Rynek imprez biegowych w Polsce w ostatniej dekadzie przeszedł znaczną ewolucję, biorąc pod uwagę zarówno liczbę odbywających się wydarzeń, jak i ich jakość oraz oczywiście wysokość opłat za uczestnictwo. Na przestrzeni ostatniej dekady (2015-2025) widać wyraźny trend wzrostowy w cenach pakietów startowych – dotyczy to wszystkich zmagań odbywających się na każdym dystansie, bez względu na ich lokalizację. W skrócie można podsumować, że w ciągu ostatnich lat ceny pakietów średnio wzrosły od około 70% do nawet 150%. Jednak zmieniło się nie tylko to!
Obecnie w Polsce podczas zapisów na wydarzenia biegowe obowiązują przeważnie progi cenowe, czyli tzw. cennik progresywny – im szybciej zapiszemy się na bieg, tym niższa opłata startowa. Najwięcej płacimy oczywiście w pobliżu samej imprezy i w biurze zawodów (o ile istnieje możliwość zapisania się). Różnice te sięgają nawet 50-100% wartości pakietu.
Od 2015 roku pakiety startowe, a w szczególności ich zawartość, przeszły małą rewolucję. Z dawnego modelu „bogaty standard”, który często zawierał m.in. koszulkę, worek, plecak, odblaski lub inne dodatkowe gadżety sygnowane logiem biegu, nie zostało już prawie nic, poza śladem w pamięci biegaczy. Obecnie pakiet startowy zawiera głównie numer, chip oraz czasami worek z ulotkami, wodą lub ewentualnie jakimś żelem. Na wielu biegach organizatorzy informują nawet, że nie zapewniają worków na depozyt – jedynie naklejkę z numerem.
Coraz częściej koszulka biegowa oraz inne gadżety sportowe są dostępne za dodatkowymi opłatami. Na większych wydarzeniach można dodatkowo wykupić również personalizowane koszulki lub grawer na medalu – jednak na każdą z dostępnych opcji obowiązuje osobny podpunkt w cenniku. W ostatnich latach nastąpiło także „rozpakietowanie benefitu jedzenia” – za niegdyś wliczoną w cenę pakietu „pasta party”, teraz coraz częściej należy dodatkowo zapłacić.
W ciągu ostatniej dekady dominujący stał się minimalistyczny pakiet startowy (numer + chip + podstawowa logistyka + medal na mecie), a wszystko ponadto – koszulka, grawer, pasta party, ewentualna wysyłka pakietu – to płatne rozszerzenia. Wiele organizatorów podkreśla, że pakiety startowe zostały odchudzone przez nich świadomie, co pozwoliło obniżyć koszty organizacji wydarzeń sportowych (które rosną równie szybko, jak ceny pakietów) oraz ograniczyć przy tym ślad ekologiczny i negatywny wpływ produkcji gadżetów na środowisko.
Idąc tym tropem, nasuwa się pytanie: ile obecnie kosztowałby pakiet startowy sprzed 10 lat, który zawierał koszulkę oraz kilka gadżetów związanych z biegiem? Z pewnością wtedy średni wzrost cen byłby znacznie większy niż wspomniane we wstępie 70-150%. Jedno jest pewne – czasy, gdy organizatorzy prześcigali się atrakcyjnością pakietów startowych, już nie wrócą i biegacze są do tego przyzwyczajeni. Obecnie, jeżeli otrzymany pakiet startowy zawiera coś więcej niż numer, jest to związane z pozyskaniem dodatkowego sponsora.
Gdy przeanalizuje się wysokość cen za biegi na przestrzeni ostatniej dekady, można zaobserwować podwojenie, a czasem nawet potrojenie opłat startowych. Oczywiście na zróżnicowanie tych opłat wpływa lokalizacja, wielkość oraz prestiż danej imprezy – największe, medialne biegi w Warszawie, Krakowie, Poznaniu czy Gdańsku szybciej i mocniej podniosły stawki, podczas gdy mniejsze, lokalne wydarzenia utrzymują jeszcze stosunkowo umiarkowany poziom cen, choć również tam widać rosnący trend.
Dokonując analizy cen za pakiety startowe i ich zawartości, skupiłem się głównie na tych największych wydarzeniach, które zna (lub słyszało o nich) większość biegaczy w Polsce. Celem tego porównania jest ukazanie, jak zmienił się koszt uczestnictwa w najpopularniejszych polskich imprezach biegowych na przestrzeni lat oraz że bieganie w dużych zawodach stało się przedsięwzięciem bardziej kosztownym niż dekadę temu.
| Wydarzenie | Rok | Zakres cen (najniższa-najwyższa) | Rok | Zakres cen (najniższa-najwyższa) |
| Maraton Warszawski | 2015 | 100-200 zł | 2025 | 200-400 zł |
| Cracovia Maraton | 2015 | 80-200 zł | 2025 | 160-280 zł |
| Dębno Maraton | 2015 | 125-250 zł | 2025 | 190-370 zł |
| Gdańsk Maraton | 2015 | 79-129 zł | 2025 | 129-229 zł |
| Poznań Maraton | 2015 | 100-200 zł | 2025 | 190-300 zł |
| Półmaraton Warszawski | 2015 | 70-120 zł | 2025 | 180-300 zł |
| Poznań Półmaraton | 2015 | 80-100 zł | 2025 | 170-300 zł |
| Półmaraton Gdańsk | 2015 | 69-100 zł | 2025 | 129-229 zł |
| Półmaraton Słowaka | 2015 | 60-80 zł | 2025 | 170,00 zł |
| Cracovia Półmaraton | 2015 | 60-120 zł | 2025 | 139-199 zł |
| Bieg Westerplatte 10 km | 2015 | 30 zł | 2025 | 99-129 zł |
| Maniacka/Rekordowa Dziesiątka | 2015 | 49-89 zł | 2025 | 65-84 zł |
| Biegnij Warszawo 10 km | 2015 | 89,00 zł | 2025 | 99-129 zł |
| Bieg Powstania Warszawskiego 10 km | 2015 | 50-60 zł | 2025 | 79-99 zł |
| Bieg na Piątkę – przy MW | 2015 | 40 zł | 2025 | 79-99 zł |
| Bieg św. Dominika – 5 km | 2015 | 45-70 zł | 2025 | 70-85 zł |
| City Trail 5 km | 2015 | 12,5-20 zł | 2025 | 42,99-50 zł |
Jak widać, na przestrzeni lat 2015-2025 najniższy próg opłaty wpisowej za maraton przesunął się mniej więcej ze średniej 100 zł do granicy 165 zł. Półmaratony przeszły z 70 zł na 155 zł, a popularne dziesiątki z 60 zł na ponad 80 zł – są to oczywiście przybliżone opłaty średnie, obejmujące najniższy próg cenowy. To z grubsza oznacza prawie podwojenie się nominalnych cen w dekadę, a w niektórych przypadkach nawet blisko potrojenie cen za pakiety startowe, przy jednoczesnym zubożeniu ich zawartości.
Analizując zmiany cen pakietów startowych w Polsce w ostatniej dekadzie, można dojść do wniosku, że rosły one średnio w tempie około 15% rok do roku. Jednak najbardziej dynamiczne wzrosty przypadły na rok 2022, kiedy po pandemicznej przerwie do kalendarzy biegowych powróciły duże wydarzenia biegowe. Organizatorzy musieli wtedy stawić czoła nowym wyzwaniom, a szczególnie gwałtownemu wzrostowi kosztów – od inflacji przez wynagrodzenia po zabezpieczenie medyczne i logistykę. Właśnie wtedy mediana cen pakietów startowych w maratonach wzrosła o ponad 80%, a w półmaratonach – o około 50%.
Na tle całościowych trendów różnice między dystansami są wyraźne. Maratony w ostatniej dekadzie podrożały średnio o około 21% rocznie, co odzwierciedla rosnące koszty dużych imprez masowych. Półmaratony rosły wolniej – około 10% rocznie, a biegi na 10 km w tempie zbliżonym (12%). Najbardziej zmienne okazały się krótsze biegi na 5 km, gdzie średnia dynamika sięgała nawet 40% rok do roku, choć wynika to częściowo z mniejszej próby i innej polityki cenowej (niższe wyjściowe stawki i nagłe skoki w poszczególnych latach). Wyraźnie więc widać, że największy „szok cenowy” nastąpił w drugiej połowie dekady – w latach 2021–2023 – a w kolejnych latach wzrosty są już bardziej rozłożone i stopniowe.
W skrócie można określić, że ceny pakietów startowych rosły głównie z powodu makroekonomii, do której zaliczamy poziom inflacji oraz wysokość płacy minimalnej. Minimalne wynagrodzenie wzrosło z 1 750 zł w 2015 roku do 4 666 zł w 2025. To bezpośrednio wpływa na wyższe koszty operacyjne, takie jak zabezpieczenie medyczne, ochrona, opłaty miejskie, logistyka czy produkcja medali i trofeów.
Organizatorzy cenami odpowiadają również na popyt biegowy. Ten po pandemii najpierw spadł, ale w ostatnich trzech latach wyraźnie odbił, co także wpłynęło na politykę cenową wydarzeń biegowych. Nowe strategie cenowe obejmują m.in. wielostopniowe progi opłat, „odchudzony” pakiet bazowy z płatnymi dodatkami oraz wprowadzanie dedykowanych kolekcji odzieży w sklepach partnerów i organizatorów.
Warto również wspomnieć o tym, że coraz większy nacisk kładziony jest na kwestie bezpieczeństwa i organizację ruchu. Do tego wzrastają wymogi i oczekiwania biegaczy względem liczby i czystości toalety oraz całej strefy biegowej, a nawet tej dla kibiców – co tylko dodatkowo podbija budżet imprezy.
W 2023 roku stworzyłem dosyć szczegółowy artykuł: Ile kosztuje organizacja biegu? Poznaj prawdziwe koszty zawodów biegowych!, w którym pochyliłem się nad tym, co tak naprawdę zawiera cena pakietu startowego i jakie koszty musi podjąć organizator imprezy. Wtedychcąc poznać przybliżone koszty organizacji mniejszych zawodów biegowych (około 500 uczestników), zwróciłem się jako potencjalny twórca wyścigu na dystansie 10 kilometrów do poszczególnych firm z prośbą o wycenę poszczególnych usług.
W tym roku postanowiłem porównać, jak ceny poszczególnych usług zmieniły się na przestrzeni ostatnich dwóch. Na podstawie zebranych danych, ceny wzrosły średnio od 12 do blisko 20% w zależności od usługi. Największe koszty jednostkowe wciąż generują medale. I tak:
| 2023 | 2025 | Zmiana procentowa | |
| Pakiet minimalny (Najtańsza opcja organizacyjna) | 16 918 zł | 19 500 zł | 15% |
| Pakiet rozszerzony (najdroższa opcja organizacyjna) | 37 221,50 zł | 42 800,00 zł | 15% |
Tym samym przy budżecie minimalnym sensowny koszt pakietu startowego dla zawodnika w 2025 roku (w przypadku tańszej wersji organizacyjnej) wymaga ceny 55-60 zł brutto – pokrycie kosztów i rezerwa organizacyjna w wysokości 10-20%.
Na przestrzeni ostatniej dekady opłaty startowe za biegi w Polsce wyraźnie wzrosły – średnio o kilkanaście procent rocznie, z największym skokiem po 2021 roku, kiedy organizatorzy musieli zderzyć się z inflacją, rosnącymi kosztami usług oraz nowymi wymaganiami logistycznymi. To, co w 2015 roku kosztowało kilkadziesiąt złotych, dziś w przypadku maratonów czy półmaratonów często mieści się w widełkach 200-300 zł, a w przypadku biegów krótszych – 70-120 zł. Zróżnicowane progi opłat, premiujące wcześniejsze zapisy, stały się standardem, a najwyższe stawki w Biurze Zawodów potrafią być nawet dwukrotnie wyższe niż ceny w pierwszych terminach.
Równolegle do cen zmieniła się także zawartość pakietów startowych, które zostały znacznie odchudzone. Jeszcze dekadę temu w standardzie często znajdowały się koszulki techniczne, gadżety sportowe, worki depozytowe czy drobne upominki sponsorów. Obecnie coraz częściej pakiet bazowy obejmuje jedynie numer z chipem i medal na mecie, a dodatkowe elementy – koszulka, grawer medalu – są płatnymi opcjami. To efekt rosnących kosztów organizacyjnych i potrzeby zróżnicowania oferty. Zmiana modelu sprawiła, że pakiety startowe stały się bardziej elastyczne, ale jednocześnie mniej „bogate” w swojej podstawowej wersji niż jeszcze kilka lat temu.
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
Ja w tym roku po 9 latach przerwy wróciłem do biegania i startowania w zawodach i jestem w lekkim szoku jak podrożały nie tylko pakiety startowe, ale i buty treningowe.
Do tego wzrastają wymogi i oczekiwania biegaczy względem liczby i czystości toalety – bo ja wiem ? Wymogi chyba pozostają bez zmian w przeliczeniu na biegacza, ale dziwnym trafem przed startem coraz częściej trzeba korzystać z „opcji awaryjnej”