Jak motywacja i wiara w siebie wpływają na wyniki biegaczy i kolarzy? Nowe badania ujawniają 3 typy sportowców
Najnowsze badania opublikowane w „Frontiers in Psychology” pokazują, że kluczem do sukcesu w sportach wytrzymałościowych – takich jak bieganie i kolarstwo – są nie tylko treningi, ale też psychologia. Naukowcy z Uniwersytetu Opolskiego zidentyfikowali trzy profile motywacyjne sportowców, które wpływają na ich zaangażowanie i wyniki. Poznaj, czym różnią się „wewnętrzni wojownicy” od „poszukiwaczy nagród” i jak wiara w siebie pomaga pokonywać słabości!
Kluczowe definicje: samoocena skuteczności i motywacja w pigułce
Zanim przejdziemy do wyników, wyjaśnijmy dwa kluczowe pojęcia z badania:
Samoocena skuteczności (self-efficacy) – to wiara w swoje możliwości wykonania zadania lub pokonania wyzwania. Przykład? Biegacz, który mimo zmęczenia myśli: „Dam radę przebiec jeszcze 5 km!”.
Motywacja wewnętrzna – chęć działania dla samej przyjemności (np. bieganie, bo sprawia radość).
Motywacja zewnętrzna – działanie dla nagród lub uniknięcia kary (np. start w maratonie dla medalu).
3 typy sportowców: który profil jest Twój?
Badacze przebadali 156 zawodowych kolarzy i biegaczy, analizując ich podejście do treningów. Okazało się, że sportowców można podzielić na trzy grupy:
1. Wewnętrzni Wojownicy (39,7%) Wysoka wiara w siebie + motywacja płynąca z pasji. To osoby, które trenują, bo kochają sport. Nie potrzebują medali ani pochwał – satysfakcja to dla nich pokonywanie własnych granic.
2. Poszukiwacze Nagród (29,5%) Niska samoocena + motywacja zewnętrzna. To sportowcy, którzy koncentrują się na wynikach, uznaniu czy lęku przed porażką. Bez zewnętrznych „kopniaków” łatwo tracą zapał.
3. Wszechstronni Mistrzowie (30,8%) Połączenie wysokiej motywacji wewnętrznej i zewnętrznej. Choć kochają sport, potrzebują też konkretnych celów (np. podium). Potrafią przetrwać nawet najcięższe treningi!
Dlaczego wiara w siebie jest ważniejsza niż talent?
Badanie potwierdza teorię Alberta Bandury – psychologa, który udowodnił, że samoocena skuteczności to klucz do wytrwałości. Sportowcy z wysoką wiarą w siebie:
Lepiej radzą sobie ze stresem przed zawodami
Nie poddają się po kontuzjach
Częściej osiągają tzw. „flow” – stan optymalnego skupienia
Praktyczne wnioski dla trenerów i amatorów
Jak wykorzystać te odkrycia? Oto 5 porad opartych na badaniach:
Dla „Poszukiwaczy Nagród”: Stwórz system małych celów (np. poprawa czasu na 5 km), by stopniowo budować wewnętrzną motywację.
Wizualizacja sukcesu: Przed zawodami wyobrażaj sobie idealny przebieg trasy – to zwiększa wiarę w siebie.
Dziennik postępów: Notuj nawet drobne osiągnięcia (np. nowy rekord na siłowni).
Pozytywne komunikaty: Zamień „Muszę trenować” na „Chcę być lepszą wersją siebie”.
Grupa wsparcia: Otaczaj się ludźmi, którzy doceniają Twój wysiłek, nie tylko wyniki.
Co zaskakujące, profil motywacyjny nie zależał od stażu sportowego ani wieku. 18-letni biegacz i 60-letni kolarz mogli znaleźć się w tej samej grupie! To sugeruje, że kluczowe są indywidualne predyspozycje psychologiczne.
Adam "Profesor" Kszczot profesjonalny lekkoatleta z 16-letnim doświadczeniem specjalizujący się w biegu na 800m. W swoim dorobku medalowym zgromadził 8 tytułów mistrza Europy, mistrzostwo oraz 3 wicemistrzostwa świata. W treningu podejmował wyzwania godne zawsze wysoko postawionych celów. Poza sportem mówca motywacyjny dzielący się swoim bogatym doświadczeniem, jak i również przedsiębiorca zajmujący się przemysłem elektroenergetycznym oraz rozwijaniem technologii hipoksji dzięki której zdobywał prawdziwe szczyty. Prywatnie domator zakochany w najpiękniejszym sporcie świata czyli golfie.
