iglowanie
24 października 2022 Columna Medica Zdrowie

Suche igłowanie u biegacza – element terapii podczas kontuzji, czy wsparcie w treningach?


Suchym igłowaniem (dry needling) nazywamy jedną z technik terapeutycznych, która polega na wprowadzeniu do mięśni specjalnie do tego przeznaczonych igieł (bardzo cienkich i elastycznych, bez otworu i ze szpiczastą końcówką) w celu ich rozluźnienia poprzez stymulację układu nerwowego. W przeciwieństwie do iniekcji (wet needling) do organizmu nie jest wprowadzana żadna substancja. Suche igłowanie nie jest tym samym co akupunktura, która jest częścią Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, jest one techniką wykorzystywaną w medycynie zachodniej i wymaga diagnozy medycznej.

Wskazania do suchego igłowania:

  • ból mięśniowo-powięziowy – zlokalizowane mięśniowo-powięziowe punkty spustowe;
  • podwyższone napięcie mięśniowe;
  • ograniczenie zakresu ruchomości z główną komponentą mięśniową.

Czym są mięśniowo-powięziowe punkty spustowe?

Punkty spustowe (trigger points) są to twarde punkty o nadmiernej tkliwości znajdujące się w napiętym paśmie mięśnia. Ich ucisk odtwarza nasze objawy dając ból miejscowy lub rzutowany. Aktywne punkty spustowe dają dolegliwości spontanicznie, bez konieczności nacisku na mięśnie, będąc jednym z częstszych problemów u osób aktywnych fizycznie.

Mechanizm ich powstania jest bardzo złożony, ale znaczenie w ich powstawaniu ma m.in. nadmierne obciążanie, gwałtowne rozciąganie, wychładzanie, niewłaściwa dieta, zbyt mała ilość snu oraz stres. Mięśnie posiadające punkty spustowe charakteryzuje zmniejszona elastyczność oraz osłabienie. Bez problemu jesteśmy w stanie odnaleźć je u biegaczy, którzy ulegli kontuzji. Są one jednak elementem problemu i wymagają szerszego postępowania.

igłowanie
Suche igłowanie mięśni łydki – element terapii w zapaleniu ścięgna Achillesa

Wskazania obejmują najczęstsze problemy u biegaczy. Celem zabiegu jest rozluźnienie mięśni i dezaktywacja punktów spustowych, czego efektem zmniejszenie dolegliwości i poprawa zakresu ruchomości stawów. Podczas zabiegu może też wystąpić lokalna reakcja skurczowa mięśnia, która jest jak najbardziej pozytywnym objawem dobrze zlokalizowanego napięcia.

Przeciwwskazania do suchego igłowania u biegaczy:

  • brak świadomej i pisemnej zgody na terapię;
  • lęk przed igłami;
  • zmiany skórne, otwarte rany;
  • zaburzenia krzepnięcia, przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych;
  • infekcja (gorączka).

Bezpieczeństwo zabiegu zapewnia wykonanie go przez wykwalifikowanego terapeutę, który ukończył specjalistyczne szkolenie. Zabieg powinien być wykonywany w odpowiednich warunkach  zgodnie z przyjętą metodyką.

Opis zabiegu:

  1. diagnostyka pacjenta obejmująca wywiad jak i badanie przedmiotowe, określenie wskazań i wykluczenie przeciwwskazań do zabiegu;
  2. świadoma i pisemna zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu;
  3. lokalizacja punktów spustowych/napiętych pasm mięśni, pacjent w bezpiecznej i komfortowej pozycji;
  4. dezynfekcja skóry pacjenta;
  5. wprowadzenie przeznaczonej do tego igły/igieł do tkanek;
  6. w zależności od potrzeby i reaktywności pacjenta wykonanie odpowiednich technik przy pomocy igieł;
  7. usunięcie i właściwa utylizacja igieł;
  8. ucisk igłowanej okolicy przy pomocy sterylnego wacika jednorazowego;
  9. łączenie suchego igłowania z innymi formami terapii.
igłowanie
Suche igłowanie głowy bocznej mięśnia czworogłowego uda/pasma biodrowo-piszczelowego – miejsce punktów spustowych w kolanie biegacza

Łączenie suchego igłowania z innymi formami terapii

Zabieg suchego igłowania nigdy nie powinien być jedynym elementem postępowania. W zależności od przyczyny jego wykonania wskazane jest jego łączenie z innymi formami terapii. Naturalną kontynuacją postępowania po zabiegu jest delikatny stretching mięśni z wykorzystaniem poizometrycznej relaksacji (serii napięć mięśni bez ruchu w stawie). Zaleca się wszelkie zabiegi rozgrzewające w obrębie igłowanej okolicy w celu zmniejszenia ewentualnego dyskomfortu po zabiegu. Jeżeli przyczyną suchego igłowania jest kontuzja, fizjoterapeuta powinien rozszerzyć postępowanie o elementy terapii manualnej oraz medycznego treningu terapeutycznego ukierunkowanego na przyczynę problemu biegacza.

Stretching mięśnia czworogłowego uda. W celu zwiększenia zakresu warto wykorzystać poizometryczną relaksację:

igłowanie
igłowanie

Autostretching mięśni łydki. By streching był efektywny końcową pozycję należy utrzymać około minuty:

igłowanie
igłowanie

Działania niepożądane suchego igłowania

Zabieg suchego igłowania nawet przeprowadzony w odpowiedni sposób może powodować działania niepożądane. Do częstych, typowych i niegroźnych działań niepożądanych należą:

  • drobne krwiaki w miejscu igłowania;
  • ból igłowanych mięśni, który może utrzymywać się 1 – 4 dni (zazwyczaj kilka godzin do 1 dnia);
  • 1 – 2-dniowa  przeczulica.

Wszystkie powyższe są jednak niegroźne i ustępują w ciągu kilku dni.

Jak zaplanować suche igłowanie w cyklu treningowym?

Suche igłowanie jest dość specyficznym bodźcem dla organizmu, intensywność reakcji może być zmienna osobniczo. Najlepszym sposobem jest sprawdzenie „na własnej skórze” jak na nie reagujemy i ustalenie optymalnego planu z prowadzącym nas fizjoterapeutą. Optymalna częstotliwość zabiegu to raz w tygodniu (terapeuta może podjąć decyzję o większej częstotliwości zabiegu jeżeli widzi ku temu wskazania lub igłować różne mięśnie na poszczególnych wizytach). Wg ogólnych zasad postępowania po suchym igłowaniu u sportowców zabieg wykonuje się w trakcie najdłuższej przerwy pomiędzy treningami – zapewnia to największą ilość czasu na regenerację. Za względu na dużą częstotliwość jednostek treningowych w tygodniu, u biegaczy można przyjąć, że dozwolony jest lekki trening po zabiegu lub trening w miarę do odczuć następnego dnia. Sztywne wytyczne nigdy nie zastąpią zdrowego rozsądku i wsłuchiwania się w swój organizm.

Trening ekscentryczny łydki. Faza ekscentryczna (pięta w dół) powinna być 3x dłuższa niż faza koncentryczna (wspięcie na palce):

igłowanie
igłowanie

Przysiad – trening ekscentryczny mięśnia czworogłowego uda. Taśma powyżej stawów kolanowych uniemożliw ich koślawienie poprawiając technikę wykonywanego ćwiczenia:

igłowanie
igłowanie

Podsumowanie

Suche igłowanie jest świetnym wsparciem biegacza, ale nie zastąpi ono odpowiedniego balansu między treningiem a regeneracją. Zabieg zawsze powinien być poprzedzony odpowiednią diagnostyką i stanowić element szerszego postępowania. Suche igłowanie może być bardzo skutecznym narzędziem podczas leczenie kontuzji jak również elementem dodatkowo zmniejszającym jej ryzyko podczas treningów.


Autorem tekstu jest mgr Kamil Wasielewski – fizjoterapeuta Columna Medica. W swojej codziennej pracy wykorzystuje suche igłowanie jako jedną z technik terapeutycznych. Biegacz amator, miłośnik długodystansowych pieszych rajdów górskich.

Możliwość komentowania została wyłączona.

columna medica
Columna Medica

Columna Medica - nowoczesna klinika rehabilitacji połączona z 4-gwiazdkowym hotelem oraz strefą Medical SPA & Wellness, położona w otoczeniu 100-letniego lasu, w pobliżu Łodzi. To miejsce, w którym Goście jednocześnie mogą zadbać o swoje zdrowie pod okiem profesjonalistów, jak i wypocząć dzięki dedykowanym zabiegom SPA