Współpraca z Województwem Podlaskim
Województwo podlaskie to jeden z najpiękniejszych, a zarazem jeszcze najbardziej niedocenianych regionów Polski. Przestrzenie pełne pierwotnej przyrody, czystego powietrza i dzikiej zwierzyny sprawiają, że nie ma tu miejsca na codzienny zgiełk. To właśnie wśród tych niezwykłych krajobrazów kryją się aż cztery parki narodowe, które są nie tylko rajem dla miłośników przyrody, ale mogą być także rajem dla biegaczy. Bieganie w podlaskich parkach narodowych jest możliwe, choć nie wszędzie i nie o każdej porze. Dlatego, zanim włożysz buty do biegania i ruszysz na leśne ścieżki, warto wiedzieć, gdzie możesz biegać, jakie są zasady, a przede wszystkim – co sprawia, że bieganie w tych miejscach jest wyjątkowe.
Bieganie w parkach narodowych województwa podlaskiego to bez wątpienia coś znacznie więcej niż tylko zwykła aktywność fizyczna. To może być wakacyjna podróż w świat dzikiej przyrody, gdzie na każdym kroku czekają niezwykłe krajobrazy, cisza i kontakt z naturą, który pozwoli nam się zrelaksować, odpocząć psychicznie, poznać nowe zakątki naszego kraju i oczywiście aktywnie spędzić czas.
Wigierski Park Narodowy wyróżnia niezwykłe bogactwo jezior otoczonych rozległymi lasami. Oprócz największego i słynnego ze swej malowniczości jeziora Wigry, w parku znajduje się jeszcze 41 naturalnych zbiorników wodnych. Osobliwością są suchary – śródleśne, niewielkie jeziorka dystroficzne (z kwaśną wodą bogatą w substancje humusowe), otoczone pływającym kożuchem składającym się głównie z mchów torfowców. Przez WPN przepływa Czarna Hańcza, dopływ Niemna. W północnej części parku płyną rzeki o bystrym nurcie: Kamionka, Wiatrołuża i Maniówka. Można śmiało stwierdzić, że nie ma w Polsce drugiego parku narodowego z tak dobrze wykształconym i urozmaiconym krajobrazem pojeziernym najmłodszego zlodowacenia. Ten leśno-jeziorny krajobraz uzupełniają otwarte tereny wsi, pól i łąk, z urozmaiconą polodowcową rzeźbą terenu. W wielu miejscach otwiera się widok na pokamedulski zespół klasztorny majestatycznie wznoszący się na wigierskim półwyspie. Głównym celem parku narodowego jest ochrona przyrody, która realizowana jest przez ochronę ścisłą, czynną i krajobrazową. Obszar parku udostępniany jest do nauki, edukacji i turystyki, które mają wspierać ochronę przyrody. Najbardziej pożądana na terenie parku jest turystyka przyrodnicza i jeśli bieganie wpisuje się w turystykę przyrodniczą to Wigierski Park Narodowy, jest na nie otwarty – zachęca do odwiedzin Wigierskiego Parku Narodowego Elżbieta Perkowska st. specjalista ds. edukacji.
Wigierski Park Narodowy słynie z rozbudowanej sieci szlaków i dobrze utrzymanej infrastruktury turystycznej: Na terenie parku jest 230 km szlaków lądowych pieszych i rowerowych, dróg udostępnionych i oznaczonych dla rowerzystów. Wszystkie one nadają się na wycieczki biegowe. Piękna jest trasa Wokół Wigier o długości 46 km. Oznakowana jest co prawda jako rowerowa, ale nadaje się do turystyki pieszej, więc i biegania – dodaje Elżbieta Perkowska
Biorąc pod uwagę liczbę dostępnych szlaków, każdy może dowolnie skonfigurować swoją biegową trasę i dostosować ją do swoich możliwości.Osobom, które rozpoczynają swoją przygodę z bieganiem lub dopiero mają to w planach, pracownicy parku zalecają skorzystanie z licznych ścieżek edukacyjnych i spacerowych, które najczęściej występują w formie pętli, o długości od ok. 1,5 do 5 kilometrów. Decydując się na trening na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, warto wiedzieć, że jego północna część jest bardziej pagórkowata, natomiast na południe od Wigier dostępne tereny są bardziej płaskie.Jeżeli ktoś ma w planach trening ze swoim pupilem, to warto pamiętać, że z psami można poruszać się jedynie po drogach publicznych przebiegających przez teren parku.
Wigierski Park Narodowy zaprasza również do udziału w projekcie Fit Forest Wigry, czyli wspólnym treningu z uważnością na przyrodę, który obejmuje sześć spotkań (szczegółowy harmonogram terminów zostanie opublikowany przez organizatora w kolejnych miesiącach): Lasy Wigierskiego Parku Narodowego są podobne do dzikich naturalnych lasów i mają niezwykłą moc. Podczas treningów będziemy w ruchu i w wyciszeniu obserwować przyrodę. Będziemy czerpać różnymi zmysłami z jej cudownej energii dla dobra naszych ciał. Podczas każdego treningu będziemy aktywować nasze serca i wzmacniać ciała przemierzając piękną 5 km trasę, w trzech wariantach: aktywny spacer (Power Walk), marsz z przebieżkami oraz bieganie z trenerem lekkoatletyki. Zaczynamy od rozgrzewki. Po aktywności rozciągamy się i korzystamy z kąpieli leśnej – zachęcają organizatorzy wydarzenia.
Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego organizowane są również zewnętrzne zawody biegowe: Bieg Przyjaciół WPN oraz Maraton Wigry i Pogoń za bobrem.
Narwiański Park Narodowy to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na przyrodniczej mapie Polski. Park położony jest w sercu Podlasia, chroni unikalny fragment doliny Narwi – rzeki, która zamiast jednego głównego nurtu, rozlewa się tu na dziesiątki mniejszych koryt, starorzeczy i odnóg. Narwiański Park Narodowy obejmuje głównie obszary podmokłe i bagienne. Jest to jedna z najważniejszych ostoi ptaków wodno-błotnych w Polsce. Żyje tu ponad 200 gatunków ptaków, w tym wiele rzadkich i chronionych.
Nasz Park to obszar bagienny, słabo dostępny z punktu widzenia biegaczy. Do pieszych wędrówek są udostępnione kładki przyrodnicze, które jednak nie nadają się do biegania oraz grobla zerwanego mostu. Biegaczom proponujemy więc trasę z siedziby Dyrekcji Parku w Kurowie do „zerwanego mostu” – trasa ma około 3 km w jedną stronę. Poza tym można korzystać ze szlaków rowerowych w otulinie, ale w większości biegną one po drogach publicznych – tłumaczy Marzenna Bielonko (Główny Specjalista ds. Udostępniania Parku).
Biorąc pod uwagę dostępność tras rowerowych, które znajdują się na obrzeżach parku i w jego otulinie, to wybierając trasę na wycieczkę biegową, można zdecydować się m.in. na fragment Podlaskiego Szlaku Bocianiego (szlak czerwony), który łączy Białowieski Park Narodowy z Narwiańskim i Biebrzańskim, który biegnie wzdłuż doliny Narewki, Narwi i Biebrzy lub na Obwodnice Narwiańską (szlak niebieski) – szlak biegnący wokół Narwiańskiego Parku Narodowego i jego otuliny, który zaczyna i kończy się w miejscowości Choroszcz.
Białowieski Park Narodowy to najstarszy park narodowy w Polsce i jeden z najstarszych w Europie, założony w 1932 roku. Leży na pograniczu polsko-białoruskim i jest jednym z ostatnich, a zarazem największych pozostałości pierwotnej puszczy, jaka niegdyś pokrywała Europę – Puszczy Białowieskiej, która jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Białowieski Park Narodowy chroni jedyny w tej części świata nizinny las naturalny o cechach pierwotnych. Różnowiekowe i wielogatunkowe lasy są miejscem życia wielu gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Niektóre z nich mają tu swoją ostatnią ostoję. Istniejąca na tym obszarze mozaika zbiorowisk leśnych umożliwia prowadzenie ciekawych obserwacji oraz odkrywanie tajemnic przyrody, żyjącej w naturalnym rytmie, wyznaczanym przez procesy i zależności zachodzące tu między organizmami od 12 tysięcy lat. W Puszczy Białowieskiej żyje największa wolna populacja wolnościowa żubrów na świecie. Te majestatyczne ssaki udało się w latach 20. XX wieku uratować przed całkowitym wyginięciem, a miejscem przywrócenia żubrów do natury był właśnie Białowieski Park Narodowy. Na zwiedzających Park czeka wiele atrakcji o charakterze edukacyjnym i rekreacyjnym: szlaki piesze i rowerowe, trasa turystyczna dostępna wyłącznie z licencjonowanym przewodnikiem, Muzeum Przyrodniczo-Leśne oraz Rezerwat Pokazowy Żubrów z pawilonem edukacyjnym, a także zabytkowy Park Pałacowy – podkreśla walory Parku Grażyna Wykowska (Kierownik Działu Udostępniania Parku).
Ten drogocenny obszar, jakim jest Białowieski Park Narodowy, jest jak najbardziej miejscem otwartym dla wszystkich, również dla osób aktywnych fizycznie (w tym także biegaczy). Jednak spędzając aktywnie czas na terenie Parku, należy przede wszystkim pamiętać, że najważniejsza jest ochrona występującej tutaj przyrody, dlatego obowiązkowo musimy przestrzegać zasad jego udostępniania. Należy również mieć na uwadze potrzeby innych osób, które w tym samym czasie znajdują się na szlakach i poszukują w Parku np. wyciszenia od zgiełku, chcą dowiedzieć się więcej o jego przyrodzie lub wsłuchać się w odgłosy natury.
Większość szlaków turystycznych położonych na terenie Parku nie jest przystosowana do uprawiania biegania, z uwagi na wysoki stopień ich naturalności. Zwłaszcza na odcinkach szlaków pokrywających się ze ścieżkami leśnymi spotkamy nierówności terenu, wystające korzenie, fragmenty przewróconych drzew. Również obecne na części szlaków kładki turystyczne nie są przez nas polecane do poruszania się biegiem z uwagi na generowany w trakcie tej czynności hałas, stwarzający presję na chronioną w Parku przyrodę. Z punktu widzenia osób uprawiających bieganie najciekawsze możliwości wydają się stwarzać na terenie Puszczy Białowieskiej fragmenty szlaków udostępnionych do ruchu rowerowego, prowadzące po szerokich trybach leśnych, znajdujące się w większości poza obszarem Parku. Zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat szlaków rowerowych znajdujących się w okolicy na stronie: szlaki rowerowe – dodaje Grażyna Wykowska.
Idąc tym tropem, warto pobiegać np. po szlaku „Krainą Otwartych Okiennic” – jest to zielony szlak rowerowy o długości około 16 km, który obejmuje trzy miejscowości o unikatowej architekturze: Puchły, Soce i Trześcianka. Trasa prowadzi przez dolinę Narwi, nad rzekami Rudnia i Małynka i stanowi swoistą perłę architektury podlaskiej wsi. Wsie zachowały zabytkowy układ przestrzenny oraz tradycyjną architekturę. Drewniane domy charakteryzują się bogatą ornamentyką, nawiązującą do zdobnictwa stosowanego w rosyjskiej architekturze ludowej. Specyfiką zabudowań jest bogata dekoracja snycerska w formie barwnych okiennic, nad – i podokienników, narożników oraz dekoracyjnego oszalowania elewacji i szczytów.
Biebrzański Park Narodowy to miejsce, które w Polsce nie ma sobie równych. To największy park narodowy w kraju i jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów Europy. Rozciąga się na przestrzeni prawie 600 kilometrów kwadratowych, obejmując rozległe bagna, torfowiska, łąki i lasy. Ponad 40% powierzchni Parku zajmują siedliska hydrogeniczne. Na ich obszarze wyróżniono ponad 70 typów zbiorowisk roślinnych naturalnych i zastępczych, wśród których dominują: mechowiska i szuwary oraz obszary leśne takie jak olsy, brzeziny i bory bagienne.
W dolinie Biebrzy zachowała się specyficzna fauna w dużym stopniu związana z naturalnymi ekosystemami bagiennymi i wodnymi, gdzie stwierdzono obecność aż 48 gatunków ssaków. Znajduje się tu największa w kraju ostoja łosia licząca około 400 sztuk. Natomiast w Kotlinie Biebrzańskiej zaobserwowano aż 302 gatunków ptaków.
Ze względu na podmokły charakter części dostępnych szlaków na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, które okresowo są bardzo trudne do przejścia, nie wszystkie z nich nadają się na trening biegowy. Jedną z kultowych i idealnych tras biegowych na terenie parku jest Carska Droga – asfaltowa, utwardzona droga biegnąca przez lasy, bagna i otwarte przestrzenie. Została zbudowana pod koniec XIX wieku jako trakt militarny. Sam nazwa zawężana jest do najciekawszego przyrodniczo i krajobrazowo odcinka tej trasy, który ma długość 34 km i rozciąga się między Strękową Górą a Osowcem-Twierdza. Na trasie można zaobserwować takie zwierzęta jak: łosie, jelenie, bobry, rysie i różne gatunki ptaków.
Większa część traktu przebiega różnymi typami lasu – od podmokłych olsów do borów suchych. W sąsiedztwie drogi znajduje się kilka ścieżek edukacyjnych: „Długa Luka”, „Grobla Honczarowska”, „Barwik” i „Wokół Fortu IV TO”. Drogą biegnie też Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo. Przy trasie znajduje się kilka miejsc odpoczynku z wiatami turystycznymi – można przeczytać na oficjalnej stronie Parku.
Bieganie na terenie parków narodowych, to bez wątpienia prawdziwa przyjemność i coś znacznie więcej niż zwykła aktywność fizyczna. Jednak należy pamiętać, że głównym celem parków narodowych jest ochrona przyrody, która realizowana jest przez ochronę ścisłą, czynną i krajobrazową. Dlatego wybierając się zarówno na wycieczkę pieszą lub biegową, należy pamiętać o kilku ważnych zasadach:
Współpraca z Województwem Podlaskim
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
