Redakcja Bieganie.pl
Rozciągnięty czy przykurczony ? Badanie napięcia mięśniowego
Komentarz Redakcji:
Krzysztof Janik, Adam Klein: Często próbujemy dochodzić do sedna treningu, rozkładać elementy przygotowań na części pierwsze. Tym razem także chcemy naszym czytelnikom przedstawić bardzo ważny temat często zaniedbywany przez biegaczy. Ostatnim trendem panującym w środowisku biegowym jest skupianie się na technice biegu. Dlaczego? Dlatego, bo wszyscy uważają że jest to pewnego rodzaju droga na skróty. Wystarczy, że ktoś mi powie biegaj tak, nie tak, podnoś kolano wyżej, dynamiczniej atakuj stopą, trzymaj biodra wysoko itp. a będą super wyniki Niestety nie wszystko co dotyczy zdrowego młodego zawodnika (chodź nie zawsze) sprawdza się u osób początkujących z małym stażem treningowym, często z nadwagą i mocno " biurowo-siedzącą" przeszłością i teraźniejszością. Do czego zmierzamy. Technika biegu to nie tylko umiejętność skorzystania z feedbacku i poprawianie pewnych elementów ruchowych ale przede wszystkim praca nad poprawieniem braków siłowo- motorycznych. Co to oznacza? Technika biegu, to kilka nieodzownych połączonych ze sobą trybów, które równomiernie należy rozwijać. Pierwszy z nich to umiejętność skoordynowania ruchów. Drugi elementem jest siła mięśni, ponieważ jeśli nie jesteśmy wstanie unieść kolana zbyt wysoko z braku siły to jeśli ktokolwiek powie nam – oglądając nasz bieg – żebyśmy to zrobili, fizycznie nie jesteśmy wstanie tego dokonać a trening "niby techniki" zamieni się w jakiś morderczy trening wytrzymałości siłowej. Trzecim bardzo ważnym składnikiem jest gibkość, a dokładnie napięcie danych partii mięśni. Przy zbyt dużym napięciu mięśni biodrowo-lędźwiowych automatycznie będziemy mieli cofnięte biodra. Przy przykurczonych mięśniach dwugłowych, nie wydłużymy kroku itd. Właśnie o tym ostatnim elemencie, czyli napięciu mięśniowym będzie ten tekst. Mimo, że większość z nas wie, że powinna się rozciągać, to nie do końca zdaje sobie sprawę czy jego mięśnie są przykurczone czy może ich napięcie jest na optymalnym poziomie. Poprosiliśmy fizjoterapeutę aby przedstawił naszym czytelnikom kilka prostych testów, którymi nawet w warunkach domowych mogą sobie zbadać rozciągnięcie najważniejszych partii mięśniowych.
Michał Kaczmarek: Biegacze często pytają, które mięśnie powinni rozciągać. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wybraliśmy mięśnie mające istotny wpływ na krok biegowy. Dobraliśmy testy tak, by każdy mógł w prosty sposób sprawdzić z którą grupą mięśni ma problem i która grupę mięśni w pierwszej kolejności rozciągać. Są to mięśnie mające wpływ na bóle stawów i mięśni kończyn dolnych oraz kręgosłupa. By uniknąć kontuzji i nie doprowadzić do przeciążeń należy rozciągać wszystkie mięśnie. W pierwszej kolejności skupić się na tych nadmiernie napiętych. Może wystąpić różnica pomiędzy napięciem mięśni pomiędzy kończynami. W zaistniałej sytuacji należy w większej mierze rozciągać kończynę bardziej napiętą. Wybrane testy mają charakter orientacyjny. W celu wnikliwszej oceny należy zasięgnąć porady specjalisty. Uwaga jeżeli podczas testowania wystąpi ból w stawie lub w kręgosłupie należy skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.
Badanie mięśni biodrowo – lędźwiowych
Ryc. 1
Pozycja 1: Badany leży na plecach. Noga nie badana zgięta w biodrze przyciągnięta do klatki piersiowej. Badany podtrzymuje ją ręką przy klatce (ryc. 1).
Ryc. 2
Norma: udo płasko leży na stole, kolano zgięte około 90° (ryc. 1).
Ryc. 3
Mięsień prosty uda / biodrowo lędźwiowy nadmiernie napięty: udo jest uniesione ponad kozetką, nie ma 90° zgięcia w kolanie (ryc. 2).
Ryc. 4
By zróżnicować który z mięśni jest nadmierne napięty współćwiczący wyprostowuje badanemu kolano jeśli wyprost w biodrze się nie zwiększy (tzn. noga nie opadnie na leżankę) jest to mięsień biodrowo-lędźwiowy (ryc. 3), gdy zginając kolano dochodzi również do zgięcia w biodrze nadmiernie napięty jest mięsień czworogłowy (mięsień prosty uda) (ryc. 4).
Ryc. 5
Pozycja 2: Badany leży na brzuchu współćwiczący ugina kolano nogi badanej i przyciąga piętę do pośladka (ryc. 5).
Norma: pieta dostaje do pośladka, miednica leży płasko na podłożu (ryc. 5).
Ryc. 6
Mięsień czworogłowy (mięsień prosty uda) nadmiernie napięty: pięta nie dostaje do pośladka, miednica unosi się po badanej stronie (zgięcie w biodrze) (ryc. 6).
Badanie długości przywodzicieli
Ryc. Pozycja wyjściowa
Pozycja: Kończyna dolna nie badana wyprostowana, kończyna dolna badana zgięta i odwiedziona, pięta spoczywa na podłożu na wysokości kolana kończyny nie badanej (ryc. 7). Współćwiczący stabilizuje ręką miednice.
Ryc. 7
Norma: kolano niemalże sięgać podłoża (ryc. 7).
Ryc. 8
Napięte przywodziciele: kolano nie sięga podłoża, uczucie ciągnięcia w mięśniu (ryc. 8).
Uwaga: ból w biodrze/pachwinie może świadczyć o zmianach zwyrodnieniowych w stawie.
Badanie długości mięśnia naprężacza powięzi szerokiej
Ryc. 9
Pozycja: badany kładzie się na boku, współćwiczący opiera się brzuchem o biodro by ustabilizować miednice. Opuszczamy wyprostowaną w stawie biodrowym nogę, tułów i kończyna tworzą razem linie prostą (ryc. 9).
Ryc. 10
Norma: stopa dotyka do podłoża (ryc. 10). Noga nie powinna rotować się stopą do podłoża (ryc. 11).
Ryc. 11
Napięty mięsień naprężacz powięzi szerokiej stopa nie sięga do podłoża (ryc. 12)
Ryc. 12
Badanie długości mięśni kulszowo-goleniowych
Ryc. 13
Pozycja: współćwiczący zgina w biodrze nogę badanego. Kolano wyprostowane (ryc. 13).
Ryc. 14
Norma: około 90° zgięcia w stawie biodrowym (ryc. 13).
Napięte mięśnie kulszowo goleniowe: brak 90° zgięcia w stawie biodrowym, ugięte kolano (ryc.14).
Badanie mięśnia płaszczkowatego
Ryc. 15
Pozycja: siad na piętach (ryc. 15).
Norma: pięty płasko na podłodze (ryc .15).
Ryc. 16
Napięty mięsień płaszczkowaty: niemożność utrzymania pozycji z opartymi piętami o podłoże (ryc. 16).
Badanie mięśnia piszczelowego przedniego (prostowników stawu skokowego)
Ryc. 17
Pozycja: siad klęczny (ryc. 17).
Norma: staw skokowy przylega do podłoża (ryc. 17).
Ryc. 18
Napięty mięsień piszczelowy przedni: odstawianie stawu skokowego od podłoża (ryc. 18)
Badanie mięśnia brzuchatego łydki
Ryc. Pozycja wyjściowa
Pozycja: Badany w wykroku opiera się o ścianę. Noga zakroczna prosta w kolanie, pięta dociśnięta do podłoża (ryc 19).
Ryc. 19
Norma: kąt ostry pomiędzy podłożem a podudziem powinien wynosić ok. 50° (ryc. 19).
Ryc. 20
Napięty mięsień brzuchaty łydki: kąt ostry pomiędzy podudziem a podłożem zdecydowanie większy niż 50° (ryc. 20).
Piśmiennictwo:
1. J. Dvorak, V. Dvorak, W. Gilliar, H. Spring, T. Tritschler, Musculoskeletal Manual Medicine Diagnosis and Treatment, Georg Thieme Verlag 2008
2. K. Lewit, Leczenie manualne zaburzeń czynności narządu ruchu, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1984
3. J. Kramer, Ortopedia, PWN Warszawa 1997.
4. Wykłady Flandres International College Of Osteopathy
