Spośród wszystkich nowotworów występujących u mężczyzn w Polsce rak gruczołu krokowego jest obecnie najczęściej występującym. Wyróżnia go znaczna dynamika wzrostu zachorowalności przy jednoczesnym wzroście śmiertelności. Liczba nowych przypadków wynosi już około 20 tysięcy rocznie w Polsce.
Wczesna diagnostyka i nowoczesne metody leczenia wdrażane w początkowych etapach choroby znacząco poprawiają rokowania pacjentów oraz dają szanse na długie i aktywne życie.
Prostata to gruczoł krokowy (inaczej stercz) zlokalizowany u mężczyzn w miednicy mniejszej pod pęcherzem. Jego głównym zadaniem jest produkcja płynu, będącego niezbędnym nośnikiem dla plemników. Wraz z wiekiem, kiedy poziom testosteronu się obniża, nasilają się problemy z nią związane. Najczęściej dochodzi do łagodnego przerostu stercza, który może się objawiać utrudnionym oddawaniem moczu, dyskomfortem lub nietrzymaniem moczu. Jednak może również dojść do rozwoju nowotworu o różnym stopniu nasilenia złośliwości.
Wybór optymalnej terapii zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania nowotworu, interpretacji wyników badań diagnostycznych oraz wieku i stanu zdrowia pacjenta. Z wielu dostępnych metod leczenia, jak terapia hormonalna, radioterapia, chemioterapia i leczenie operacyjne to radykalna prostatektomia jest najczęściej wybieraną metodą.
Radykalna prostatektomia to zabieg polegający na całkowitym usunięciu gruczołu krokowego wraz z przylegającymi pęczkami nasiennymi. Zabieg może być wykonany laparoskopowo, za pomocą robota da Vinci lub metodą otwartą, czyli z przecięciem powłok brzusznych nad spojeniem łonowym. Niezależnie od wyboru metody zabiegu, operacja wpływa na zmianę statyki narządów miednicy mniejszej i może skutkować zaburzeniami erekcji lub nietrzymaniem moczu.
Podczas zabiegu usunięcia gruczołu krokowego dochodzi do przecięcia cewki moczowej, skrócenia jej i ponownego zespolenia. Mięśnie dna miednicy mogą ulec rozciągnięciu, co za tym idzie zwieracz zewnętrzny cewki moczowej może mieć utrudnioną pracę przy ponownej aktywacji. Z czasem pęcherz moczowy ulega delikatnemu obniżeniu ze względu na brak stercza podtrzymującego go od dołu. Dodatkowo pęczki nerwowo-naczyniowe, które odpowiadają za autonomiczne reakcje naszego organizmu jak erekcja czy odruchowa aktywacja zwieraczy, przebiegają bardzo blisko usuwanych struktur, dlatego istnieje ryzyko, że zostaną częściowo uszkodzone lub czasowo podrażnione.
Znajomość anatomii, struktur odpowiedzialnych za podstawowe funkcje dna miednicy jest kluczowa przed planowanym zabiegiem prostatektomii. Pomaga zwizualizować pęcherz, zwieracze i mięśnie w danym rejonie, zwiększyć kontrolę nerwowo-mięśniową a świadoma ich aktywacja jest niezbędna w późniejszej odbudowie utraconych funkcji.
Nie zawsze jednak lekarze zalecają wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego przed zabiegiem, większość przychodzi do gabinetu już po. Nawet jeśli tak się dzieje to nic straconego! Proces terapeutyczny może się wydłużyć, ale zawsze są szanse na pełny powrót do zdrowia :]
Powrót do czynności dnia codziennego, jeśli nie wystąpiły żadne komplikacje, zachodzi bardzo szybko. Już po wyjęciu cewnika (jest to około 10-14 dni od operacji) można wykonywać drobne prace domowe, iść na spacer czy chodzić po schodach. Wszystko jednak musi być dostosowane do Twoich dolegliwości bólowych i subiektywnego odczuwania powrotu sił.
Przez pierwsze 3 tygodnie jest zakaz podnoszenia ciężkich przedmiotów powyżej jednego kilograma. Tkanki, które wewnętrznie zostały przecięte i zszyte, muszą mieć czas, aby się zagoić, dźwiganie nie jest wskazane, aby nie zwiększać ciśnienia śródbrzusznego i dodatkowo nie obciążać tkanek. To jest też najlepszy czas, aby udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego (jeśli nie byłeś przed operacją), aby nauczył Cię jak sobie nie szkodzić podczas codziennych czynności. Ważne są prawidłowe nawyki toaletowe, dobra regulacja oddechu i ciśnienia śródbrzusznego podczas takich prozaicznych czynności jak kaszel lub kichanie. Wywiad i ocena epizodów (jeśli występują) nietrzymania moczu pomoże dobrać odpowiedni proces terapeutyczny lub dać zielone światło do powrotu do aktywności fizycznych.
6-8 tygodni to czas potrzebny do pełnego wygojenia się tkanek. Jednak nie zawsze jest to równoznaczne z powrotem siły mięśniowej i funkcji mięśni dna miednicy. Przez ten okres nie zaleca się podejmowania dynamicznych aktywności jak bieganie czy sporty związane z podskokami: tenis, badminton, siatkówka itp. Jazda na rowerze jest również niewskazana z powodu punktowego ucisku siodełka na krocze. Zalecana jest jednak gimnastyka ogólnorozwojowa, ćwiczenia oddechowe oraz ćwiczenia mobilizujące i poprawiające ukrwienie okolicy miednicy. Najlepiej, żeby fizjoterapeuta je dobrał odpowiednio pod Ciebie.
Kiedy minie okres 6-8 tygodni odpowiedz sobie na kilka poniższych pytań (tak/nie):
Jeśli na WSZYSTKIE pytania odpowiedź brzmi NIE to świetnie! Jesteś na dobrej drodze do powrotu do biegania ;]
Uwaga! Jeśli nie byłeś aktywną osobą przed operacją nie zaleca się podejmować biegu do 3 miesięcy po zabiegu radykalnej prostatektomii. Pamiętaj, że mięśnie dna miednicy potrzebują odpowiedniej siły mięśniowej, ale również wytrzymałości i koordynacji. To wszystko przychodzi z czasem i wraz z postępem treningu. Daj sobie czas na powrót do formy i obserwuj swoje ciało.
Autorką tekstu jest mgr Karolina Hajdukiewicz – neuroterapeutka COLUMNA MEDICA. Na co dzień pracuje z dorosłymi metodą IBITA Bobath oraz PNF, prywatnie stara się utrzymać kondycję, biegając i jeżdżąc na rowerze.
Columna Medica - nowoczesna klinika rehabilitacji połączona z 4-gwiazdkowym hotelem oraz strefą Medical SPA & Wellness, położona w otoczeniu 100-letniego lasu, w pobliżu Łodzi. To miejsce, w którym Goście jednocześnie mogą zadbać o swoje zdrowie pod okiem profesjonalistów, jak i wypocząć dzięki dedykowanym zabiegom SPA
