Antykoncepcja hormonalna a bieganie

Fazy miesiączkowe a forma sportowa

Przemiany, prowadzące do owulacji, są sterowane hormonalnie i, jeśli nie dochodzi do ciąży, powtarzają się regularnie co około 28 dni. W czasie cyklu miesiączkowego zmienia się u kobiety poziom hormonów żeńskich, co jest przyczyną zmiany w możliwościach fizycznych i zmiennych stanów emocjonalnych u pań.

Badania nad wpływem fazy cyklu miesiączkowego na wyniki sportowe nie dają jednoznacznych odpowiedzi na wątpliwości dręczące zawodniczki, choć prawdopodobnie większość z nich z własnych doświadczeń jest w stanie określić, kiedy jest w najlepszej dyspozycji sportowej.

Fazy cyklu miesiączkowego

Wydaje się, że najmniej korzystnym okresem dla kobiet uprawiających sport jest moment tuż przed miesiączką i w jej trakcie, kiedy to występuje bardzo niski poziom żeńskich hormonów (estradiulu, progesteronu) – kobieta wykazuje wtedy zmienność nastroju, czasem skłonności depresyjne, u dużej grupy występują znaczne bóle.

Tymczasem najkorzystniejszym okresem dla kobiety uprawiającej sport jest faza wydzielnicza. Wiąże się to z silnym wpływem estrogenów na organizm kobiety. Estrogeny zwiększają wydolność a także wpływają korzystnie na stan psychiczny kobiety. Wywołują wiele korzystnych dla organizmu kobiety zmian: poprawiają  ukrwienie błony komórkowej, zatrzymują wapń, potas, wodę, zwiększają wbudowywanie fosforu i wapnia w kościach.

Zastosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych u biegaczek

Antykoncepcja hormonalna jest popularnym środkiem zapobiegającym ciąży ale i sposobem ingerowania w naturalny cykl miesiączkowy w celu uzyskania lepszych warunków biologicznych w momencie startu.

Działanie leków tej grupy polega na blokowaniu owulacji. W wyniku ich przyjmowania hormony przez cały czas utrzymywane są na stałym poziomie.
Umiejętne stosowanie antykoncepcji pozwala nawet na przesuwanie momentu krwawienia zgodnie z potrzebami wynikającymi ze startów.

Jeśli chodzi o wpływ antykoncepcji na formę sportową – nie ma w tym temacie jasności. Znajdziemy badania w których naukowcy pokazują około 5% spadek V02max na grupie kobiet przyjmujących pastylki antykoncepcyjne przez okres 2 miesięcy. Ale znajdziemy też badania pokazujące brak jakiegokolwiek wpływu antykoncepcji na wydolność.

Wśród pozytywnych efektów przyjmowania tych środków znajdziemy.

– uregulowanie miesiączek, mniejsze krwawienia, mniejszy ból w trakcie miesiączkowania
– zmniejszenie ryzyka nowotworów jajnika i trzonu macicy
– zmniejszenie ryzyka osteoporozy
– stały poziom hormonów co u trenujących kobiet może ułatwiać trening lub start

Jako efekty uboczne stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych  wymienić można:

– tkliwość piersi, ból
– ból głowy
– zmiany popędu płciowego
– nudności, wymioty, złe samopoczucie
– zmiany masy ciała
– reakcje nadwrażliwości
– nietolerancja soczewek kontaktowych
– zmiany wydzieliny pochwowej
– różne reakcje skórne
– zatrzymanie płynów w organizmie
– wzrost ryzyka raka piersi u kobiet przyjmujących antykoncepcję przez 10 lat bez urodzenia dziecka

Wśród kobiet regularnie przyjmujących antykoncepcję hormonalną bardzo często pojawia się zdanie, że negatywne odczucia związane z antykoncepcją hormonalną związane są nie z samą ideą, ale z wyborem niewłaściwego środka antykoncepcyjnego. Warto wówczas udać się do ginekologa aby porozmawiać o tym, czy jest możliwe przepisanie innego preparatu

Nie wszystkie są równie dobrze tolerowane, choćby przez układ pokarmowy. Dzisiaj do wyboru mamy także plastry lub krążki dopochwowe, które dozują hormony z pominięciem układu pokarmowego. Oto w skrócie stricte użytkowe zalety i wady ich stosowania:

Plastry	Krążki dopochwowe

Na pewno antykoncepcja powinna być przyjmowana pod kontrolą lekarza, bowiem  istnieją przeciwwskazania do jej używania. Są to:

– choroba zakrzepowo-zatorowa,
– niedokrwienie mózgu,
– stany zapalne naczyń,
– choroba niedokrwienna serca,
– niewydolność wątroby,
– niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych,
– podejrzenie nowotworów zależnych od estrogenów.

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej u kobiet chorych na cukrzycę, nadciśnienie, migrenę, długotrwale unieruchomionych, np. po złamaniach kończyn powinno być przeprowadzone po wnikliwej konsultacji lekarskiej.

Antykoncepcja hormonalna u nałogowych palaczek powyżej 35 roku życia jest także niewskazana, ale jako, że nasz tekst adresujemy do biegaczek jest to pewnie raczej mała grupa czytelników.

To, co dzisiejsza medycyna wie o sztucznym sterowaniu hormonami i wpływie na ludzkie zdrowie w długiej perspektywie, jest nadal zbyt mało zbadane i dlatego dyskusja o zaletach lub wadach antykoncepcji hormonalnej często przenosi się w sferę ideologii.

Droga biegaczko, jeśli masz jakieś wątpliwości co do stosowania antykoncepcji, koniecznie powinnaś pójść na wizytę do ginekologa, najlepiej specjalizującego się medycynie sportowej który doradzi Ci najlepszy dla Ciebie środek.

Źródła:
Medycyna Sportowa, pod redakcją prof. Marka Mędrasia
PeakPerformance