Bieganie to jedna z najpopularniejszych form aktywności fizycznej. Sport, który w amatorskim wydaniu nie wymaga dużych nakładów finansowych, przynosi bardzo dużo korzyści zdrowotnych, zarówno tych fizycznych, jak i psychicznych. Bieganie wpływa m.in. na poprawienie wydolności, obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę oraz wystąpienia problemów z cholesterolem i nadciśnieniem, zmniejsza ryzyko pojawienia się chorób sercowo-naczyniowych, pomaga utrzymać układ mięśniowo-szkieletowy w dobrym stanie, obniża poziomu stresu, zwiększa wydatek energetyczny, dzięki czemu możemy łatwiej zgubić zbędne kilogramy. Jak się okazuje bieganie jednak nie jest dla każdego, są nieliczne przeciwwskazania, które eliminują nas z tej dyscypliny sportowej.
Jednym z istotniejszych przeciwwskazań do biegania są choroby układu sercowo-naczyniowego. Osoby z chorobami niedokrwiennymi serca, przebytym zawałem serca, posiadającymi wady serca lub będące w grupie ryzyka udaru muszą pamiętać, że wyskoki poziom aktywności fizycznej może być powodem kolejnego zawału lub znaczymy pogorszeniem obecnego stanu zdrowia. Również osoby borykające się z nadciśnieniem oraz miażdżycą nie powinny forsować swojego organizmu. Bieganie, to aktywność, która niesie ze sobą duży wysiłek dla naszego serca, które podczas treningu musi szybciej pompować krew. Dlatego osoby, borykające się z chorobami lub zaburzeniami układu sercowo-naczyniowego, które chcą rozpocząć aktywność fizyczną powinny obowiązkowo skonsultować się z lekarzem. Nie wszystkie choroby wykluczają aktywności fizyczne, wszystko zależy od stopnia zaawansowania choroby, jednak decyzji o rozpoczęciu biegania, nie powinniśmy podejmować sami, a przy pomocy specjalistów. Z pewnością doradzą oni każdemu, czy przy ich schorzeniu można uprawiać bieganie, czy postawić jednak na slow jogging, lekkie marszobiegi lub pozostać przy zwykłych spacerach.
Warto na samym początku wyjaśnić, że otyłość, to nie to samo co nadwaga. WHO definiuje nadwagę i otyłość w następujący sposób: nadwaga to BMI większe lub równe 25 kg/m2, otyłość jest to BMI większe lub równe 30 kg/m2 (BMI (Body Mass Index) to wskaźnik zależności między masą ciała a wzrostem). Nadwaga może rozwinąć się z czasem w otyłość, która to jest już chorobą. Bieganie zdecydowanie pomaga zmniejszyć ogólną wagę oraz ilość tkanki tłuszczowej, jednak osoby z otyłością powinny najpierw zredukować masę ciała, a dopiero potem zacząć myśleć o bieganiu. Im większa jest masa ciała tym większy wysiłek muszą podjąć poszczególne układy w naszym organizmie podczas aktywności fizycznej. Osoby otyłe podczas biegania zwiększają obciążenie kończyn dolnych zwiększając przy tym ryzyko wystąpienia poważnych kontuzji i przeciążeń. Szczególnie obciążone będą stawy: biodrowy, kolanowy i skokowy.
Reumatoidalne zapalenie stawu kolanowego, zapalenie stawu skokowego, zapalenie rozcięgna podeszwowego, ostroga piętowa oraz inne schorzenia kończyn dolnych są przeciwwskazaniem do biegania. Wspomniany sport może wywołać duże problemy u osób podatnych na schorzenia związane ze stawami. Objawami, które zwiastują problemy stawowe są m.in. silne bóle śródstopia lub ostry ból kolana. Ignorowanie problemu może doprowadzić do przeciążeń stawu. Dlatego jeżeli już jesteśmy biegaczami i nie chcemy nabawić się problemów kostno-stawowych, warto zainwestować w odpowiednie buty do biegania, które dopasowane są do naszej stopy oraz dbać o poprawną technikę biegania. Również problemy z kręgosłupem powinny być skonsultowane ze specjalistą, przed próbą wyjścia na trening. Zawsze lepiej zapobiegać, niż później leczyć powstałe problemy zdrowotne.
Lekki katar, delikatny kaszel czy ból głowy nie stanowią jeszcze przeciwwskazania do biegania, jednak należy wtedy odpuścić mocne jednostki treningowe, aby nie nadwyrężać naszego organizmu. Przy takich objawach warto zrobić inhalacje z soli fizjologicznej, które udrożnią zapchany nos, ułatwią oddychanie i odkrztuszanie. Jednak ucisk w klatce piersiowej lub oskrzelach, bóle w płucach, ostry kaszel, duszności i biegunka są definitywnymi sygnałami, że należy zrobić sobie przerwę od treningu. Lekceważenie tak poważnych objawów może doprowadzić do poważnych powikłań m.in. gorączki reumatycznej czy zapalenia mięśnia sercowego, co spowoduje wielomiesięczną przerwę od aktywności fizycznej lub stale wykluczy nas ze sportu.
Przerwę od biegania należy zastosować również po antybiotykoterapii. Nasz organizm jest mocno osłabiony po walce z chorobą, a dodatkowo wyjałowiony przez antybiotyki. Ważne, żeby po terapii antybiotykowej przyjmować probiotyki. Kiedy wrócić do biegania po chorobie? Jest to mocno indywidualne.
Przeciwwskazaniem do biegania są również kontuzje zarówno te nowopowstałe, jak i te niedoleczone. Przed rozpoczęciem treningów konieczne jest całkowite wyleczenie urazu, w przeciwnym wypadku kontuzja będzie się pogłębiać i może doprowadzić do stałego uszczerbku na zdrowiu. Ból nie zawsze oznacza kontuzję – sprawdź jak ją rozpoznać.
Zarówno w przypadku Cukrzycy typu 1, jak i typu 2 aktywność fizyczna jest zalecana. Regularny wysiłek fizyczny zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Cukrzycy powinny monitorować poziom cukru zarówno przed, jak i po treningu. Jednak definitywnie biegać nie mogą cukrzycy, którzy chorują na retinopatię, neuropatię i nefropatię. Trzeba jednak pamiętać, że podejmowanie aktywności fizycznej powinno być ocenione przez diabetologa wyjaśni on z pewnością wszystkie ewentualne przeciwwskazań i rozwieje wątpliwości co do zalecanej aktywności. Dowiedz się więcej na temat biegania z cukrzycą.
Bieganie w ciąży jest możliwe pod warunkiem, że kobieta jest pod stałą obserwacją lekarza prowadzącego. Zrezygnować z treningów powinny kobiety, które mają problemy zdrowotne wpływające na trudność utrzymania ciąży lub gdy poprzednie ciąże straciły przez nadmierny wysiłek fizyczny. Porzucenie treningów powinny rozważyć panie, których brzuch jest już na tyle duży, że przeszkadza podczas aktywności fizycznej.
Bieganie w bezpieczny i odpowiedni sposób, który jest adekwatny do naszych możliwości, jest jak najbardziej zalecane. Niestety jeżeli spełniamy kryteria jakichkolwiek przeciwwskazań do tego sportu, to warto z niego z rezygnować. Trzeba pamiętać, że każde wątpliwości dotyczące naszego zdrowia powinniśmy skonsultować z lekarzem. Wizyta u specjalisty z pewnością rozwieje wszystkie wątpliwości dotyczące tego, czy bieganie jest sportem dla nas, czy należy szukać innych aktywności fizycznych.
Tekst powstał w ramach akademii bieganie.pl – zacznij biegać z nami
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
