Tramadol od stycznia zakazany. Nowa Lista Substancji i Metod Zabronionych w Sporcie

Światowa Agencja Antydopingowa (World Anti-Doping Agency – WADA) opublikowała nową Listę Substancji i Metod Zabronionych, która będzie obowiązywała od 1 stycznia 2024 r. Obszerny, 24-stronicowy dokument szczegółowo wymienia substancje i metody, których użycie spowoduje pozytywny wynik badania antydopingowego. Jednym z nowych środków na liście jest popularny preparat przeciwbólowy i przeciwzapalny – Tramadol. To silnie działający lek przeciwbólowy z grupy opioidów, zwanych narkotycznymi lekami przeciwbólowymi. Po ten specyfik chętnie sięgają zwłaszcza piłkarze i kolarze.

Ważne decyzje zapadły w Szanghaju

Nowe regulacje na rok 2024 r. zatwierdzono niedawno w Szanghaju. Oprócz zatwierdzenia nowej Listy Substancji i Metod Zakazanych Komitet Wykonawczy WADA ustanowił na spotkaniu nowe sankcje dla Rosyjskiej Agencji Antydopingowej, wynikające tym razem z niezgodności w prawie krajowym z kodeksem WADA.

– Chciałbym podziękować Komitetowi Wykonawczemu za bardzo produktywne spotkanie w Szanghaju. Członkowie ExCo podjęli ważne decyzje dotyczące kwestii zgodności ze Światowym Kodeksem Antydopingowym, nauki, edukacji, zarządzania i wielu innych – zaznaczył po obradach Komitetu Witold Bańka, prezydent WADA.

Nowa lista z kilkoma zmianami

Jak zwykle pod koniec roku WADA aktualizuje listę substancji i metod zabronionych obowiązujących od pierwszego stycznia kolejnego roku.  Warto się z nimi zapoznać, bo zawsze mamy w niej kilka znaczących zmian. Same nowości są zaprezentowane niestety za pomocą spisu niejasnych dla przeciętnego zjadacza chleba substancji, opisane bardzo naukowym językiem, zrozumiałym raczej dla specjalistów farmakologii a nie tych, którzy bawili się tylko w dzieciństwie zestawem „Młody Chemik”. Jako przykład wystarczy podać zdanie z pierwszej grupy substancji, gdzie wymieniono „2,4-dinitrofenol (DNP) i aktywatory troponiny (np. reldesemtyw i tyrasemtyw)”. Dalej jest tylko gorzej i nie ma raczej sensu wymieniać całej tej listy, bo niezaznajomiony w temacie biegacz i tak nie połapie się w tych chemicznych nazwach i zawiłościach (oczywiście odnośnik do listy znajduje się na końcu tego artykułu).

Tramadol w końcu zabroniony

– Najważniejszą zmianą na liście substancji i metod zabronionych jest pojawienie się tramadolu. Jest to opioidowy lek przeciwbólowy, który jest nadużywany w niektórych dyscyplinach takich jak: piłka nożna, kolarstwo czy rugby. Oprócz potencjału uzależniającego stosowanie tej substancji wpływa na uzyskiwanie lepszych wyników sportowych. Tramadol będzie zabroniony do stosowania podczas zawodów sportowych – powiedział dla Akademii Triathlonu Michał Rynkowski, dyrektor Polskiej Agencji Antydopingowej (POLADA).

Tramadol już od 2019 r. jest zakazany przez Międzynarodową Unię Kolarską (UCI). W ubiegłym roku wybuchł duży skandal właśnie w kolarstwie, z powodu wykrycia Tramadolu u jednego ze znanych kolarzy. Za jego stosowanie z Tour de France 2022 wykluczony został Kolumbijczyk Nairo Quintana, u którego w próbce moczu wykryto tenże Tramadol. Przez ostatnie lata środek ten objęty był programem monitorującym WADA, z powodu ryzyka uzależnienia i przedawkowania tego leku. W dokumencie opublikowanym przez WADA, specjalne badania nad tym lekiem potwierdziły, że może on zwiększać wydolność fizyczną w sporcie. Zakaz stosowania leku obowiązuje jednak tylko w trakcie zawodów.

Światowy Kodeks Antydopingowy obowiązujący od 1 stycznia 2024

Lista Substancji i Metod Zabronionych jest obowiązkowym standardem międzynarodowym, będącym częścią Światowego Programu Zwalczania Dopingu w Sporcie. Jest ona aktualizowana co roku na podstawie licznych konsultacji przeprowadzonych przez WADA. Oficjalna treść Listy zabronionej została sporządzona przez WADA i opublikowana w językach angielskim i francuskim. W przypadku jakichkolwiek rozbieżności między wersją angielską i francuską, wiążącą jest angielska wersja językowa.

🔴Na naszej stronie opublikowaliśmy wszystkie dokumenty dotyczące zaktualizowanej Listy Substancji i Metod Zabronionych WADA 2024
🔴Link w komentarzu
🔴Koniecznie się z nimi zapoznajcie
🔴Wszystkie zmiany będą obowiązywały od 1 stycznia 2024 roku#NIEdladopingu pic.twitter.com/DCRIxMfRJW

— Polska Agencja Antydopingowa (@POLADA_official) December 4, 2023

Zabronione podczas zawodów

Generalnie, okres podczas zawodów jest przedziałem czasowym rozpoczynającym się tuż przed północą (o godz. 23:59) w dniu poprzedzającym zawody, w których zaplanowano udział danego zawodnika, liczonym do momentu zakończenia tychże zawodów i procesu pobierania próbek. Za zgodą WADA, dla poszczególnych sportów, okres podczas zawodów może definiowany w inny sposób. Dlatego też substancje zabronione podczas zawodów mogą być stosowane przed tym czasem, a ich stężenie na zawodach nie może wskazywać na użycie ich w dniu startu.

Substancje i metody zabronione podczas zawodów

Oznaczenie w tej grupie powoduje, że substancja lub metoda jest zabroniona zarówno podczas zawodów, jak i poza zawodami, zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie. Znajdują się w nich „Stymulanty”, a niektóre z tych substancji mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu anafilaksji, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), objawów przeziębienia i grypy (np. pseudoefydryna). Kolejna grupa to „Narkotyki”, a niektóre z tych substancji mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu bólu, w tym z powodu urazów mięśniowo-szkieletowych. Następnie są „Kanabinoidy” i „Glikokortykoidy”, a niektóre z tych substancji mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu alergii, anafilaksji, astmy, nieswoistego zapalenia jelit. W niektórych sportach zabronione są także „Beta-blokery”, a pewne substancje tego typu mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu niewydolności serca, nadciśnienia.

Substancje zabronione w każdym czasie

Znajdziemy tu m.in. „Środki anaboliczne”, a te substancje mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu hipogonadyzmu u mężczyzn. Z kolei w grupie „Hormony peptydowe, czynniki wzrostu, substancje pokrewne i mimetyki” mogą zawierać się substancje będące składnikami leków stosowanych m.in. w leczeniu niedokrwistości, hipogonadyzmu męskiego i niedoboru hormonu wzrostu. W grupie „Beta-2 agoniści” niektóre z substancji mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu astmy i innych chorób układu oddechowego. Z grupy „Modulatory hormonów i metabolizmu” mogą występować substancje będące składnikami leków stosowanych np. w leczeniu nowotworów piersi, cukrzycy, bezpłodności (u kobiet), zespołu policystycznych jajników. Ostatnia klasyfikacja to „Diuretyki i środki maskujące”, a niektóre z tych substancji mogą być składnikami leków stosowanych np. w leczeniu niewydolności serca, nadciśnienia.

Substancje nadużywane

Istnieje również grupa zawierająca tzw. „substancje nadużywane”. Są to substancje określane w ten sposób, ponieważ są często nadużywane w społeczeństwie, poza kontekstem sportowym. Substancjami nadużywanymi są następujące związki: diamorfina (heroina), kokaina, metylenodioksymetamfetamina (MDMA/„ekstazy”) i tetrahydrokanabinol (THC).

Przydatne linki

Poniżej znajdują się linki do pełnych dokumentów zawierających Listę Substancji i Metod Zakazanych 2024, opis wprowadzonych od nowego roku zmian, a także substancje, które w przyszłym roku będą monitorowane.

Pełna Lista Substancji i Metod Zakazanych w 2024 r.

Podsumowanie najważniejszych zmian.

Substancje objęte monitoringiem w 2024 r.