Sport, to jedna z tych dziedzin życia, w której nic nie stoi w miejscu. Z roku na rok poszczególne dyscypliny prężnie się rozwijają, a trenerzy dbają o poprawę najmniejszych detali, żeby ich zawodnicy osiągali jeszcze lepsze rezultaty. O sukcesy dbają nie tylko całe sztaby trenerskie, ale również nowe technologie. Dzięki współczesnym rozwiązaniom możemy również w bardziej precyzyjny sposób śledzić poczynania poszczególnych zawodników i dokładanie je analizować. Prędkość, ilość przyśpieszeń, hamowań i sprintów, pokonany dystans – choć wydawałoby się, że te dane analizują trening lub zmagania biegaczy, to w tym przypadku chodzi o zawodników jednej z najbardziej popularnych dyscyplin sportu na świecie, czyli… piłki nożnej.
Oglądając mecze piłki nożnej można zauważyć, że większość zawodników jest w ciągłym ruchu. Jednak czy zastanawiałeś się kiedyś jakie odległości pokonują oni na boisku? Dystans pokonywany przez piłkarzy jest składową wielu czynników, należą do nich m.in. pozycja na boisku, poziom przeciwnika, lokalizacja meczu, wydolność i skład ciała, a nawet wynik spotkania. Według dostępnych danych, szacuje się, że w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych zawodnicy podczas meczów pokonywali średnio od 4 do 5 kilometrów. Z każdym dziesięcioleciem liczba ta wzrastała, a obecnie pokonywany dystans zwiększył się ponad dwukrotnie.
Premier League to najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Anglii. Gromadzi ona jednych z najwybitniejszych zawodników, dlatego piłkarską analizę biegową zaczniemy właśnie od najlepszej tej piłkarskiej ligi świata. Piłkarze biegają średnio 10,14 km na mecz, chociaż jest to zależne od pozycji, jaką zajmują.
| Pozycja | Średnia przebyta odległość (km) |
|---|---|
| Bramkarz | 4,3 |
| Środkowi Obrońcy | 9,4 |
| Napastnicy | 9,5 |
| Skrzydłowi | 10,1 |
| Boczni obrońcy | 10,5 |
| Środkowi pomocnicy | 11,2 |
Z tabeli jasno wynika, że środkowi pomocnicy zwykle pokonują najdłuższe dystanse. Najzdolniejsi, często przekraczają barierę 11 kilometrów, co jest ściśle związane z ich terytorium na boisku. Napastnicy średnio pokonują od 9 do 10 km w trakcie meczu, jednak warto zaznaczyć, że ich rola wymaga więcej krótkich, ostrych sprintów. Równie ostrzejsze i szybsze zrywy należą do środkowych obrońców, którzy zwykle pokonują średnio od 9 do 10 km na mecz. Najkrótsze odległości należą oczywiście do bramkarzy, którzy często większość meczów spędzają jako widzowie. Jednak i tak pokonują oni średnie od 4 do 5 kilometrów.
TOP 10 zawodników Premier League sezon 2021/2022
| Miejsce | Zawodnik | Pozycja | Pokonany dystans (łączny) |
|---|---|---|---|
| 1 | Christian Norgaard, Brentford | Pomocnik | 287,9 km |
| 2 | Bernardo Silva, Manchester City | Pomocnik | 281,6 km |
| 3 | Tomas Soucek, West Ham | Pomocnik | 279 km |
| 4 | Declan Rice, West Ham | Pomocnik | 271,8 km |
| 5 | James Ward-Prowse, Southampton | Pomocnik | 265,5 km |
| 6 | Bruno Fernandes, Manchester United | Pomocnik | 263 km |
| 7 | Pontus Jansson, Brentford | Obrońca | 261,5 km |
| 8 | Jarrod Bowen, West Ham | Pomocnik | 258,4 km |
| 9 | Oriol Romeu, Southampton | Pomocnik | 245,9 km |
| 10 | Max Aarons, Norwich City | Obrońca | 245,5 km |
W sezonie 2020/2021 w tym zestawieniu tryumfował Stuart Dallas, grający jako boczny obrońca i środkowy pomocnik (średni dystans na boisku 11,1 km).
W sezonie 2019/2020 w gronie dziesięciu najbardziej rozbieganych graczy na boisku znaleźli się głównie środkowi pomocnicy i boczni obrońcy. Wyjątkiem był Dwight McNeil, który grał na pozycji skrzydłowego. Największy średni dystans na mecz przypadł Jamesowi Ward-Prowse z Southampton (11,6 km), zaraz za nim znalazł się Declan Rice z West Ham, którego średnia wynosiła równe 11 km.
Osiągane prędkości przez zawodników są bardzo ważne w piłce nożnej i mogą mieć duży wpływ na największe i najważniejsze mecze i turnieje. Dlatego też nie można oprzeć się wrażeniu, że drużyny stały się wysoce zależne od najszybszych graczy, aby osiągnąć sukces w tym sporcie. Co prawda piłkarzom daleko do wyniku Usaina Bolta, który podczas bicia rekordu świata biegł w pewnym momencie z prędkością aż 44,7 km/h, jednak ich szybkość również jest warta uwagi.
Top 10 najszybszych graczy w piłce nożnej 2022
| Miejsce | Zawodnik | Prędkość maksymalna |
|---|---|---|
| 1 | Alphonso Davies | 36,51 km/h |
| 2 | Leroy Sane | 36,51 km/h |
| 3 | Achraf Hakimi | 36,48 km/h |
| 4 | Erling Braut Haaland | 36,04 km/h |
| 5 | Kylian Mbappe | 36 km/h |
| 6 | Kyle Walker | 35,71 km/h |
| 7 | Pierre-Emerick Aubameyang | 35,5 km/h |
| 8 | Adama Traore | 35,32 km/h |
| 9 | Mohamed Salah | 35 km/h |
| 10 | Kingsley Coman | 34,83 km/h |
Biorąc pod uwagę polskie podwórko piłki nożnej najszybciej w sezonie 2021/2022 w PKO Ekstraklasie biegał Damian Kądzior (Piast Gliwice) osiągając prędkość 35,47 km/h. Tuż za nim uplasował się Dennis Jastrzembski (Śląsk Wrocław) – 35,45 km/h, a podium zamknął Joseph Ceesay (Lechia Gdańsk)– 35,21 km/h.
W angielskiej Premier League w ciągu 7 sezonów dystans pokonywany sprintem wzrósł o 30-35%, a biegiem o wysokiej intensywności o 29-33%. Pokazuje to w jednoznaczny sposób, jak ważna jest szybkość oraz zdolności do powtarzania wysiłków na wysokiej intensywności we współczesnej piłce nożnej. Wskazuje to też kierunek w którym zmierza przygotowanie zawodników.
Odchodząc od poszczególnych zawodników, skupmy się teraz na danych dotyczących lig z Europy i Ameryki. CIES Football Observatory sporządziło raport wykorzystujący dane z 7855 meczów rozegranych w sezonach 2020 oraz 2020/2021 w 31 ligach z Europy i Ameryki. W przygotowanym opracowaniu dokonano analizy pokonywanych dystansów i szybkości z jaką poruszali się zawodnicy na boisku i dokonano porównań w odniesieniu do lig, wyników drużynowych oraz pozycji zawodników. Otrzymane dane pokazują, że zawodnicy z badanych lig pokonywali średnio 99,9 km na mecz. Analiza ta pokazuje brak wyraźnego związku między poziomem lig a przebytym dystansem.
Średni dystans dla graczy, na drużynę i mecz
| # | Liga | Ilość kilometrów |
|---|---|---|
| 1 | Liga Hiszpańska (Hiszpania) | 103,7 km |
| 2 | Allsvenskan (Szwecja) | 103,6 km |
| 3 | Eredivisie (Holandia) | 103,5 km |
| 4 | Serie A (Włochy) | 102,8 km |
| 5 | Ekstraklasa (Polska) | 102,8 km |
Średni dystans pokonywany w wysokiej intensywności*, na zawodnika i mecz
| # | Liga | Ilość kilometrów |
|---|---|---|
| 1 | Liga Hiszpańska (Hiszpania) | 803,9 m |
| 2 | Ekstraklasa (Polska) | 802 m |
| 3 | Premier League (Anglia) | 790,1 m |
| 4 | Serie A (Włochy) | 773,4 m |
| 5 | Superliga (Szwajcaria) | 769,1 m |
*Za wysoką intensywność brane są prędkości biegu powyżej 5,5 m/s lub 19,8 km/h.
Jak można zauważyć Polska Ekstraklasa znalazła się na drugim miejscu pod względem średniego dystansu pokonywanego na wysokiej intensywności. Aż 7,81 % dystansu pokonywanego przez piłkarzy biegających po polskich boiskach było wykonywanych właśnie z prędkościami powyżej 19,8 km/h. Co ciekawe polska liga wyprzedziła w tym zestawieniu ligę angielską, uznawaną przez wielu za najlepszą na świecie.
Analizując statystki związane z polską Ekstraklasą, można zauważyć, że najdłuższy dystans pokonują zawodnicy występujący jako środkowi i boczni pomocnicy (średnio ponad 11 km w meczu). Niższe wartości osiągają środkowi obrońcy – poniżej 10 kilometrów. Sami trenerzy zwracają zaś uwagę na to, ile zawodnicy biegają w meczu sprintem (powyżej 25,2 km/h). W tym przypadku prym wiodą piłkarze grający w bocznych sektorach boiska (boczni pomocnicy i boczni obrońcy), którzy średnio pokonują sprintem 220 – 250 metrów.
Dotychczas najdłuższy dystans przebiegnięty podczas meczu wynosi aż 16837 metrów! Rekord ten został ustanowiony podczas regulaminowego czasu gry, który wynosił dokładnie 97 minut. Tym „długodystansowcem” był 30-letni wówczas piłkarza Ludogoret Razgrad, Swietosław Djakow.
Natomiast jeżeli chodzi o rekord prędkości w trakcie meczu, to należy on do Brazylijczyka Bruno Henrique, piłkarza Flamengo, który podczas swojego sprintu osiągnął wartość aż 38 km/h.
Podsumowując: bez biegania nie ma piłki nożnej. Można pokusić się o stwierdzenie, że jest to jeden z najważniejszych elementów tej dyscypliny sportowej. Chcąc osiągać coraz to lepsze rezultaty z pewnością trzeba zwrócić uwagę na dobre przygotowanie biegowe zawodników. Statystycznie każdy piłkarz podczas całego meczu piłkarz biega, stoi w miejscu, wykonuje sprinty, truchta lub po prostu porusza się w kierunku bramki przeciwnika, średnio przemierzając dystans od 8 do 12 kilometrów.
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
