Czas na kontynuację tematu dotyczącego średniego tempa biegu wśród biegaczy amatorów, zarówno na świecie, jak i w Polsce. W pierwszym artykule: Biegasz w tempie 5:30 na kilometr? Sprawdź, czy należysz do elity biegaczy amatorów! – skupiłem się na biegających mężczyznach. Teraz przyszedł czas na biegaczki. W tym tekście przyjrzę się, jakie tempa są najczęstsze wśród biegających kobiet, jak wypada Polska na tle świata oraz ile przedstawicielek płci pięknej w ogóle biega regularnie – i co z tego wszystkiego wynika. Po zapoznaniu się z tymi treściami może okazać się, że biegasz szybciej niż większość biegaczek i nawet o tym nie wiesz.
Jak wiadomo z pierwszego artykułu, według dostępnych informacji i analiz opartych o dane rynkowe, raporty sportowe i poszczególne badania, szacuje się, że na świecie biega lub uprawia jogging około 621 milionów osób, co stanowi niecałe 8% ludności na świecie. Na bieganie kilka razy w tygodniu decyduje się średnio około 3–5% światowej populacji. Natomiast zaledwie 2–4% ludzi startuje w zawodach biegowych.
Teraz przyjrzyjmy się wyłącznie kobietom. Według analizy RunRepeat z 2019 roku, która obejmuje 107,9 miliona wyników biegów z ponad 70 tysięcy imprez z lat 1986-2018, wynika, że całkowity udział kobiet w bieganiu wzrósł z poniżej 20% w 1986 r. do nieco ponad 50% w 2018 r. Z tego raportu można dowiedzieć się również, że Islandia, Stany Zjednoczone oraz Kanada, to kraje z najwyższym odsetkiem biegających kobiet, natomiast Szwajcaria i Włochy należą do krajów z ich najmniejszym udziałem.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę biegi na dystansie 5 kilometrów, to według szacunków obecnie blisko 60% uczestników stanowią właśnie kobiety. Co więcej, w przypadku pań, mediana wieku uczestniczek wynosi około 36 lat, co wskazuje na to, że rozpoczynają i kończą one przygodę z bieganiem oraz udziałem w zawodach w młodszym wieku. Wśród mężczyzn ten wskaźnik oscyluje w granicach około 40. roku życia. Natomiast biorąc pod uwagę ogół biegaczy, to ich średni wiek na dystansie 5 km wzrósł z 32 do 40 lat (od 1986 do 2018 roku).
Także wracając do pytania: ile kobiet na świecie biega? – to można przyjąć, że całkowita liczba biegających kobiet na świecie to około 312 milionów. W kontekście dłuższych i bardziej zaawansowanych biegów (np. maraton), ich udział jest niższy — w okolicach 30–40%, natomiast w przypadku tych krótszych (5 i 10 km) ich udział wzrasta nawet do 60%.
Jeżeli chodzi o Polskę, to według raportu z badania ilościowego dla Ministerstwa Sportu i Turystyki z 2023 roku: odsetek osób, które regularnie podejmują aktywność fizyczną w czasie wolnym, kształtuje się na poziomie 48%. Natomiast jeżeli chodzi o kwestię samego biegania, to według Badania CBOS – Aktywność Fizyczna Polaków z 2022 roku regularnie biega (kilka razy w miesiącu) 10–12% dorosłych Polaków, natomiast kilka razy w tygodniu tej aktywności poddaje się zaledwie 5–6% dorosłej populacji.
Jeżeli chodzi o kobiety, to szacuje się, że w Polsce udział płci w bieganiu jest wyrównany: około 50% kobiet i 50% mężczyzn. Natomiast z raportu „Narodowy Spis Biegaczy” z 2022 (opartego na danych od ok. 61 tys. respondentów) wynika, że udział kobiet wśród biegaczy uczestniczących w biegach masowych to 39%, podczas gdy mężczyzn – 61%. Podobnie, jak w przypadku danych ze świata, tak i w Polsce udział kobiet jest większy w przypadku biegów krótszych (5 km).
Przytoczę jeszcze tutaj fragment wywiadu z Katarzyną Stępniewską-Walaszczyk, z który miałem okazję przeprowadzić w ramach zeszłorocznej edycji Cracovia Półmaratonu Królewskiego: Chciałabym podkreślić jeszcze jedną, bardzo ważną rzecz, o którą walczę od 2 lat, czyli frekwencja kobiet. Mniej więcej dwa lata temu przyglądając się naszym listom startowym, zauważyłam, że nas – kobiet w biegach długodystansowych jest bardzo mało i odstajemy od innych biegów w zachodniej Europie. Bo mniej więcej w Polsce frekwencja biegów podobnie się wówczas kształtowała. Poprzez różnego rodzaju aktywności, zarówno te wizerunkowe, jak i kampanię „Krakowianki” oraz takie aktywacje typu treningi tylko dla kobiet, czy bieg I Krakowski Bieg Kobiet, widać, że ta frekwencja bardzo się zmieniła. I uwaga: w zeszłym roku mieliśmy 26% kobiet, a w tym roku jest już 30%, co bardzo mnie cieszy. Bo w zasadzie wchodzimy już na taki europejski poziom jak np. w Barcelonie.
Czy biegnąc 5 kilometrów w tempie 6:30-7:00 min/km jesteś szybka, przeciętna, a może wolna? To pytanie zadaje sobie wiele kobiet zaczynających przygodę z bieganiem – ale też te, które już regularnie trenują. Choć dla niektórych takie tempo może wydawać się spokojne, to rzeczywistość okazuje się znacznie inna. Statystyki pokazują, że większość kobiet biega wolniej!
Statystyki z całego świata – m.in. Strava Year in Sport, raporty Parkrun, analizy Reddita, dane z Garmin Connect oraz inne dostępne raporty badawcze – pokazuj, że średnio biegaczki amatorki pokonują dystans 5 km w granicach 32–36 minut. Oznacza to tempo 6:30–7:15 min/km.
Według raportów RunRepeat opublikowanych w 2020 roku średni czas kobiet w USA na dystansie 5 km to 36:34, co przekłada się na tempo 7:19 min/km. Z kolei analiza OutsideOnline (2,2 mln wyników z 2024 r.) wskazuje medianę dla kobiet na poziomie 34:45, co równie jest tempu 6:57 min/km.
Dokładniejsze szacunkowe dane, oparte na wyniku wielu analiz i raportów, dotyczące tempa u biegaczek amatorek przedstawiam w tabeli poniżej:
| Tempo [min/km] | Czas 5 km | Udział procentowy |
| ≥ 7:30 | ≥ 37:30 | +/- 40% |
| 7:00–7:29 | 35:00–37:29 | +/- 14% |
| 6:30–6:59 | 32:30–34:59 | +/- 12% |
| 6:00–6:29 | 30:00–32:29 | +/- 11% |
| 5:30–5:59 | 27:30–29:59 | +/- 9% |
| 5:00–5:29 | 25:00–27:29 | +/- 7% |
| 4:30–4:59 | 22:30–24:59 | +/- 4% |
| < 4:30 | < 22:30 | +/- 3% |
Analizując powyższą tabelę, można łatwo stwierdzić, że dla większości biegaczek-amatorów tempo w granicach 7:00 min/km to wciąż typowy i powszechny wynik. Utrzymanie 6:00 min/km oznacza wyraźne wybicie się ponad przeciętną, a zejście poniżej 5:30 min/km – przynależność do ścisłej, szybkiej czołówki.
Natomiast według wspomnianej we wcześniejszych akapitach analizy z 2019 roku, która obejmuje 107,9 miliona wyników biegów z ponad 70 tysięcy imprez z lat 1986-2018, to średnie tempo biegania kobiet na dystansie 5 km wynosi 8:18 min/km. Jeżeli chodzi o dystans półmaratonu, to wynosi ono – 6:22 min/km, w maratonie 7:26 min/km, natomiast w biegu na dystansie 10 km 6:58 min/km. Najwolniejsze średnie tempo odpowiada biegowi na 5 km, ponieważ jest to dystans przyjazny dla prawie wszystkich biegaczy – pokonywany przez większość nowicjuszy, co sprawia, że średnia idzie mocno w dół.
Powyższy raport wskazuje także, że najszybsze kobiety w biegu na 5 km to Ukrainki – średni czas osiągany na tym dystansie to 29 minut i 26 sekund. Tuż za nimi plasują się Węgierki z czasem 29 minut i 28 sekund, a na najniższym stopniu podium znajdują się Austriaczki: 31 minut i 8 sekund.
Na podstawie powyższych danych zobrazowałem przybliżone średnie tempo biegaczek amatorów na świecie, jednak teraz przejdźmy na nasze lokalne podwórko. Czyli jak klaruje się średnie tempo biegu kobiet na dystansie 5 kilometrów w Polsce. Według ogólnodostępnych statystyk wychodzi na to, że przeciętna kobieta kończy 5 km w Polsce w czasie około 32–34 minut (tempo 6:24–6:48 min/km).
Chcąc przybliżyć bardziej szczegółowe wartości, przeanalizowałem (tak, jak w przypadku mężczyzn) wyniki jednych z najpopularniejszych zawodów na dystansie 5 kilometrów, które odbyły się w Polsce w 2024 i 2025 roku (Czaniecka Piątka w Krakowie, Energa Maraton Gdańsk – Bieg na 5 km, Bieg Konstytucji 3 Maja w Warszawie, New Balance Bieg na Piątkę w Warszawie, Krakowski Półmaraton Marzanny- Bieg na 5 km).
| Bieg | Średni czas na mecie | Średnie tempo biegu | Procentowy udział kobiet |
| Czaniecka Piątka w Krakowie | 30:17 | 6:03 min/km | 54,7% |
| Energa Maraton Gdańsk – Bieg na 5 km | 29:27 | 5:53 | 42,1% |
| Bieg Konstytucji 3 Maja w Warszawie | 30:46 | 6:09 | 40,3% |
| New Balance Bieg na Piątkę w Warszawie | 31:11 | 6:14 | 50% |
| Krakowski Półmaraton Marzanny- Bieg na 5 km | 30:55 | 6:11 | 48,7% |
Biorąc pod uwagę wyżej wymienione imprezy biegowe, to średni czas uzyskany przez kobiety (wliczając elitę biegu) wyniósł 30:31, a średnie tempo: 6:06 min/km. Natomiast średni procentowy udział kobiet wyniósł 47,2%. Gdyby jednak pominąć elitę biegów i zawodniczki profesjonalne, których wyniki mocno „ciągną w dół” średni czas biegu, to wyniki byłby zdecydowanie inne. Biorąc pod uwagę wyłącznie biegaczki amatorki, to średni czas wyniósłby około 31:15, co daje średnie tempo 6:15/km.
Analizując większą grupę imprez biegowych, również tych mniejszych, to łatwo można dostrzec, że podobnie, jak w przypadku mężczyzn, średni czas uzyskany na mecie wzrasta. Wskazuje to także na to, że największe zawody w Polsce ze względu na swój prestiż i często szybkie trasy, przyciągają zawodników nieco szybszych, którzy w dobrych warunkach chcą powalczyć o nowe rekordy życiowe. Im większa grupa imprez, również tych lokalnych, tym średnie tempo zbliża się w granicę 6:30-7:00 min/km.
Analiza tempa biegu amatorów pokazuje wyraźnie, że większość biegaczek na świecie i w Polsce porusza się w granicach 6:30–7:30 min/km, co odpowiada czasom 32:30–37:30 minut na 5 km. Są również dane, które wskazują średnie tempo nawet poniżej 7:30 min/km. Idąc tym tropem tempo 6:00/km (30:00) oznacza, że biegasz wyraźnie powyżej przeciętnej i plasuje Cię w górnych 20–25% biegaczek.
Dlatego, nawet jeśli wydaje Ci się, że Twoje tempo jest umiarkowane, w praktyce możesz być szybsza niż większość kobiet. W polskich realiach bieg na 5 km w czasie 30–31 minut to solidny, ponadprzeciętny wynik, a każde przyspieszenie w okolice 6:00/km otwiera Ci drzwi do najlepszej części stawki.
Z wykształcenia dziennikarz i humanista, z zamiłowania biegacz amator. Biegacz od 2012 roku, przemierzający kilometry po asfaltach, łąkach i lasach, jednak najlepiej czuje się na górskich trasach. Prosto z biegania najchętniej „zbiega” na Ring wystawowy jako właściciel dwóch utytułowanych psów (jack russell terrier). Zbieranie kolejnych kilometrów na biegowych trasach i psich championatów kolejnych krajów - to jego sposób na życie.
