Rotacja kontuzjochronna

Chyba każdy z nas ma swoje ulubione buty, w których najchętniej trenowałby za każdym razem. Zdarza się, że używamy ich aż do samego końca, czyli momentu, kiedy zupełnie nie nadają się już do użycia. Okazuje się, że bieganie w tym samym modelu zwiększa ryzyko kontuzji. Oto szczegóły.

Zazwyczaj zaczynając przygodę z bieganiem kupujemy jedną parę butów i trenujemy w niej cały czas. Kiedy się zużyją, to kupujemy kolejne (nierzadko ten sam model). Istnieje wiele rodzajów butów do biegania: minimalistyczne, o dużym wsparciu, zerowym dropie, średniej amortyzacji, sztywnej podeszwie, elastyczne, „oddające energię” itd. Nie wspominam już o wyglądzie, bo ten wątek był ostatnio poruszany w innych artykułach na bieganie.pl („Biegacz lepiej ubrany niż utalentowany – Część I i II”). Jednak jeśli połączymy w jedną całość wszystkie ciekawe cechy butów do biegania, okazuje się, że w końcu praktycznie każdy znajdzie swoją ulubioną parę, w której lubi trenować albo startować. Możemy w nich praktycznie „płynąć” lub „latać” na biegowych ścieżkach.

Niestety nauka na ten temat jest dość „minimalistyczna”, bo mamy niewiele badań na ten temat. Szczególnie brakuje analiz biomechanicznych, dzięki którym moglibyśmy porównać działające na biegacza siły podczas biegania w różnych butach i ich związek z popularnymi kontuzjami.

Naukowcy z Luksemburga wzięli jednak pod lupę to, czy bieganie w jednym modelu ma jakieś konsekwencje. 264 uczestników badań zapisywało wszystkie ważniejsze informacje na temat charakterystyki treningu, kontuzji itd. na specjalnie dedykowanej platformie internetowej. Okazało się, że osoby wybierające różne modele podczas trwających 22 tygodnie badań, mieli o prawie 40% mniejsze ryzyko kontuzji, aniżeli ci, którzy biegali w tym samym modelu przez cały czas.

Naukowcy brali pod uwagę informację o: objętości treningu, częstości kontuzji, stosowaniu treningu uzupełniającego, zużyciu butów i jeszcze kilku innych zmiennych u 264 dorosłych biegaczy trenujących amatorsko.

W ciągu prawie 5 miesięcy badań 87 z 264 biegaczy doznało przynajmniej jednej, związanej z bieganiem kontuzji. Naukowcy opisują ten stan jako: „fizyczny ból lub dyskomfort zlokalizowany w kończynach dolnych lub w dolnej części pleców, powstały podczas albo jako wynik biegania i mający wpływ na zaplanowaną aktywność biegową na przynajmniej jeden dzień”.

Spośród 264 biegaczy 116 używało tylko jednego modelu butów na swoich treningach. Biegacze w tej grupie wykonywali 91% swojego kilometrażu w jednym modelu butów i biegali w średnio 1,3 pary butów podczas badań. Pozostałych 148 zostało zaklasyfikowanych jako „używający do biegania wielu par butów” (więcej niż jednej). Biegacze w tej grupie zazwyczaj mieli jedną główną parę butów, którą zakładali na średnio 58% swojego całkowitego kilometrażu, ale wybierali spośród średnio 3,6 pary butów biegowych na swoje treningi.

Naukowcy stwierdzili, że biegający w jednym modelu mieli o 39% większe ryzyko kontuzji niż biegający w jednej parze. Argumentują to tym, że „różne buty rozkładają nacisk sił podczas biegania w odmienny sposób, dzięki czemu zmniejszają się obciążenia na tkanki”. są również dodatkowe wnioski z tego badania: stopniowe zwiększanie tygodniowego kilometrażu i dodawanie innych sportów do tygodniowego programu treningowego nie zwiększało ryzyka wystąpienia kontuzji. „Najgroźniejsze” pozostawały ulubione buty, który niczym ukryty wróg „czyhały” na zdrowie biegacza.

Kiedy biegamy w jednych, konkretnych butach nasze ciało dostosowuje się do nich i wszystkie tkanki zaangażowane w biomechanikę naszego ruchu są obciążane bardzo podobnie. Kiedy „miksujemy” (rotujemy) biegowe buty, nasze ciało działa bardziej wszechstronnie i możemy unikać kontuzji powstających przez przeciążenia tych samych obszarów. Używanie tej samej pary prowadzi do wytworzenia złego wzorca ruchu zaburzającego biomechaniczny balans, który przy większych obciążeniach może powodować problemy zdrowotne.

Przy powtarzających się kontuzjach warto poszukać przyczyny w źle dobranych butach lub używaniu ciągle tej samej pary. Działające na nogi biegacza siły będą działały inaczej w innych modelach butów. Być może zdołamy w ten sposób odciążyć struktury powodujące przeciążenia. Jednak by określić, jak dokonywać takich zmian, potrzeba dalszych badań, skupiając się na konkretnym wpływie butów na kontuzje biegaczy. Na razie wiemy tyle, że biegając w tym samym modelu narażamy się na większe ryzyko urazu. Jeśli więc zastanawiasz się nad zakupem kolejnej pary, może zamiast swoich ulubionych rozejrzyj się za innym modelem. A ulubione zostaw na start.

Źródło:
Malisoux L, Ramesh J, Mann R, Seil R, Urhausen A, Theisen D. Can parallel use of different running shoes decrease running-related injury risk? Scand J Med Sci Sports. 2015 Feb;25(1):110-5. doi: 10.1111/sms.12154. Epub 2013 Nov 28. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24286345