1 listopada 2007 Redakcja Bieganie.pl Zdrowie

Co się dzieje ze stopą podczas biegu?


pronacja_supinacja.jpg

W biegu, w trakcie przenoszenia ciężaru ciała z pięty na palce stopa wykonuje poprzeczne ruchy, do wewnątrz i na zewnątrz – pronuje i supinuje. Właściwe połączenie tych ruchów, w odpowiednich proporcjach pozwala utrzymać nogę w prostej pozycji, zamortyzować siłę uderzenia i znacznie obniżyć ryzyko kontuzji. Stopa pronuje aby zamortyzować uderzenie i znaleźć podparcie.

Stopy wielu osób pronują jednak nadmiernie co
często jest związana ze zbyt elastycznym sklepieniem stopy, słabymi
mięśniami stopy, czasem przebytymi urazami (medyczna nazwa nadmiernej
pronacji to koślawienie). Ale stopa, która nie pronuje wystarczająco –
nie pozwala amortyzować uderzenia o podłoże wystarczająco dobrze i
zwiększa ryzyko kontuzji. Poniżej opisujemy na przykładach jak
zachowuje się stopa w poszczególnych fazach zetknięcia z podłożem (na
zdjęciach widoczna jest prawa stopa).


Faza Kontaktu
stopa2_bok_m.jpg stopa2_tyl_m.jpg Faza kontaktu – uderzenie zazwyczaj zewnętrzną częścią pięty
to pierwszy, amortyzujący kontakt z podłożem. Stopa większości osób zaczyna pronować – kostka przechyla się do środka, stopa opuszcza do
momentu w którym przednia jej część uzyskuje kontakt z podłożem. Ta
faza trwa około 25% łącznego czasu w jakim stopa styka się z podłożem.
Faza wsparcia
stopa3_bok_m.jpg stopa3_tyl_m.jpg Faza wsparcia – cała stopa styka się z
podłożem. Do tego momentu pronacja powinna się zakończyć. Stopa musi
zachowywać się jak stabilna platforma gdyż waga całego ciała spoczywa
teraz na niej (druga stopa jest w tym momencie w fazie lotu). Na
struktury stopy działają teraz bardzo duże siły ale niezmiernie ważne
dla jej prawidłowego funkcjonowania jest aby jej podeszwa zachowała
swoją łukowatość. Tylko wtedy zapewni stawowi właściwą stabilność.
Jednym z najważnejszych obciążanych elementów rozcięgno podeszwowe, które działa jak elastyczny
pas zapobiegający spłaszczaniou stopy i magazynujący energię, która ma
następnie zostać użyta przy odbicu. Ta faza trwa około 50% łącznego
czasu zetknięcia z podłożem.
stopa4_bok_m.jpg stopa4_tyl_m.jpg

Niestety u większości populacji struktury
wewnątrz stopy są w jakimś stopniu ułomne, osłabione,
uszkodzone. Przyczyny tego mogę być różne. Jednak to powoduje, że stopa w trakcie naprężania
ścięgien nadal pronuje a zatem jest niestabilna. To w efekcie może być
przyczyną różnych kontuzji – np ścięgna achillesa, kolan (choćby
łąkotek).

Na zdjęciu widać nieprawidłowo
pronującą stopę, kostka przechyla się w lewo, jej środek ciężkości
nadal się obniża (i skręca ku wnętrzu).

Faza odbicia

stopa5_bok_m.jpg stopa5_tyl_m.jpg Faza odbicia zaczyna się kiedy tylko pięta przestaje stykac się z
podłożem. System kości i ścięgien działa jak mechanizm dźwigniowy.
Stopa powinna w tym momencie SUPINOWAĆ (czyli skręcać się ku swej
zewnętrznej krawędzi). Wtedy wszystkie kości przednijej części stopy
mogą spiąć się względem siebie tworząc platformę utrzymującą całe
ciało. Jeśli działanie wspomnianego mechanizmu dźwigniowego jest
opóźnione choćby z powodu niepoprawnego (zbyt długiego) pronowania
stopy, to może uniemożliwić prawidłowe (mocne i dynamiczne) odbicie
oraz zwiększać ryzyko kontuzji

niestabilnosci_kostki.gifAnimacja pokazuje jaka może być niestabilność kostki wynikająca z
nadmiernej pronacji. (pokazane na przykładzie prawej stopy). A nie jest
to wcale skrajny przypadek.

Możliwość komentowania została wyłączona.