Czy biegacz może mieć dolegliwości bólowe wynikające z tzw. łokcia tenisisty? Ciężko to sobie wyobrazić, ale w trakcie biegania wykonujemy monotonne i powtarzalne, czasem wielogodzinne ruchy rękoma. Podczas treningu przygotowującego do zawodów można nadmiernie przeciążyć tkanki przedramienia. To idealne warunki aby nawet w tej grupie sportowców pojawiły się dolegliwości bólowe bocznej strony stawu łokciowego.
Dolegliwość nazywana łokciem tenisisty pomimo swojej oczywistej nazwy nie dotyczy tylko osób zawodowo grających w tenisa. Schorzenie może doskwierać osobom długotrwale i statycznie korzystającym ze swoich mięśni przedramienia, takim jak programiści czy księgowi. Inną grupą będą osoby wykonujące wielogodzinnie, monotonne i powtarzające się czynności – np. mechanicy, stolarze, pracownicy produkcji. Przypadłość ta dotyczyć może również osób, które zmieniły swoje środowisko pracy i zaczęły więcej pracować rękoma, choć nigdy wcześniej długotrwale ich nie obciążały.
Ogólnie wszystkie powyższe przykłady można zakwalifikować do entezopatii, czyli zmian degeneracyjnych mięśni i/lub ścięgien prostowników nadgarstka. Są nimi najczęściej przeciążenia lub aktywnie niewielkie stany zapalne przyczepów ścięgien do kości. Powstają zwykle po sumujących się, często niezauważalnych mikrourazach lub w wyniku zmian degeneracyjnych, jak np. przewyższająca ilość uszkodzeń / działań przeciążających nad regeneracją tkanek. Najczęstszym objawem zgłaszanym przez pacjenta jest ból bocznej okolicy stawu łokciowego (tj. nadkłykcia bocznego kości ramiennej). Towarzyszącymi objawami mogą być: osłabienie siły uścisku czy ogólne ograniczenie funkcjonowania ręki.
Nieprawidłowa technika ruchu ręki podczas gry w tenisa czy aktywności zawodowej też może być jednym z powodów powstawania tzw. łokcia tenisisty. Dochodzi wtedy do przeciążenia struktur prostowników przedramienia przez ich długotrwały skurcz, bez czasu na regenerację.
Grupy zawodowe najbardziej narażone na przeciążenie prostowników nadgarstka (w szczególności prostownik promieniowy krótki nadgarstka, prostownik łokciowy nadgarstka, prostownik wspólny palców) to:
Do najczęstszych objawów należą:
Trzeba pamiętać, że nie każdy ból zewnętrznej strony stawu łokciowego będzie wynikać z powodu łokcia tenisisty. Podobne objawy mogą emitować problemy w odcinku szyjnym lub piersiowym kręgosłupa. Poza tym dolegliwości wynikające z patologii górnego otworu klatki piersiowej również mogą manifestować się we wspomnianej okolicy. Ból łokcia może mieć swoje podłoże w tkankach miękkich tj. mięśniach lub powięzi.
Do prawidłowego zdiagnozowania potrzebne są: wywiad i badanie podmiotowe, polegające na wykonaniu odpowiednich testów klinicznych. Przydatne są również badania obrazowe, np. USG w celu potwierdzenia diagnozy lub zmierzenia zakresu uszkodzenia.
Leczenie należy dostosować do odkrytej przyczyny. Warto zacząć od modyfikacji aktywności mogących powodować przeciążenie zajętej struktury. Dla skrajnie trudnych i ostrych przypadkach konieczne może okazać się zastosowanie ortezy odciążającej w początkowych etapach rehabilitacji. Pomoże ona w regeneracji przeciążonych i objętych aktywnym stanem zapalnym tkanek. Leczenie fizjoterapeutyczne łokcia tenisisty najczęściej jest powolnym, systematycznym, wielotygodniowym procesem. Może rozpocząć się od fazy odciążania i zaprzestania dźwigania ciężkich przedmiotów, poprzez wdrożenie odpowiedniego treningu stymulującego tkanki do przebudowy, kończąc na treningu nadającym tkankom wytrzymałość i odporność na przeciążenia. Należy pamiętać o jednym dniu przerwy między ćwiczeniami wzmacniającymi mięśnie przedramienia w celu regeneracji włókien kolagenowych.
Po ustąpieniu ostrych objawów bólowych należy zacząć od treningu izometrycznego i ekscentrycznego. Wraz z upływam czasu zwiększamy obciążenie lub wydłużamy działanie siły na mięśnie przedramienia. Nie należy koncentrować się tylko na uszkodzonym miejscu lecz warto zadbać o cały łańcuch kinematyczny. Mam na myśli aktywację mięśni łopatki, wzmacnianie obręczy barkowej i mięśni ramienia.
Poniżej prezentuję przykładowe ćwiczenia jakie warto wykonywać w początkowej fazie leczenia zdiagnozowanego łokcia tenisisty:
a. rusza się tylko górna część tułowia, reszta ciała nieruchomo
a. Przytrzymaj ręce w górze przez 1s
b. Opuszczaj ramiona 3x wolniej niż je podnosisz
a. Nie napinaj mobilizowanego przedramienia
b. Ruchy wykonuje druga ręka
a. Waga docelowego obciążenia do ćwiczeń: ok. 50% wagi ciężarka, którego zdołasz podnieść 1x
b. Nie ciągnij na siłę ręki w dół – najlepiej zatrzymaj ruch w okolicy pozycji pośredniej
c. Utrzymaj rękę w górze przez 1s
d. Opuszczaj rękę 3x dłużej niż ją podnosisz
e. Ból przy podnoszeniu? – pomóż sobie drugą ręką. Staraj się opuszczać ciężarek tylko ćwiczoną ręką.
a. ruch nawracania (5a) trwa 3x dłużej niż ruch odwracania (5b)
b. przytrzymaj 1s rękę maksymalnie odwróconą (5b)
c. guma napięta w każdym momencie ćwiczenia
Źródła:
Autorem tekstu jest mgr Krzysztof Celeban – fizjoterapeuta w Columna Medica pomagający głównie pacjentom ortopedycznym. Miłośnik turystyki rowerowej i pieszych wycieczek górskich.
Columna Medica - nowoczesna klinika rehabilitacji połączona z 4-gwiazdkowym hotelem oraz strefą Medical SPA & Wellness, położona w otoczeniu 100-letniego lasu, w pobliżu Łodzi. To miejsce, w którym Goście jednocześnie mogą zadbać o swoje zdrowie pod okiem profesjonalistów, jak i wypocząć dzięki dedykowanym zabiegom SPA
