Współpraca z Województwem Podlaskim
Bieganie w województwie podlaskim może być naprawdę wyjątkowym doświadczeniem, które łączy aktywność fizyczną z bliskością natury. Przestrzenie pełne pierwotnej przyrody, czystego powietrza, malownicze trasy wśród Puszczy Białowieskiej, nad rozlewiskami Biebrzy czy wśród pagórków Suwalszczyzny sprawiają, że każdy trening staje się prawdziwą przygodą. To właśnie wśród tych unikatowych na skalę europejską krajobrazów kryją się aż cztery parki narodowe, ponad osiemdziesiąt rezerwatów przyrody, liczne parki krajobrazowe a do tego spokojne i urokliwe miasteczka. Są one nie tylko rajem dla miłośników przyrody, ale mogą być także rajem dla biegaczy. Podlasie to również bogactwo niebanalnych smaków regionalnej kuchni, z której biegacze mogą czerpać garściami.
Widoki nieskażonej przyrody nie tylko motywują do pokonywania kolejnych kilometrów, ale też sprzyjają prawdziwej regeneracji ciała i ducha. Jednak liczne trasy biegowe to nie wszystko, czym ten region może przyciągać sportowców. Podlasie to także kraina niezwykłych smaków, które powstały z połączenia tradycji polskiej, litewskiej, białoruskiej i tatarskiej. Dla biegaczy regionalne przysmaki mogą być czymś więcej niż tylko smaczną, kulinarną ciekawostką – to źródło naturalnej energii, dużej dawki witamin i minerałów wspierających regenerację po wysiłku.
Decydując się na lokalne przysmaki oraz potrawy, biegacze mogą nie tylko szybciej się regenerować, ale również zyskać zastrzyk energii zarówno przed, jak i w trakcie treningu, a jednocześnie poczuć autentyczny klimat regionu, w którym każdy smak opowiada historię ludzi i miejsca.
Podlaskie specjały to nie tylko smaczna podróż przez tradycję, ale też praktyczny sposób na naturalne wspomaganie energii potrzebnej podczas treningu, jak również regeneracji dla biegaczy. Odpowiednio dobrane lokalne potrawy łączą w sobie smak, wartości odżywcze i bogactwo witamin oraz minerałów, które wspierają procesy w organizmie osób aktywnych fizycznie. Poniżej zaprezentuję kilka regionalnych przysmaków, na które warto zwrócić uwagę, decydując się na treningi w województwie podlaskim.
Bliny to miękkie, puszyste, smażone placuszki drożdżowe, które przygotowuje się z mąki gryczanej lub pszennej. Dostarczają one potrzebnych węglowodanów, które powoli uwalniają energię, a dodatkowo dzięki gryce są naturalnym źródłem magnezu, potasu, fosforu i żelaza, a także witamin z grupy B wspomagających układ nerwowy i metabolizm energetyczny.
Bliny można podawać zarówno na słodko, jak i na słono np. z kwaśną śmietaną, rybą, dżemem lub owocami. Dla osób aktywnych fizycznie zalecane jest podawanie tego przysmaku z twarogiem, który zawiera białko i wapń oraz/lub z miodem, który jest naturalnym źródłem glukozy oraz fruktozy, które stanowią szybkie źródło energii, ponieważ są łatwo wchłaniane przez organizm.
Białysy, które czasami nazywane są podlaskimi cebularzami to słodko-słone drożdżowe placki z aromatyczną cebulą i makiem. Białys został wpisany na ministerialną listę produktów tradycyjnych województwa podlaskiego. Tę białostocką drożdżówkę z cebulą i makiem można rozpoznać po charakterystycznym wgłębieniu na środku, w którym ułożone są dodatki.
Połączenie drożdżowego ciasta i cebuli stanowi źródło węglowodanów i antyoksydantów, przydatnych po wysiłku. Dodatkowo cebula dostarcza witaminy C i kwercetyny – silnego antyoksydantu o działaniu przeciwzapalnym. Natomiast mak to bogactwo wapnia, magnezu i zdrowych tłuszczów, które m.in. wspierają regenerację mięśni.
Kiszka ziemniaczana to tradycyjne danie kuchni polskiej, które popularne jest zwłaszcza na Podlasiu. Powstaje z masy ziemniaczanej wymieszanej z cebulą, boczkiem i przyprawami, zapiekanej lub gotowanej w jelicie wieprzowym.
Zawarte w tej kiszce ziemniaki są doskonałym źródłem potasu, witaminy C i węglowodanów. Boczek dostarcza pełnowartościowego białka i tłuszczów nasyconych, które potrzebne są do przyswajania witamin.
Ser koryciński to lokalny przysmak, który wyrabiany jest ze świeżego, pełnego i niepasteryzowanego mleka krowiego z dodatkiem podpuszczki mikrobiologicznej i soli. Na wyprodukowanie 1 kg sera potrzeba ponad 10 litrów mleka. Sery korycińskie „swojskie” są lokalną odmianą dojrzewającego sera żółtego podpuszczkowego. Są znane z bogatej gamy smaków, a ich produkcja opiera się na tradycyjnej recepturze, z dbałością o szczegóły, co przekłada się na ich wysoką jakość.
Sery są pełne białka, wapnia i fosforu – składników niezbędnych do odbudowy mięśni i wzmocnienia kości. Zawierają również cynk i witaminę B12 wspomagające regenerację i odporność. Fermentacja bakteryjna wspiera układ pokarmowy, co jest istotne dla wchłaniania składników odżywczych.
Pieczonka to sycące jednogarnkowe danie z ziemniaków, kapusty, buraków, marchewki i mięsa. Wszystkie składniki pieczone są razem w garnku lub na piecu. Jest to danie pełne węglowodanów i białka, natomiast użyte warzywa dostarczają błonnika, witaminy A, C i K, a także antyoksydantów wspomagających regenerację komórkową.
Soczewiaki to staropolska potrawa regionalna, która jest szczególnie popularna na pograniczu polsko-litewskim. Jest to rodzaj pierogów lub pasztecików z ciasta ziemniaczanego, nadziewanych farszem z gotowanej soczewicy, często z dodatkiem cebuli oraz boczku (opcjonalnie). Do przygotowania ciasta używa się zmielonych ziemniaków, mąki, jajek oraz soli, natomiast do farszu – ugotowanej na miękko soczewicy, którą miesza się następnie z podsmażoną cebulą i przyprawami.
Soczewiaki podaje się w wersji smażonej lub pieczonej. Soczewica to skarbnica roślinnego białka, żelaza, cynku i kwasu foliowego. Zawarty w tym przysmaku błonnik wspiera trawienie, a węglowodany z ciasta pomagają w odbudowie glikogenu.
Pierekaczewnik to tatarski przysmak, który został wpisany na listę produktów tradycyjnych i jest chroniony jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Jest to pracochłonny wypiek z wielu cienkich warstw ciasta makaronowego (przygotowywane jest ono z mąki, żółtek, wody i soli), z którego robi się bardzo cienkie płaty. Warstwy przekładane są farszem, najczęściej mięsnym (wersja wytrawna) lub serowym (wersja na słodko).
Ten przysmak bogaty jest w pełnowartościowe białko, węglowodany i żelazo. Tłuszcz z mięsa wspiera przyswajanie witamin A, D, E i K, a wysoka kaloryczność dania sprzyja długotrwałej regeneracji.
Zaguby to tradycyjne podlaskie pierogi z farszem ziemniaczanym, ale przygotowywane w formie rolady, która jest gotowana, a następnie krojona. Farsz zawiera ugotowane i starte ziemniaki, podsmażoną cebulę, boczek, sól, pieprz oraz majeranek.
Te pierogi są lekkostrawne i bogate w potas, który reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową. Ziemniaki dostarczają także witaminy C, a wraz z ciastem – węglowodanów złożonych, które stanowią stabilne źródło energii.
Jest to tradycyjna potrawa przygotowywana z mąki owsianej lub płatków owsianych, przyrządzana na zakwasie chlebowym, opcjonalnie na rozczynie z drożdży. Proces fermentacji można wspomóc ewentualnie kawałkiem chleba żytniego. Kisiel ten może być spożywany na ciepło lub zimno, często z dodatkami takimi jak olej, cebulka smażona, a także na słodko z miodem, cukrem lub owocami.
Kisiel z owsa to doskonałe źródło beta-glukanów, wspierających odporność. Oferuje też witaminy z grupy B i mangan, które wspierają metabolizm energetyczny i regenerację mięśni. Fermentacja poprawia przyswajalność składników odżywczych.
Mrowisko podlaskie to tradycyjny, polski deser składający się z cienkich, smażonych kawałków ciasta. Są one układane w formę kopca, polewane miodem i posypywane makiem, cukrem pudrem oraz ewentualnie bakaliami. Mrowisko to swego rodzaju piramida chrupiących faworków, które są sklejone miodem.
To szybkie źródło węglowodanów prostych z miodu, które uzupełniają zapasy glikogenu, oraz wapnia i magnezu z maku, które pomagają w regeneracji mięśni i zapobiegają skurczom.
„Marcinek” to tradycyjne, wielowarstwowe ciasto pochodzące z okolic Puszczy Białowieskiej, a zwłaszcza z Hajnówki. To wielowarstwowy wypiek przekładany kremem śmietankowo-maślanym często wzbogaconym o sok z cytryny lub aromat migdałowy. Samo ciasto przygotowuje się z prostych składników: mąki, jajek, masła, śmietany i cukru, ale jego wykonanie jest bardzo czasochłonne. Placki są pieczone osobno, a następnie przekładane kremem.
Ten przysmak został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dostarcza węglowodanów prostych i tłuszczu, co wspiera szybkie uzupełnienie energii po wyczerpującym treningu. Masło w kremie zawiera witaminy A, D i E.
Sękacz to wyjątkowe, stożkowate ciasto wypiekane według tradycyjnej receptury nad otwartym ogniem na obracającym się rożnie. Zachwyca swoim unikalnym wyglądem i niepowtarzalnym smakiem. Wypiekany jest warstwowo, charakteryzuje się unikalnym, pierścieniowym kształtem i delikatnie chrupiącą skórką. Ma bogaty, maślany smak oraz lekko waniliowy aromat.
To ciasto bogate w węglowodany i tłuszcze, które są podstawowym paliwem dla biegacza, szczególnie na długich dystansach. Tradycyjny sękacz powstaje z dużej ilości jaj, które dostarczają białka potrzebnego do regeneracji mięśni po biegu. Jest raczej ciężkostrawny i tłusty, więc lepiej traktować go jako posiłek regeneracyjny po biegu, a nie przekąskę przed treningiem.
Dieta biegacza powinna stanowić nieodłączny element planu treningowego. Powinna być jednak na tyle elastyczna, żeby móc kosztować lokalnych przysmaków i potraw odwiedzając dany region. Dlatego warto wiedzieć, które pozycje najlepiej jeść przed, a które po treningu, żeby odpowiednio dbały o energię, poprawiały wytrzymałość oraz regenerację naszego organizmu.
Podlaskie potrawy, dzięki swojej różnorodności i bogactwu naturalnych składników, mogą stać się nie tylko kulinarną przyjemnością, ale i elementem dobrze zaplanowanej diety sportowej. Oto przykład propozycji, jak wkomponować regionalne specjały w codzienny jadłospis biegacza:
Dzięki takiej kompozycji biegacz może czerpać energię z lokalnych smaków, wspierać naturalną regenerację i jednocześnie poznawać kulinarne dziedzictwo Podlasia.
Od wieków kuchnia Podlasia czerpała pełnymi garściami z darów natury – z lasów pachnących grzybami, rzek pełnych ryb i żyznych pól rodzących zdrowe zboża. Lokalni mieszkańcy tworzyli smaczne i oryginalne potrawy z prostych składników, takich jak kasza, miód, ziemniaki czy wieprzowina, które nie tylko syciły, ale też dodawały sił do pracy.
Dziś te same naturalne produkty i przygotowywane z nich potrawy mogą być prawdziwym wsparciem także dla osób aktywnych fizycznie. Dzięki swoim właściwością dostarczą potrzebnej do treningów energii, będą wspierać regenerację mięśni i pomogą uzupełnić niezbędne witaminy oraz minerały. Sekret tych regionalnych przysmaków tkwi nie tylko w składnikach, ale również w tradycyjnym sposobie ich przygotowania, który pozwala wydobyć z nich maksimum smaku i wartości odżywczych.
A czy wy już skosztowaliście smaków Podlasia? Może Znacie inne tradycyjne potrawy, które sprawdzą się dla biegaczy? Dajcie znać w komentarzach!
Współpraca z Województwem Podlaskim
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
