Maratończycy a reakcje alergiczne – jak sobie z nimi radzić?

Pobiegowe pociąganie nosem, smarkanie jest popularne wśród biegaczy. Zwykle jest to dość duży dyskomfort dla zawodników. Często biegacze są narażeni na infekcje spowodowane tym, że organizm jest wyczerpany biegiem i układ immunologiczny nie może w pełni sprawnie funkcjonować. Uwarunkowane jest to przez ogromny, zaangażowany wysiłek.

Teraz jednak naukowcy z Northumbria University pokazali, że takie objawy, jak swędzenie oczu, katar i przekrwienie mogą być efektem reakcji alergicznych.

Zespół badawczy kierowany przez dr Paula Robson-Ansley’a zaprosił do badań 150 biegaczy zeszłorocznego maratonu londyńskiego. Biegacze wypełnili kwestionariusz zdrowia, zrobili test krwi oraz przedstawili sprawozdanie na temat objawów chorobowych bądź dolegliwości w ciągu trzech dni po zakończeniu imprezy.

Problemy związane z oczami i nosem zostały zgłoszone przez 61% biegaczy. Przeprowadzono na nich kolejne badania krwi, aby określić, czy przeciwciała immunoglobuliny E były obecne. Są one wskaźnikiem reakcji alergicznej. Badania wykazały, że 35% biegaczy doświadczyło problemów z powodu reakcji alergicznych.

Analiza wykazała również, że 14% sportowców było szczególnie uczulonych na pyłki drzew. Stężenie drzewnych pyłków jest szczególnie wysokie w Londynie w kwietniu. W dzień maratonu (22 kwietnia) w powietrzu była duża zawartość pyłków takich drzew jak brzoza bądź platan (duże drzewo o rozłożystej koronie).

Dr Robson-Ansley komentuje – Ten pobiegowy lekki katar może wydawać się niczym strasznym, ale istnieje wyraźne ryzyko, że może to przyczynić się do wywołania astmy i zapalenia dróg oddechowych. Nasze badanie wykazało również, że tylko 8% zawodników brało antyalergiczne leki. Tak więc mimo narażenia na pyłki jedynie nieliczna grupa osób świadomie się przed tym zabezpieczyła. 

Alergie stały się chorobą cywilizacyjną. Cierpi na nie obecnie 30% społeczeństwa. W ciągu 10 lat wartość rynku leków przeciwdziałających alergiom wzrosła o blisko 6%. Rocznie Polacy kupują około 14,5 mln opakowań. Prognozy pokazują, że liczba ta najprawdopodobniej wzrośnie o kolejny milion. Lek antyalergiczny kosztuje w Polsce obecnie około 14 zł. Ta dość niezwykła w warunkach popytu i podaży sytuacja spowodowana jest wycofaniem z aptek droższych antyalergenów i zastępowaniem ich tańszymi. Bez recepty można kupić około 8 tabletek w opakowaniu, które na dobrą sprawę kosztują tyle, co 30 kapsułek, ale już na receptę. Dlatego lepiej iść do lekarza. 

Leki przeciwhistaminowe to popularne leki na alergię. Ich zadaniem jest hamowanie receptorów komórkowych, które wiążą histaminę. Do pierwszej generacji leków antyhistaminowych zalicza się chlorferenaminę, hydroksyzynę, clemastinum, phenazolinum. Niwelują one działanie histaminy, czyli znoszą miejscowo wszystkie dokuczliwe objawy uczulenia (np. świąd, obrzęki, wysypki, zaczerwienienia).

Histamina występuje w całym naszym ciele, we wszystkich tkankach. Jest uwalniana w trakcie kontaktu z czymś, co nas uczula (alergenem). To właśnie ona jest odpowiedzialna za alergiczne reakcje naszego organizmu. Substancja ta powoduje skurcze mięśni oskrzeli, żołądka, jelit, u kobiet także macicy (w ciąży w razie ostrego kontaktu z alergenem może dojść nawet do poronienia), rozkurcza naczynia krwionośne (spadek ciśnienia krwi), zwiększa przepuszczalność naczyń żylnych, przez co tworzą się wysięki zapalne (ugryzienie owada), obrzęki, wypryski na skórze, świąd, zwalnia przewodzenie impulsów w sercu, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.

Dr Robson-Ansley wykazała, że 29% zawodników Maratonu Londyńskiego wykazywało reakcję alergiczną na pyłki traw.

Igrzyska Olimpijskie odbywają się w szczytowym okresie pylenia traw – mówi – więc jeśli prawie trzy na dziesięć osób potencjalnie jest uczulonych, to priorytetem powinno być zbadanie olimpijczyków przed igrzyskami. Dzięki temu będzie można zastosować odpowiedni system leczenia, aby zapobiec powikłaniom.

– Jeśli uważasz, że masz alergię, dowiedz się, jak możesz się leczyć i opracuj plan działania na wypadek pojawienia się reakcji alergicznych. Pomyśl jak najszybciej będziesz mógł znów powrócić do formy po okresie leczenia skutków alergii.

– Zadaj sobie następujące pytania:

a) O jakiej porze roku masz objawy alergiczne, jesteś narażony?

b) Co powoduje alergie (czy badania krwi i skóry są konieczne)?

c) Jakie są twoje normalne objawy alergiczne?

– Przed zawodami rozważ użycie kortykosteroilnego sprayu do nosa lub leków przeciwhistaminowych pozbawionych działania uspokajającego. Będą to środki zapobiegawcze. Należy pamiętać, że kuracja przeciwalergiczna może potrwać do dwóch tygodni i dopiero po tym czasie będziemy w pełni sprawni fizycznie. Należy bezwzględnie unikać przyjmowania leków przeciwhistaminowych nie pozbawionych działania uspokajającego podczas zawodów. Mogą one spowodować problemy podczas zawodów.

– Jeśli trenujesz na zewnątrz, to pomyśl o zmianie miejsca do trenowania. Dowiedz się o typowych lokalizacjach gdzie możesz być mniej narażony na pyłki pojawiające się o danej porze roku. Przykładowo pyłki drzew zazwyczaj występują wiosną, pyłki traw późną wiosną i wczesnym latem, a pyłki krzewów i chwastów pod koniec lata aż do jesieni.

– Spróbuj ograniczyć do minimum narażenie na pyłki gdy ich stężenie jest wysokie (chłodne i pochmurne dni są związane z niższym poziomem pyłków, w porównaniu do wysokiego stężenia w dni cieplejsze i bardziej suche). Pamiętaj aby wziąć prysznic i umyć włosy po ćwiczeniach na zewnątrz. W ten sposób pozbędziesz się osiadłych pyłków na twoim ciele. Zmień ubranie, wydmuchaj nos i przepłukaj go słoną wodą po wysiłku, w celu eliminacji wszystkich pyłków.

– Pamiętaj, że sportowcy chorzy na astmę powinni brać leki regularnie i zgodnie z instrukcją. Zapytaj swojego lekarza o to, czy możesz potrzebować dodatkowych leków bądź wziąć inne jeśli masz w planach trenować lub wziąć udział w zawodach, na których możesz być szczególnie narażony na pyłki występujące w dużym stężeniu.