Artykuł powstał we współpracy z Columna Medica
Choć rzadko poświęcamy im tyle uwagi, ile naprawdę zasługują, to właśnie stopy są fundamentem codziennej aktywności – zarówno podczas chodzenia, jak i biegania, stania czy utrzymywania równowagi. To one łączą nasze ciało z podłożem, odpowiadając za stabilizację, amortyzację oraz efektywne przenoszenie sił. Ich budowa jest niezwykle złożona i precyzyjna – 26 kości, 33 stawy, liczne więzadła i mięśnie współpracujące ze sobą, by umożliwić płynny i bezpieczny ruch.
W tym artykule przyjrzymy się bliżej anatomii stopy – jej funkcjom, strukturze i roli, jaką pełni w ruchu. Zrozumienie jej budowy to pierwszy krok do świadomego poruszania się, unikania kontuzji i lepszego dopasowania treningu oraz sprzętu do indywidualnych potrzeb.
Stopy, bo o nich dzisiaj wspomnimy stanowią integralny element ludzkiego ciała w trakcie czynności ruchowych oraz statycznych. Jest to element kończyny dolnej, który stanowi sztywną konstrukcję do przenoszenia obciążeń, ale również musi działać elastycznie dopasowując się do podłoża o różnej powierzchni.
Do jej najważniejszych zadań należy:
Złożona w budowie, składająca się z 26 kości (wraz z kośćmi podudzia jest ich 28), 33 stawów oraz licznego aparatu ścięgnisto-więzadłowego stanowi kompleks pozwalający na sprawną lokomocję oraz przenoszenie dużych sił, działających na ludzki organizm.
Możemy wyszczególnić podział na 3 części:
Pomiędzy kośćmi dochodzi do wytworzenia ruchomych połączeń zwanych stawami.
W stopie wyznaczamy staw skokowy (górny oraz dolny), staw poprzeczny stępu (zwany również jako staw Choparta), stawy stępowo-śródstopne (staw Lisfranca), stawy śródstopno-paliczkowe oraz stawy międzypaliczkowe bliższe i dalsze. Ich wzajemna współpraca pozwala na wykonywanie ruchów złożonych i dostosowywanie się naszych stóp do zmiennego podłoża.
W stopie możliwe są ruchy zgięcia grzbietowego, zgięcia podeszwowego oraz inwersji (odwrócenia) i ewersji (nawrócenia), a także ich ruchy połączone zwane jako pronacja oraz supinacja stopy. Aparat kostny wsparty jest licznymi więzadłami przeciwdziałającymi nadmiernej ruchomości a także mięśniami i ścięgnami umożliwiającymi ruch i przenoszenie sił działających na nasze stawy.
Najważniejsze elementy więzadłowe w obrębie stopy zlokalizowane są przy obu kostkach: przyśrodkowo znajduje się w. trójgraniaste, bocznie w. skokowo-strzałkowe przednie (ATFL), w. skokowo-strzałkowe tylne (PTFL) oraz w. piętowo-strzałkowe (CFL).
Najmocniejszym ścięgnem w stopie jest ścięgno Achillesa, łączące kość piętową z mięśniem brzuchatym łydki oraz mięśniem płaszczkowatym, pozwalające na zginanie stopy podeszwowo kluczowe podczas chodzenia, biegania czy też skakania.
Aby efektywnie przenosić duże obciążenia oraz stanowić amortyzator wstrząsów stopa od spodu posiada łukowaty kształt. Sklepienie podeszwowe zbudowane jest z dwóch łuków podłużnych, bocznego i przyśrodkowego oraz łuku poprzecznego. Najdłuższy i najwyższy łuk podłużny przyśrodkowy, zlokalizowany wewnętrznie przebiega od guza kości piętowej przez kość skokową, kość łódkowatą, kości klinowate oraz 3 pierwsze kości śródstopia. Od zewnętrznej strony łuk podłużny boczny obejmujący kość piętową, kość sześcienną oraz IV i V kość śródstopia. Łuk poprzeczny wsparty jest na obu łukach podłużnych, tworzony przez 5 kości śródstopia, kości klinowate oraz kość sześcienną.
W obrębie spodu stopy mamy również silne, grube rozcięgno podeszwowe. Struktura włóknista łącząca piętę z palcami stopy. Wspomaga ono wysklepienie stopy, a także odgrywa ważną rolę w czynnościach dynamicznych, działając niczym sprężyna w trakcie przetaczania stopy w trakcie chodu czy też biegu.
Skomplikowana i złożona w budowie struktura stopy stanowi fundament dla naszego ciała, kluczowy podczas czynności statycznych jak i podczas szeroko pojętej aktywności fizycznej. Znajomość budowy stopy, zwiększa świadomość własnego ciała, pozwala na lepsze wykorzystanie elementów treningowych i regeneracyjnych, a także pozwala na zindywidualizowane dobranie odpowiedniego sprzętu wykorzystywanego podczas aktywności fizycznych.
Źródła:
www.footeducation.com – grafiki, opis własny; Anatomia funkcjonalna stawów Kapandjiego; Anatomia prawidłowa Nettera
Artykuł powstał we współpracy z Columna Medica
Columna Medica - nowoczesna klinika rehabilitacji połączona z 4-gwiazdkowym hotelem oraz strefą Medical SPA & Wellness, położona w otoczeniu 100-letniego lasu, w pobliżu Łodzi. To miejsce, w którym Goście jednocześnie mogą zadbać o swoje zdrowie pod okiem profesjonalistów, jak i wypocząć dzięki dedykowanym zabiegom SPA
