Przygotowujesz się do debiutu w biegu górskim lub Twoje doświadczenie w tym zakresie jest niewielkie? Jeśli tak, jest to artykuł właśnie dla Ciebie. Na przykładzie zawodów Tatra Trail, pokażemy jak analizować trasę zawodów i na co zwrócić uwagę, żeby uniknąć niemiłych niespodzianek.
26 lipca 2025 r. odbędzie się Tatra SkyMarathon. Tegoroczna edycja należy do Merrell Skyrunner World Series®, co oznacza, że po raz pierwszy najlepsi biegacze i biegaczki z całego świata wystartują w Polsce w prestiżowej serii biegów skyrunningowych, charakteryzujących się tym, że odbywają się na dużej wysokości nad poziomem morza i przewyższenia na biegu są również stosunkowo duże.
Nie tylko główny bieg festiwalu, czyli Tatra SkyMarathon (45 km i 3300 metrów przewyższenia) jest wliczany do Skyrunner World Series, ale także Tatra Trail. Na tych zawodach będą rywalizować młodzi skyrunnerzy w ramach serii Trofeo Esteban Olivero Under 23. Jednak jest to bieg otwarty dla wszystkich biegaczy i jak się zaraz okaże, także dla tych którzy chcą zadebiutować w górach. Zatem uczestnictwo w tym biegu jest świetną okazją do bycia częścią międzynarodowego wydarzenia.
Podstawowe dane – Tatra Trail to bieg rozgrywany na dystansie 15 km i +650 m przewyższenia.
Zawsze sprawdzajcie „na ile ten maraton” 😉. Nazwy zawodów górskich często są umowne. Biegacze startujący na asfalcie są przyzwyczajeni, że jeśli bieg ma w nazwie maraton, to będzie on liczył 42,195 km. W górach nazwy są często umowne i może się okazać, że zawody, które mają w nazwie „półmaraton”, w rzeczywistości rozgrywane są na dystansie 29 km.
Lokalizacja i nawierzchnia – pierwszym krokiem do oceny trudności trasy będzie sprawdzenie miejsca, w którym bieg się odbędzie.
W tym przypadku, niech Was nie wystraszy nazwa. Mimo że jest to Tatra Trail, to nie jest on rozgrywany w Tatrach. Zawody będą przebiegać w głównej mierze po polskiej i słowackiej stronie Magury Witowskiej, która leży na tzw. Pogórzach Przedtatrzańskich. Z tego powodu, nie będzie to trudny technicznie bieg. Nawierzchnia jakiej możecie się spodziewać, to głównie leśne ścieżki. Mimo że nie należy spodziewać się na trasie skał, ekspozycji, stromych zbiegów i podbiegów, duży wpływ na poziom trudności trasy, może mieć pogoda. Jeśli będzie deszczowo, to nawierzchnia może być błotnista i dużo trudniej będzie utrzymać równowagę.
Analiza miejsca, w którym odbywają się zawody i nawierzchni jaka tam dominuje, wpływa także na dobór obuwia. Jeśli byłoby sucho, to najlepiej powinny sprawdzić się buty trailowe, które nie mają agresywnego bieżnika. Jeśli jednak w wyniku opadów deszczu, na trasie zalegałoby dużo błota, wówczas sprawdzą się buty z większymi kołkami.
Przewyższenie – przewyższenie to kolejny ważny czynnik, który bardzo dużo mówi o trudności trasy.
Przewyższenie to łączna suma podbiegów występujących na całej trasie. Nie jest to ani suma podbiegów i zbiegów, ani różnica między najniższym i najwyższym punktem trasy, a często bywa to mylone. Tatra Trail liczy 15 km i +650 m przewyższenia. Średnio na każde 5 km przypada nieco ponad 200 m podbiegów, więc sugeruje to, że nie jest to ani bardzo łatwy, ani bardzo trudny bieg pod względem przewyższenia. Z pewnością podbiegi dadzą o sobie znać i nie pozostaną niezauważone i będzie to jak najbardziej bieg górski. Z drugiej strony, debiutanci nie powinni się zniechęcić lub przerazić trudnością tych zawodów.
Profil trasy – bardzo istotnym elementem jest rozmieszczenie przewyższenia.
Warto spojrzeć nie tylko na sumę przewyższenia, ale także na profil trasy. Przykładowo, jeśli większość przewyższenia z całego biegu jest skumulowana na jednym, stosunkowo krótkim odcinku, a pozostała część trasy jest dość płaska, to jest to ważna informacja. Jeśli dość stromy podbieg znajduje się na początku trasy, to wówczas należałoby pokonać go w miarę spokojnie i zostawić siły na płaski odcinek. Jeśli straci się zbyt dużo sił na napieraniu pod górę, to pozostałe, płaskie kilometry mogą być bardzo ciężkie.
W przypadku Tatra Trail, przewyższenie nie jest skumulowane na krótkim odcinku. Profil trasy pokazuje, że podbieg jest dość długi i nie jest bardzo stromy. Trasa już od startu trasa będzie prowadzić delikatnie pod górę, a główny podbieg będzie znajdował się na odcinku między 3 a 5 km. Potem będzie delikatny zbieg i ponownie w okolicy 8-9 km czeka na Was około kilometr podbiegu. Po pokonaniu tego drugiego podbiegu, trasa prowadzi już w dół, choć jak to w górach, małe i krótkie “hopki” na pewno się jeszcze pojawią.
Punkty odżywcze – to również ważny element do sprawdzenia przed zawodami
Przed każdymi zawodami warto sprawdzić, ile jest punktów odżywczych na trasie, na którym kilometrze się zlokalizowane i co się na nich znajduje – czy tylko picie, czy także pożywienie, np. banany, pomarańcze itp. (kwestia pożywienia ma większe znaczenie na biegach dłuższych, trwających minimum kilka godzin). To wszystko pomoże Wam zaplanować, ile picia mieć ze sobą na starcie i ile uzupełnić na punktach. Pamiętajcie, żeby odległości między punktami nie przeliczać na kilometry, ale na czas. Jeśli do kolejnego punktu mamy 10 km, a trasa do niego prowadzi tylko w dół, to dobiegnie się tam dużo szybciej, niż gdyby trasa prowadziła stromo pod górę. Dlatego jeśli mamy przed sobą długi podbieg, to potrzeba nam więcej picia, niż w przypadku tej samej liczby kilometrów prowadzących w dół.
Na Tatra Trail znajdują się dwa punkty odżywcze i zlokalizowane są na szczytach dwóch podbiegów – w okolicy 5 i 9 km, co patrząc na profil trasy jest bardzo racjonalne.
Ta analiza trasy pokazuje, że Tatra Trail będzie świetnym wyborem dla doświadczonych biegaczy górskich preferujących szybkie i krótsze trasy, a także dla osób, które dopiero rozpoczynają przygodę z biegami górskimi lub nawet planują debiut w biegu górskim. Organizatorzy informują, że na Tatra Trail poradzą sobie także pasjonaci nordic walking, co tym bardziej może dodać otuchy biegaczom debiutującym w tych zawodach.
Na Tatra Trail oraz pozostałe biegi odbywające się w ramach Tatra SkyMarathon można się zapisać tutaj.
Zdjęcie tytułowe: Michał Loska
Z wykształcenia prawniczka, a z zamiłowania ambitna biegaczka amatorka, spełniająca się w biegach górskich, choć od asfaltu nie stroni. Trenerka biegania i organizatorka obozów biegowych. Więcej o mnie znajdziesz na Instagramie.
