Pierwszy maraton ratunkiem przed udarem?

Dobre przygotowanie i przebiegnięcie już pierwszego maratonu ma duży, pozytywny wpływ na nasz układ krążenia. Regularne bieganie „odwraca” procesy starzenia się głównych naczyń krwionośnych. Najwięcej korzyści zyskują starsi i wolniejsi biegacze. To kolejny argument za tym, by zacząć biegać dla tych, którzy jeszcze się zastanawiają. Podajcie go dalej…

Jak podają nowe badania opublikowane na EuroCMR 2019 – Kongresie Naukowym Europejskiego Stowarzyszenia Kardiologii (European Society of Cardiology – ESC), trening do pierwszego maratonu poprawia wiele funkcji naszego układu krążenia.

Jeden z autorów badań – dr Anish Bhuva z University College w Londynie powiedział:
– Zaczynający praktycznie od zera uczestnicy naszych badań rozpoczęli treningi i po 6 miesiącach ukończyli swój pierwszy maraton. Ich naczynia krwionośne stały się o 4 lata młodsze, jeśli chodzi o wiek biologiczny, a ciśnienie skurczowe krwi obniżyło się o 4 mm Hg. Jest to porównywalne z działaniem leków, a zmiany te można przeliczyć na około 10% mniejsze ryzyko udaru w ciągu całego życia.

Oznaką starzenia się jest m.in. sztywnienie naczyń krwionośnych, przez co zwiększa się ryzyko udaru i chorób serca, nawet u teoretycznie całkiem zdrowych osób. Biegający przez całe życie mają biologicznie młodsze naczynia krwionośne w porównaniu do swoich rówieśników. Naukowcy postanowili jednak przebadać, czy jednorazowy trening do maratonu zmieni sztywność aorty u początkujących biegaczy.

Badania ukończyło 138 debiutantów przygotowujących się do maratonu w Londynie. Początkowo grupa liczyła 237 osób, z czego 59 nie zgłosiło się na badania po biegu, a 40 nie przebiegło maratonu. Przedział ich wieku wynosił 21-69 lat, a średnie VO2max wyniosło 34,5 [ml/kg/min]. Uczestnikom zarekomendowano wykonanie planu treningowego dla debiutujących w maratonie (zamieszczamy go pod koniec artykułu). Nikt nie trenował wcześniej regularnie. Żaden z uczestników nie miał też objawów chorób przewlekłych. Projekt trwał 6 miesięcy, a biegacze wzięli udział w Maratonie Londyńskim edycji 2016 lub 2017.

Uczestników poddano badaniu za pomocną rezonansu magnetycznego (MRI) oraz USG serca i naczyń krwionośnych – zanim rozpoczęli plan treningowy, jak również dwa tygodnie po ukończeniu maratonu. Dodatkowo wykonywali test wydolności, pomiary ciśnienia i tętna. Wiek biologiczny aorty był kalkulowany za pomocą specjalnych wzorów w obu badaniach.

Po przebiegnięciu maratonu sztywność aorty była mniejsza i w przeliczeniu na wiek biologiczny była ona o 4 lata „młodsza”. Zarówno starsi uczestnicy, jak i ci, którym pokonanie maratonu zajęło więcej czasu, osiągnęli większe korzyści dla układu krążenia dzięki treningowi do maratonu. Sztywność aorty była niezależna od aktualnego ciśnienia krwi.

U badanych zmniejszyła się nieznacznie masa ciała (śr. o 0,9 kg) i procentowy udział tkanki tłuszczowej (redukcja wyniosła 0,8%), a zwiększyło się VO2max (śr. 1,1 ml/kg/min). Masa lewej komory serca zwiększyła się średnio o 4 g. Tętno obniżyło się o 2 uderzenia na minutę, ale jest to wartość nieistotna statystycznie (p=0,07).

Fot. Virgin Money London Marathon

– Nie trzeba być wyczynowym sportowcem, żeby osiągnąć korzyści z biegania maratonu. Tak naprawdę korzyści wydają się być lepsze u tych, którzy są starsi i biegają wolniej. Już samo wykonanie treningu i dobiegnięcie do mety pierwszego maratonu pozwoliło odmłodzić układ sercowo-naczyniowy – wyjaśnia dr Bhuva.

Naukowiec zaznacza, że uczestnicy zanim wzięli udział w badaniach ćwiczyli mniej niż 2 godziny w tygodniu. Byli więc raczej nieaktywni fizycznie. Badania pokazują, że korzyści zdrowotne zaczynają się pojawiać już po względnie krótkim programie treningowym. Trening do maratonu może być dobrym motywatorem do rozpoczęcia regularnej aktywności, a wiele osób robiąc ten pierwszy krok zaprzyjaźnia się z bieganiem na dłużej. Bieganie daje im kolejne korzyści i zwiększa prawdopodobieństwo utrzymania zdrowego trybu życia.

Profesor Sanjay Sharma, dyrektor medyczny Maratonu Londyńskiego i współautor badań podkreśla:
– Bieganie daje wiele profitów, jeżeli chodzi o kondycję naszego serca i sprawność układu krążenia. Regularny trening wiąże się też z mniejszym ryzykiem chorób serca i ogólnej śmiertelności. Kolejne badania potwierdzają, że aktywność fizyczna może poza tym opóźniać starzenie się układu krążenia. Nasze badania u debiutantów pokazują, że układ ten staje się wręcz młodszy. Do tego dochodzą inne korzyści związane z bieganiem.

Sześć miesięcy treningu nie wydaje się długim okresem, który mógłby mieć wielkie znaczenie dla naszego zdrowia. Jednak okazuje się, że już przebiegnięcie pierwszego maratonu może być korzystne dla naszego zdrowia. Z badań wynika, że szczególnie duże korzyści uzyskują osoby starsze i biegające wolno. Nigdy nie jest za późno, żeby złapać biegowego bakcyla. Nasz organizm tylko nam za to podziękuje.

Źródła:
Materiały pokonferencyjne European Society of Cardiology.
European Society of Cardiology. "Training for first-time marathon 'reverses’ aging of blood vessels." ScienceDaily. ScienceDaily, 3 May 2019.
Plan dla debiutujących w Maratonie Londyńskim.