Czy biegać przy -20 stopniach? Co myślą lekarze, trenerzy i biegacze.

Czy biegać w niskich temperaturach? To częste pytanie jakie zadają zwłaszcza początkujący biegacze kiedy na dworze temperatura spada poniżej -10 stopni Celsjusza. Czasem pojawiają się jakieś legendy o niezwykle niekorzystnym wpływie jaki na płuca czy oskrzela mają niskie temperatury.

Wg naszej wiedzy nie ma jednak żadnych naukowo potwierdzonych dowodów, że bieganie w niskich temperaturach jest szkodliwe. Oczywiście do wszystkiego trzeba podejść zdroworozsądkowo, każdy czuje czy oddech sprawia mu trudność czy nie. Choć nie znaczy, że bieganie w niskich temperaturach nie może być dla niektórych osób szkodliwe, ale nie ma jednego poziomu, tej jednej granicznej temperatury, która obejmuje wszystkich. Jak podaje portal sport.pl, według przepisów Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS) biegać można do minus 18 stopni Celsjusza. Biorąc pod uwagę, że w trakcie zawodów w biegach narciarskich oddech jest bardzo przyspieszony i głęboki przyznać trzeba, że jest to bardzo małe ograniczenie. Chcąc pokazać wam jak szerokie jest spektrum podejścia do tematu zapytaliśmy się kilka osób, zarówno biegaczy amatorskich jak i wyczynowych, trenerów i lekarzy. Oto co nam powiedzieli.

Agnieszka Gortel (zawodniczka wyczynowa, czterokrotna mistrzyni polski w półmaratonie) – Ja po prostu nie znoszę zimna. Wczoraj musiałam zrobić szybszy trening ale nawet było fajnie mimo, że temperatura była około -12 stopni, dzisiaj jest zimniej i czuję po prostu niechęć do wyjścia na trening. Kiedyś biegałam bez problemu nawet poniżej -18 stopni i mi to nie przeszkadzało, teraz nie wiem, chyba się zestarzałam ? (Haha)

Mariusz Giżyński (zawodnik wyczynowy, życiówka w maratonie 2:12:34) – Teraz jestem w Kenii i zapomniałem o mrozach i tym problemie, ale za tydzień znowu trzeba się z tym mierzyć. Lekarze i praktyka sportowa wskazują, że przy temperaturze odczuwalnej poniżej -5 stopni Celsjusza nie powinno się wykonywać długich i bardzo intensywnych treningów, natomiast poniżej -17 stopni w ogóle lepiej nie biegać, gdyż ryzyko wychłodzenia jest wtedy duże. Ja mam zasadę, że poniżej -17 i średniej wilgotności powietrza oraz sile wiatru nie biegam. Kiedy jest poniżej -10 robię tylko lekkie niezbyt długie rozbiegania. Ale kiedy jest zimno uciekam do łagodniejszego klimatu.

Monika Sawicka (biegaczka amatorska, lekarz anastezjolog, biegająca mama) – Na pewno astmatycy nie powinni przy takich temperaturach biegać. Ale poza tym nie znam żadnych specjalnych kryteriów, żadnych szczególnych wskazań do niebiegania w niskich temperaturach. Raczej zdroworozsądkowo przyjmuje się, że ta granica przebiega gdzieś pomiędzy -15 – -20 stopni a gdzie dokładnie to zależy od innych czynników takich jak siła wiatru, wilgotność.

Sławomir Marszałek (były biegacz wyczynowy, dziś amatorski, fizjoterapeuta osteopata, życiówka na 1500m: 3:51) – Bezwzględnych przeciwwskazań nie ma. To jest wszystko kwestia indywidualnego przystosowania się organizmu do niskich temperatur. Mi się zdarzało biegać kiedyś nawet przy -30. Ale oczywiście wtedy można robić tylko bardzo spokojne biegi. Czasem powtarza się takie obiegowe opinie, że to niedobre dla płuc itd. Konsultowałem się w tym temacie ze znajomym pulmunologiem i on też nie zna przeciwwskazań do biegania w niskich temperaturach, nie zna historii o uszkodzeniu pęcherzyków płucnych na skutek wysiłku w niskich temperaturach. Przeciwwskazania są tylko dla astmatyków. Zresztą organizm sam broni się przed wzięciem oddechu na mrozie i przyjmuje się czasami, że taka bariera to gdzieś w okolicach -17- -18 stopni.

Ryszard Ostrowski (były zawodnik wyczynowy, rekordzista polski na 800m, dziś trener rekordzisty polski na 1500m Artura Ostrowskiego) – kiedy jest mniej niż -10 stopni nie wychodzimy na dwór, ćwiczymy na siłowni lub na hali. Wg mojej wiedzy są badania mówiące, że przy temperaturach poniżej -14 stopni nie powinno się trenować na dworze.

Bartek Matczak (ambitny zawodnik amatorski, życiówka na 10km 34:56, jedzie w maju na maraton w Himalaje) – Kiedy wychodzę na dwór i czuję, że jest ok to biegnę, jeśli czuję że jest zbyt zimno to nie wychodzę, nie mam jakichś twardych reguł.

Adam Klein (zawodnik amatorski, życiówka w maratonie 2:57:48, redaktor naczelny bieganie.pl) – Mi zdarzyło się kiedyś nawet pobiec prawie 30 km przy -15 stopniach i było fajnie. Ale zdarzało się też, że przy niecałych -10 owijałem twarz jakąś kominiarką i męczyłem się makabrycznie. To musi zależeć od wilgotności powietrza, ale rzadko kto posiada w domu możliwości pomiaru tego parametru. 

***
Z powyższych wypowiedzi można wyciągnąć następujące podsumowanie:

– jeśli czujemy, że oddech sprawia nam problem, że nas zatyka – lepiej wróćmy do domu lub idźmy na siłownię
– stosunkowo intensywny trening możemy prawdopodobnie jeszcze zrobić przy temperaturze nie niższej niż -10 stopni, poniżej jest to zdecydowanie nie wskazane i treningi powinny być raczej spokojne
– kiedy temperatura schodzi poniżej -17 – -18 stopni zastanówmy się, czy nie lepiej zostać w zamkniętym pomieszczeniu
– zasada generalna – słuchajmy się organizmu, nie biegajmy na siłę tylko dlatego, że nie przekroczyliśmy jakiejś teoretycznej bariery temperatury pomimo tego, że czujemy mocne problemy z oddychaniem.

Oczywiście najlepiej przebadaną grupa sportowców trenujących w zimnie są biegacze narciarscy. Ci, którzy interesują się sportem wiedzą, także za sprawą Justyny Kowalczyk która głośno przeciwko temu protestuje, że wielu biegaczy narciarskich ma zdiagnozowaną astmę ( skurcze oskrzeli) i bierze w związku z tym lekarstwa rozkurczające. Wg szwedzkich badań z 1993 roku stwierdza się:

"Trening i zawody narciarskie odbywają się często w temperaturach poniżej -15 stopni powodując dużą wentylację i wdychanie dużej ilości zimnego powietrza przez wiele godzin w tygodniu, przez wiele miesięcy w roku. Wdychanie zimnego powietrza wywołuje zachowania astmatyczne. Ale wg naszej wiedzy nie istnieją badania wskazujące na to, że wdychanie dużych ilości zimnego powietrza przez długi czas może spowodować astmę i zdrowych ludzi." Źródło: High prevalence ofasthma in cross country skiers, Kjell Larsson, Peter Ohlsen, Lars Larsson, Per Malmberg, Per-Olov Rydstrom, Hans Ulriksen, BMJ 1993.

Tak czy inaczej wszystkim biegaczom zalecamy właściwe ubieranie się. W niskich temperaturach bardzo ważne są ubrania oddychające, to znaczy nie chłonące wilgoci ale pozwalające jej wyparowywać. Powinniśmy zakładać cienkie warstwy, im jest zimniej tym więcej warstw powinniśmy założyć. UWAGA!!! Czasem można przesadzić i wtedy nasz trening zmieni się w mękę bo będzie zbyt gorąco. Radzimy ubierać się w ubrania z suwakami bo to pozwoli w pewnym stopniu regulować temperaturę i stopień chłodzenia. Szczegóły dotyczące ubioru możecie przeczytać tutaj: Bieganie zimą lub Zimowa garderoba.

A czy nasi czytelnicy mają jakąś graniczną temperaturę, poniżej której nie wychodzą na bieganie?