Bieganie pomaga nawet osobom po udarze
Bieganie u osób starszych, to więcej benefitów czy zagrożeń? Zdecydowanie to pierwsze. Jak wynika z przeprowadzonych badań – regularne treningi przynoszą nie tylko korzyści dla układu krążenia w walce z wieloma przewlekłymi chorobami. Mogą się także przyczyniać do poprawy funkcji poznawczych, zwłaszcza wśród seniorów, którzy doświadczyli udaru.
Jak bieganie działa na seniorów?
GXT (maksymalny test wysiłkowy) jest jednym z testów wydolności tlenowej. Polega on na tym, że osoba biegnie na bieżni z obciążeniem, które stopniowo wzrasta. Co trzy minuty jest ono zmieniane, aż do osiągnięcia poziomu subiektywnego maksimum. Gdy badany powie „dość”, to test jest zakończony. W czasie badania rejestrowane są: pobór tlenu, wentylacja minutowa i praca serca.
Naukowcy zdecydowali się przeprowadzić powyższe badanie, podczas którego analizowali funkcje poznawcze i motoryczne seniorów, przed i po zastosowaniu określonego typu treningu. Sprawdzano jak wysiłek biegowy wpływa na rehabilitację po udarze mózgowym oraz na funkcje neurologiczne i poznawcze. Celem naukowców było także zbadanie korelacji pomiędzy wynikiem testu GXT i pracy serca na wyżej wspomniane funkcje.
W badaniu wzięło udział czterdziestu siedmiu seniorów w wieku od 60 do 74 lat. Uczestnicy byli około od roku do 7 lat po udarze mózgu (nie mylić z udarem cieplnym). W tym miejscu wyjaśnijmy czym jest udar niedokrwienny (łagodniejszy przebieg) i udar krwotoczny (cięższa postać). Pierwszy z nich wynika on z zaczopowania naczynia krwionośnego w mózgu. W konsekwencji, część mózgowia zaopatrywana w krew zostaje pozbawiona tlenu i substancji odżywczych, co może prowadzić do martwicy. Udar krwotoczny związany jest z pęknięciem naczynia krwionośnego w mózgu co wiąże się z wylewem krwi w danej części mózgowia, a tym samym z uciskiem danej struktury mózgowia.
Przebieg badania
Przed przystąpieniem do eksperymentu, pacjenci przeszli obowiązkowe badania spirometryczne. Sporządzono ocenę maksymalnej wentylacji minutowej (MVV). Minutowa wentylacja płuc to objętość powietrza swobodnie pobierana i oddawana w ciągu minuty. U dorosłego człowieka w spoczynku wdychane i wydychane jest około 8 litrów powietrza na minutę (ok. 16 oddechów po 500 ml każdy). Następnie, badani zostali poddani maksymalnemu testowi GXT. Przeprowadzono również analizę regresji logistycznej w celu zbadania zaburzeń neurologicznych i motorycznych. Sprawdzono także częstość akcji serca w stanie spoczynku, podczas wykonywania czynności życia codziennego oraz w czasie wysiłku fizycznego o różnej intensywności.
Treningi biegowe zastosowano w oparciu o tzw. skalę odczuwalnego zmęczenia (RPE). Jest to skala intensywności treningu stosowana do monitorowania stopnia zmęczenia. Szwedzki badacz dr. Gunner Borg stworzył ją, z myślą o pacjentach, po przebytych chorobach serca. Standardowa wersja posiada 20 poziomów, np. poziom 6 to brak odczuwalnego wysiłku, a 20 to maksymalny wysiłek, bardzo wyczerpujący. Po dokonaniu pomiarów okazało się, że szczyt tlenowy u badanych był na poziomie od 10,5 do 22,5 mL•kg−1•min−1. Czternastu uczestników miało podwyższone ciśnienie krwi i przyspieszoną akcję serca, powyżej normy dla ich wieku. Przed przystąpieniem do badania pacjenci, w wyniku udaru, mieli zmniejszoną motorykę ciała. Po skończonych testach zanotowano poprawę motoryki nóg oraz (P = 0,02; odchylenie – 2,3) funkcji poznawczych (P = 0,048; odchylenie – 1,3).
Bieganie formą rehabilitacji?
Uzyskane wyniki sugerują, że trening biegowy przyczynia się do poprawy całej motoryki ciała. Okazało się, że jogging opóźnia procesy powstawania niepełnosprawności u seniorów. Zanotowano także, że dzięki bieganiu, funkcje poznawcze ulegają poprawie. Regularnie trenujący seniorzy są w stanie doskonalić swoje wyniki. Mimo wieku, są oni wciąż w stanie wykonywać dość duży wysiłek fizyczny i poprawiać jakość swojego zdrowia. Bieganie można także potraktować jako pewną formę rehabilitacji poudarowej – do takiego wniosku doszli naukowcy. Wyniki badań pokazały, że osoby po udarze zdecydowanie lepiej funkcjonowały po zastosowaniu cyklów treningowych. Ich organizmy lepiej się regenerowały. Ponadto układ krwionośny zaczął sprawniej funkcjonować.
Źródło: The American College of Sports Medicine