Co powstrzymuje kobiety przed startami w biegach ultra? [BADANIA]

---

Kobiety wciąż mniej chętnie zapisują się na długodystansowe biegi, ponieważ częściej wypełniają tradycyjne role rodzinne, podają niedawno opublikowane badania. Co jeszcze powstrzymuje kobiety przed udziałem w biegach ultra?

Jak zmienić tę sytuację?

Badania opublikowane w czasopiśmie naukowym Sport and Society Journal w 2021 r. ilustrują, jakie główne bariery powstrzymują kobiety we wzięciu udziału w biegach ultra. Nie od dziś wiemy, że dużo więcej mężczyzn zapisuje się na biegi uliczne, jak i ekstremalne biegi długodystansowe. Powodów jest wiele, dlatego też zbadanie ich wydaje się dobrym pomysłem, aby spróbować odwrócić ten trend.

W sukurs paniom chcącym wziąć udział w biegach coraz częściej przychodzą organizatorzy biegów. W biegu Hardrock 100 zarządcy imprezy zmienili ostatnio system losowania w taki sposób, by procent kobiet zgłaszających się do losowania był równy odsetkowi kobiet startujących. Organizatorzy kolejnych biegów idą za ich przykładem, promując większy udział kobiet w wyścigach ultra i trailowych. W sporcie, w którym zdarza się, że sporo kobiet pokonuje mężczyzn, wciąż niewiele kobiet zapisuje się do tego typu wyścigów.

Dwa biegi ultra w Szkocji pod lupą

Badania szkockich naukowców były prowadzone za pomocą kwestionariuszy wysyłanych do uczestników dwóch biegów ultra w Szkocji: Highland Fling (85,3 km i 2300 m przewyższenia) oraz Ultratrail Race i Jedburgh Three Peaks Ultra (na 61,2 km i 850 m przewyższenia). W pierwszym biegu ukończyło 337 osób, a w drugim 1022, natomiast kwestionariusze wypełniło 640 z nich.

Oprócz ankiet z każdą z osób poddanych badaniom rozmawiano telefonicznie, aby potwierdzić i rozwinąć odpowiedzi na temat ich odczuć z treningów i startów w biegach ultra, a także określić różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami w motywacjach do biegu.

Rywalizacja, natura i społeczność

Aktywatorami, które skłaniały badanych do treningów i startów były: chęć zmierzenia się z innymi, potrzeba obcowania z naturą, a także przyjacielskie podejście społeczności biegów ultra. Główną barierą, która powstrzymywała przed tymi zaletami był brak czasu na trening. Odpowiedzi uczestników sugerowały także, że wiele znaczyła „skuteczność w negocjacjach z otoczeniem”, co przejawiało się w umiejętnym połączeniu treningu z zobowiązaniami zawodowymi i rodzinnymi. I choć zgodnie z odpowiedziami ankietowanych znacznie większy odsetek mężczyzn miał wspomniane zobowiązania w stosunku do rodziny, znajomych i pracy, to udział kobiet w biegach ultra i tak był znacznie niższy niż mężczyzn.

Tematy, na których skupiali się naukowcy prowadzący badanie obejmowały 3 grupy zagadnień:

Temat	Szczegóły
Wewnętrzy kontekst	– Kontuzje – Wiek – Zarządzanie czasem
Zewnętrzny kontekst	– Natura – Środowisko – Społeczność – Otoczka biegu – Rodzina/przyjaciele
Wewnętrzny dialog i motywacja wewnętrzna	– Wyzwania – Wiedzieć, na ile mnie stać – Wiara w siebie – Zadowolenie – Odczuwanie przygody i osiągnięć

Coraz więcej kobiet na trasach, ale wciąż niewiele

Jak podają autorzy artykułu, od lat 80. XX wieku liczba biegów ultra na świecie potroiła się. Wciąż jednak udział kobiet jest znacząco niższy, niż mężczyzn, choć ta liczba stopniowo się zwiększa. Na przykład w słynnym biegu „Badwater”, który odbywa się w ekstremalnych warunkach pogodowych na dystansie przeszło 200 km, udział kobiet wynosi średnio 19%. W „Marathon des Sables” odsetek kobiet wynosi zaledwie 13%, a w „Western States 100-mile Endurance Run” jest to 22%. Z kolei w wyścigach ultra-triathlon odsetek ten nie przekracza 10%.

Brak czasu na pierwszym miejscu

Wnioski, do których doszli badacze nie są raczej zaskakujące. Wyniki badania sugerują bowiem, że bariery, jak i czynniki umożliwiające bieganie ultra są w dużej mierze podobne dla mężczyzn i kobiet.

Mimo, że to czas był głównym czynnikiem przeszkadzającym zarówno mężczyznom, jak i kobietom, to czynnik ten bardziej wpływał na kobiety. Badanie wykazało też, że tradycyjne role płciowe wydają się wciąż być największą przeszkodą w podejmowaniu przez kobiety wyzwań związanych z długimi biegami.

Ustalanie planów i priorytetów

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety zgodzili się z tym, że znalezienie czasu na bieganie i pogodzenie tego z obowiązkami rodzinnymi i zawodowymi wymagał odpowiedniego planowania i ustalania priorytetów, a proces ten był czasami wysiłkiem rodziny lub grupy znajomych. Strategie stosowane przez uczestników, aby sobie z tym poradzić, były zróżnicowane, ale nie były ściśle rozgraniczone ze względu na płeć.

Społeczność dostępna dla wszystkich

Społeczność biegaczy wydaje się być dostępna dla wszystkich i nie zidentyfikowano w niej żadnych męskich uprzedzeń. Tylko niewielka liczba uczestniczek wspomniała, że ​​postrzega środowisko biegaczy jako nieco męskie i że chciałaby widzieć więcej kobiet w tym sporcie.

Tradycyjne role społeczne kobiet i mężczyzn

Wg badań kobiety wciąż mają mniej czasu wolnego, który mogą poświęcić swoim pasjom. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że kobietom trudniej jest wynegocjować czas potrzebny na trening. „Pomimo stopniowego wyrównywania zadań w kierunku egalitarnych ról rodzinnych w społeczeństwie, nadal mamy do czynienia z tradycyjnymi rolami płciowymi, które mogą w większym stopniu wpływać na skuteczność negocjacyjną kobiet startujących w ultra, tym samym potencjalnie zmniejszając dostępność czasu treningowego kobiet” – wyjaśniają naukowcy.

Optymistyczne zakończenie

Chociaż wiele mówi się, że kobiety nadal ponoszą większe obciążenie tradycyjnymi obowiązkami w rodzinach, artykuł szkockich naukowców zakończył się optymistycznym akcentem. Informuje on bowiem, że z każdym rokiem coraz więcej kobiet zapisuje się na wyścigi ultra, pomimo tych niedogodności. Naukowcy przewidują, że obecny, wciąż historyczny wpływ tradycyjnych ról płciowych maleje, a stosunek kobiet do mężczyzn w wyścigach ultra powinien dalej się poprawiać. Miejmy nadzieję, że coraz mniej czynników będzie powstrzymywać kobiety przed uczestnictwem w spełnianiu swoich pasji, szczególnie, jeśli jedną z nich jest bieganie.

Źródło:

S. Valentin, L. A. Pham, E. Macrae (2021). Enablers and barriers in ultra-running: a comparison of male and female ultra-runners, Sport in Society, DOI: 10.1080/17430437.2021.1898590