Mam pusty portfel, ale zrobiłbym to tak samo – Tommie Smith

Legendarny 200-metrowiec Tommie Smith, mówi w paryskim PUMA House o tym, czy zdecydowałby się ponownie na swój epicki gest. Ocenił też olimpijskie szanse amerykańskich sprinterów: Noaha Lylesa, Erriyona Knighta (który był już nadzieją na medal w poprzednich igrzyskach, a w tym roku groziła mu dyskwalifikacja) oraz najszybszej w tabelach Gabi Thomas.

Smith, rekordzista świata (19.83) z 1968 roku jest najbardziej znany nie ze swojego wybitnego występu na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku, ale z demonstracji, jakiej dokonał podczas ceremonii dekoracji. Wraz z drugim na mecie Amerykaninem Johnem Carlosem wysłuchali hymnu USA bez butów, ze spuszczoną głową, unosząc w górę dłonie w czarnych rękawiczkach, z przypiętymi do dresów znaczkami Olimpijskiego Projektu na Rzecz Praw Człowieka. Gest odbił się szerokim echem na świecie, wpisał się w dyskusję na temat dyskryminacji rasowej, został utożsamiony z ruchem Black Power. Smith został za sprawą MKOl wydalony z wioski olimpijskiej, również w USA spotkały go bolesne konsekwencje za swoją postawę i wypowiedzi.

W twojej konkurencji 200 metrów zwracamy na igrzyskach uwagę na Erriyona Knightona. Co powinien wiedzieć 20-latek przed takimi zawodami?

Tommie Smith: Mój Boże, ja w jego wieku… Co powinien zrobić teraz? To co prawda nie moja rola, ale jego trenera (Mike’a Hollowaya, z którym Knighton trenuje w grupie Uniwersytetu Floryda – przyp. red.). Powinien zrozumieć, że ma przed sobą długą karierę, jeśli zachowa zdrowie i nie dopuści do kontuzji. I powinien skorzystać z uwagi, jaką dają mu ludzie naokoło niego, szczególnie trener… a to zawsze jedna z najtrudniejszych rzeczy na świecie. Czeka go droga, jaką przeszedł choćby Usain Bolt. Przeniesienie prędkości, którą Knighton miał już jako 16-latek, dzięki której bił rekordy świata w swojej kategorii wiekowej (Amerykanin posiada najlepszy w historii czas w kategorii U-18: 19.84 z 2021 roku i w kategorii U-20: 19.69 z 2022 roku). I to będzie wyzwanie, aby poza tym co robi na bieżni, zniósł presję, jaka go otacza poza nią. Pobiegł na razie (w sztafecie przyp. red.) ile…? 44.3, podczas gdy moja najszybsza zmiana to było 43.8, kiedy miałem 23 lat. Więc ma jeszcze sporo przed sobą, by dokonać tego, czego inni nie zrobili, czyli złamać 43 sekundy na 400 m.

Co z innymi amerykańskimi faworytami do medalu na 200 metrów: Noahem Lylesem i Gabi Thomas? Jak przewidujesz, że poradzą sobie na tym turnieju?

O Noahu mówiłem już bardzo dawno temu, o tym, że ma szansę być liderem 200 metrów. Teraz jest jednym z najlepszych, ale wyrośli mu potężni rywale. Szczerze mówiąc jestem tu tylko, by zobaczyć ten finał. Mogę po nim już jechać do domu.

O młodej zawodniczce (Gabi Thomas, która jest na czele list światowych z uzyskanym  pod koniec czerwca wynikiem 21.78 – przyp. red.) mogę powiedzieć, że jest mocna, gotowa, godna walki o tytuł i… bardzo kulturalna. 

Składając to wszystko w jedno – ich wygrana jest bardzo możliwa, co więcej wygrana jest już teraz koniecznością. Zbyt wiele dumy nie jest dobre, ale zbyt mało pewności siebie też nie pomaga. Muszą teraz wszystko połączyć

Demonstracja, której dokonaliście w 1968 roku, była w tamtym czasie bardzo krytykowana. Czy wasz gest może mieć jakieś znaczenie w dzisiejszym świecie sportu?

Nie chodziło o sam świat sportu, ale fakt, że było wielu ludzi, którzy uznali nasz gest za nieodpowiedni. Nadal nie mogę przejść nad tym do porządku dziennego. Pójście naprzód oznacza czasem poświęcenie, przyznanie się, że danym momencie może powinienem zareagować inaczej. I dopiero taka zmiana myślenia może wpłynąć na całą kulturę sportu, może zmienić świat.

Gdybym miał ponownie zrobić to, co w 1968 roku, zrobiłbym dokładnie to samo w ten sam sposób. Dobrze, gdyby świat i dzisiaj zrozumiał, że ten czyn był szansą, miał miejsce z jakiegoś powodu, nie wziął się z nienawiści, nie był dla pieniędzy… Tak naprawdę przez tamten gest mam teraz pusty portfel (śmiech). Ale poświęcenie było warte tej szansy.