young woman stretching street
3 stycznia 2023 Columna Medica Zdrowie

Nietrzymanie moczu podczas biegania


Według Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organisation – WHO) i Międzynarodowego Towarzystwa Kontynencji (ang. International Continence Society – ICS), nietrzymanie moczu (NTM) – inaczej inkontynencja moczu jest przypadłością obejmującą jakikolwiek epizod niezależnego od woli wycieku moczu z pęcherza moczowego. Nietrzymanie moczu jest uważane za jeden z ważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku i ma status choroby społecznej.

Pomimo coraz bardziej rosnącej świadomości populacji o potrzebie podejmowania aktywności fizycznej, osoby zmagające się z NTM mogą ograniczać bieganie ze strachu, że przytrafi im się to w miejscu publicznym jak siłownia lub park i zostaną narażone na ogromny stres i zażenowanie.

Epidemiologia

Ze względu na różne definicje nietrzymania moczu i intymny charakter problemu, częstość występowania NTM jest trudna do określenia oraz brak jest jednoznacznych danych określających skalę problemu. Szacuje się jednak, że problem ten w Polsce dotyczy około 2,5 mln osób lub więcej. Co więcej globalne trendy demograficzne wskazują, że problem ten będzie się pogłębiał, obciążając zdrowie społeczeństwa i ich kieszenie.

W zależności od przyczyn i schorzeń towarzyszących NTM może mieć różne postaci. Do najczęściej występujących zaliczamy trzy podstawowe:

  • Wysiłkowe NTM
  • NTM ‘mokre’ z parć naglących – gubienie moczu z uczuciem silnego, niemożliwego do opanowania parcia na mocz, w skład których wchodzi zespół pęcherza nadreaktywnego
  • Mieszana forma NTM – połączenie wysiłkowego NTM i parć naglących

Występowanie nietrzymania moczu u kobiet i mężczyzn

Większość badań  podaje wyższą częstość występowania nietrzymania moczu u kobiet w stosunku do mężczyzn i szacuje się je na 2:1, jednak u obu płci wzrasta ona wraz z wiekiem. Sporadyczne epizody NTM dotykają aż 25%-45% wszystkich dorosłych kobiet! Wysiłkowe NTM jest najczęstszym typem inkontynencji występującym u kobiet. Dość często występuje z POP (ang. Pelvic Organs Prolaps), czyli obniżeniem narządów miednicy mniejszej.

Występowanie zaburzeń mikcji u mężczyzn waha się od od 1% do 39% i wzrasta proporcjonalnie do wieku. Młodych mężczyzn i w średnim wieku dotyka ten problem w 3%-5%, mężczyzn ok. 60 r.ż już 11%, a panów po 80 r.ż borykających się z NTM jest aż 31%. Najczęstszą przyczyną jest radykalna prostatektomia, czyli usunięcie gruczołu krokowego. Jednakże u mężczyzn dominującym typem NTM jest ‘mokre’ parcie naglące, związane z łagodnym przerostem stercza.

Anatomia

Kobieca i męska anatomia miednicy mniejszej znacznie się różni, w związku z tym odsetek mężczyzn borykających się z Wysiłkowym NTM jest znacznie mniejszy. Dlatego głównie skupię się na tym problemie dotykającym kobiet.

Źródło: https://www.zanzu.be/pl/mięśnie-dna-miednicy
1.Mięśnie dna miednicy 2. Pęcherz moczowy 3. Jelito 4. Macica

Czynniki osłabiające żeńskie dno miednicy:

  • kostna miednica żeńska jest szersza od męskiej, co sprawia że ‘hamak’ z mięśni jest bardziej rozpostarty pomiędzy elementami kostnymi (spojeniem łonowym i kością krzyżową)
  • otwory cewki moczowej, pochwy i odbytu czynią dno miednicy niestabilnym
  • krótsza cewka moczowa w stosunku do męskiej zwiększa ryzyko gubienia moczu
  • ciąża i poród predysponuje do obniżenia narządów miednicy mniejszej tym samym destabilizując je
  • menopauza, czyli zmniejszenie ilości estrogenów w okolicach dróg rodnych i moczowych kobiety powoduje ich atrofię

Wysiłkowe nietrzymanie moczu

Jest to rodzaj nietrzymania moczu pojawiający się podczas śmiechu, kichania, potknięcia się czy aktywności fizycznej  jak bieg, taniec czy ćwiczenia na siłowni. Co się wtedy zmienia? Wzrasta ciśnienie śródbrzuszne ,które napiera na najsłabsze rejony w naszym ciele.

breathing

Źródło: https://www.proactiveph.com/blog/breathing-and-the-pelvic-floor/

Wyobraźmy sobie nasz brzuch jako balon, który z czterech stron otoczony jest mięśniami. Z góry przepona – mięśień oddechowy, z tyłu – kręgosłup i mm.grzbietu, z przodu – mm. brzucha i od dołu – mm. dna miednicy. Kiedy zaczynamy biec wszystkie wyżej wymienione mięśnie się napinają, aby zaktywować Core i dać dobrą stabilność do poruszania kończynami dolnymi. Ale co jeśli nie wszystkie mięśnie mają taką samą siłę lub wytrzymałość? Ściskany balon znajduje najsłabszą ścianę i tam kieruje ciśnienie śródbrzuszne. Z reguły są to mięśnie brzucha lub struktury dna miednicy.

Występują bierne i aktywne (mięśniowe) mechanizmy zamykające i doszczelniające cewkę moczową podczas biegu. Na te drugie mamy wpływ i możemy je trenować!

Aktywne:

  • mięsień zwieracz cewki moczowej, cz. zewnętrzna i  wewnętrzna
  • mięśnie przepony moczowo- płciowej czyli m. poprzeczny głęboki, powierzchowny krocza, m. łonowo – guziczny . Podczas wzrostu ciśnienia śródbrzusznego dochodzi do odruchowego wzrostu tonusu tych mięśni.

Bierne:

  • więzadła łonowo-cewkowe, które podtrzymują cewkę moczową za kością łonową. Podczas wysiłku cewka jest dociskana do kości a tym samym biernie doszczelniana. Przebyte porody, operacje ginekologiczne predysponują do osłabienia tych więzadeł.
  • zahamowanie czynności skurczowej wypieracza pęcherza
opr nianie p cherza

Źródło: www.agiamedica.pl

Nietrzymanie moczu – gdzie szukać pomocy?

W zależności od płci i wieku przyczyny nietrzymania moczu mogą się różnić, w związku z tym każdy przypadek musi zostać indywidualnie zdiagnozowany, aby dokładnie określić przyczynę, nasilenie, częstotliwość oraz rodzaj nietrzymania moczu.

 Osobą do której należy się zgłosić w razie występowania incydentów nietrzymania moczu jest urolog, ginekolog lub fizjoterapeuta uroginekologiczny. Którego wybrać? Najpierw należy udać się do lekarza, który oceni z czego wynika problem. Jeśli uzna, że stopień uszkodzenia struktur okolicy miednicy mniejszej nie kwalifikuje się do operacji to prawdopodobnie zaleci udanie się  do fizjoterapeuty, który jest wykwalifikowany w danej dziedzinie i będzie pracował nad odtworzeniem funkcji mięśni dna miednicy (MDM).

Na czym polega praca fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Fizjoterapeuta poddaje wnikliwej analizie dolegliwości pacjenta. Przeprowadza obszerny wywiad aby dowiedzieć się jak najwięcej o charakterze NTM. Często są to pytania intymne i krępujące ale należy zrozumieć, że jest to niezbędne aby dojść do sedna problemu. A nam fizjoterapeutom NIC CO LUDZKIE NIE JEST JUŻ OBCE 😉 Analizie zostaje poddana cała postawa pacjenta, dodatkowe dolegliwości z innych obszarów ciała a jeśli jest to potrzebne przeprowadzone zostaje badanie wewnętrzne per vaginam. Oczywiście pacjent musi czuć się komfortowo i wyrazić świadomą zgodę. Następnie zostaje opracowany plan rehabilitacji.

Uniwersalne ćwiczenia na wysiłkowe nietrzymanie moczu

Niestety problem z NTM jest  złożony, nie ma jednej przyczyny a tym samym nie ma złotych ćwiczeń na jego eliminację. Zawsze należy się udać do terapeuty uroginekologicznego, który oceni problem i przedstawi zestaw ćwiczeń szyty na miarę. Jest jednak jedno ćwiczenie, które każdy może wykonać aby uświadomić sobie pracę MDM i jego korelację z oddechem a jest to niezbędne do dalszej pracy!

Leżąc na plecach z ugiętymi kolanami połóż swoją jedną rękę na klatce piersiowej a drugą na brzuchu. Swobodnie oddychaj. Spróbuj kierować oddech na rękę na brzuchu a druga, na klatce piersiowej ma być nieruchoma.

Podczas wdechu obniża się przepona kierując powietrze w brzuch i dolne żebra, które otwierają się jak parasolka. Dno miednicy jest rozluźnione i również delikatnie się obniża.

nietrzymanie moczu

Podczas wydechu brzuch opada (ale go nie wciągamy!), dolne żebra się zamykają jak parasolka. Dno miednicy jest lekko zasysane w górę ( jak winda która jedzie dwa piętra w górę) ale nic nie zaciskamy! Pośladki , przywodziciele są rozluźnione, nie zaciskamy odbytu ani wejścia do pochwy.

nietrzymanie moczu

Profilaktyka w przypadku nietrzymania moczu

Nawet jeśli nie masz problemów z utrzymaniem moczu to ważne aby sobie nie szkodzić i zmniejszać ryzyko ich wystąpienia  w przyszłości. Kilka zasad, które każdy powinien pilnować, zarówno kobiety i mężczyźni.

  • Oddawaj mocz na siedząco. Wtedy dno jest rozluźnione i pozwala na swobodny odpływ moczu. Jeśli sikasz na stojąco lub ‘na Małysza’, w publicznej toalecie, to dajesz mięśniom sprzeczne sygnały i mogą zdestabilizować swoje napięcie
  • Nie ćwicz zaciskania mięśni Kegla przerywając strumień moczu. Jest to bardzo szkodliwe, może prowadzić do infekcji dróg moczowych a co więcej, nie tylko o zaciskanie tu chodzi.
  • Oddając mocz lub stolec nie przyj, nie ma takiej potrzeby. Jelito i pęcherz samo się opróżni a zwiększające się ciśnienie podczas parcia lub pochylania w przód tylko mu przeszkadza.
  • Jeśli jakaś aktywność fizyczna lub wysiłek powoduje gubienie moczu, nie kontynuuj jej do czasu wizyty u specjalisty.

Możliwość komentowania została wyłączona.

columna medica
Columna Medica

Columna Medica - nowoczesna klinika rehabilitacji połączona z 4-gwiazdkowym hotelem oraz strefą Medical SPA & Wellness, położona w otoczeniu 100-letniego lasu, w pobliżu Łodzi. To miejsce, w którym Goście jednocześnie mogą zadbać o swoje zdrowie pod okiem profesjonalistów, jak i wypocząć dzięki dedykowanym zabiegom SPA