Perfekcjoniści częściej łapią kontuzje? – badania

Zwykle przyczyn kontuzji szukamy w zbyt mocnym planie treningowym, cechach anatomicznych, biomechanice ruchu, źle dobranych butach, niedostatecznym rozciąganiu się, brakach w przygotowaniu siłowym albo niewłaściwym podłożu, po jakim biegamy. Nikt nie zwraca raczej uwagi na cechy charakteru. Niestety to właśnie nasze podejście do życia może mieć największy wpływ na to, czy złapiemy np. złamanie zmęczeniowe.

Naukowcy zajmujący się sportem coraz częściej dostrzegają wpływ na nasz organizm czynników psychologicznych i socjologicznych, czyli działania umysłu i środowiska dookoła nas na nasze zachowanie i funkcjonowanie. Okazuje się, że poszczególne cechy charakteru mogą mieć wpływ także na kontuzje związane z bieganiem.

Intrygujące badania na ten temat opublikowano w Medicine & Science in Sports & Exercise. Sprawdzono w nich potencjalny wpływ niektórych cech charakteru na ryzyko kontuzji.

Badania były prowadzone przez zespół kierowany przez Lace Luedke z Uniwersytetu Wisconsin-Oshkosh. Wzięło w nich udział 34 biegaczy (18 mężczyzn i 16 kobiet), którzy na początku sezonu startowego uzupełniali kwestionariusze sprawdzające m.in. tendencje perfekcjonistyczne. Następnie obserwowano przez 8 tygodni, czy na podstawie ich profilu psychologicznego można przewidzieć, kto jest bardziej podatny na kontuzje. Mieli informować o każdej kontuzji wykluczającej z treningu lub zawodów. Wyniki przyniosły potwierdzenie powszechnych przypuszczeń, że biegacze, którzy wykazują „objawy perfekcjonistyczne” byli znacząco, bo aż 17 razy bardziej narażeni na kontuzje, w porównaniu do reszty biegaczy.

Skala perfekcjonizmu (Sport Multidimensional Perfectionism Scale-2) bada trzy odrębne czynniki: wysokie standardy osobiste, które mogą być dla nas korzystne, skupienie się na błędach, które może być szkodliwe i obawy, które również mogą być szkodliwe. 15 biegaczy (44%) biorących udział w badaniach miało w jego czasie kontuzję, a w wynikach można dostrzec pewne statystycznie znaczące różnice w porównaniu do 19 pozostałych biegaczy, którzy nie mieli żadnego urazu. Kontuzjowani biegacze zdobyli więcej punktów zarówno w kwestii skupienia na błędach (23,5 do 19,9 w tym konkretnym przypadku), jak i obaw (14,5 do 11,4). Ale kombinacja wszystkich cech okazywała się szczególnie toksyczna, dając 17-krotnie większe ryzyko nabawienia się kontuzji podczas sezonu.

Powstaje jednak pytanie: Dlaczego? Czy perfekcjoniści po prostu trenują mocniej i przez to częściej łapią kontuzje – jako skutek takiego podejścia? Jeśli tak, możliwe jest, że ich cel uzyskania lepszego czasu na zawodach jest ważniejszy i postępując tak, sami zgadzają się na podwyższone ryzyko kontuzji. Jest również możliwe, że perfekcjoniści są bardziej podatni na podejmowanie złych decyzji treningowych, odrzucając na przykład dni wolne od treningu we wczesnym stadium kontuzji lub wznawiając trening po kontuzji szybciej, zanim ich ciało jest na ponowne obciążenia gotowe. Dodatkowy stres, który w pewnym stopniu jest związany z perfekcjonizmem, również może odgrywać znaczącą rolę. W innych badaniach opublikowanych w American Journal of Sports Medicine znajdziemy wnioski, że kontuzjogenne dla biegaczy są pewne cechy ich charakteru. Przez dwa lata 300 rekreacyjnie biegających biegaczy monitorowało wszystko, co potencjalnie mogło mieć wpływ na ich kontuzje. Badano wszystkie typowe czynniki zwiększające ryzyko kontuzji. Co ciekawe, w opozycji do wielu od dawna podtrzymywanych zaleceń okazało się, że np. rozciąganie po treningach, wysokość łuku stopy, sposób lądowania, siła kończyn dolnych, tygodniowy kilometraż, rodzaj obuwia i poprzednie kontuzji – nie miały żadnego wpływu na wzrost tego ryzyka (przynajmniej w tej grupie).

Zamiast tego znaczenie odegrała na przykład sztywność kolan (mierzona tym, jak bardzo kolano zgina się, jeśli zaaplikujemy mu odpowiednią siłę) oraz zły stan mentalny, związany ze zdrowiem i jakością życia. Do tego dochodziły negatywne stany uczuciowe, takie jak bycie „roztrzęsionym, porywczym i nerwowym”. Autorzy spekulują, że zestresowani biegacze mogą być mniej ostrożni i nie zważają na ostrzegawcze sygnały zbliżającej się kontuzji. Są dowody na to, że zły nastrój jest związany z gorszym skupieniem, przez co możemy przegapić wskazówki, jakie nasze ciało wysyła, gdy pojawia się jakiś uraz.

Ważnym pytaniem pozostaje też to, czy perfekcjonizm jest taką cechą osobowości, którą da się w ogóle zmienić. Jeśli tak nie jest, trenerzy powinni ograniczać się do układania planu treningowego tak, by zredukować ryzyko przetrenowania czy kontuzji. W innym wypadku – jeśli perfekcjonizm jest modyfikowalnym stanem – celem powinno być raczej znalezienie sposobów zmiany naszego nastawienia tak, aby uzyskać korzyści w kontekście naszego zdrowia. Psychologowie ciągle debatują nad tym zagadnieniem.

Warto również podkreślić, że nasze cechy psychologiczne wcale nie przesądzają o tym, że będziemy ciągle kontuzjowani albo przetrenowani. Kontuzje nie są karą za psychologiczne słabości. Każdy, kto choć trochę zna się na bieganiu wie, że różne typy osobowości są mniej lub bardziej związane z ryzykiem kontuzji. U osób mających skłonności do dokładania sobie treningu powinno się przykładać większą uwagę do unikania błędów treningowych – zwiększania kilometrażu zbyt szybko, braku wystarczającej regeneracji, braku siły i mobilności, zbyt szybkiego powrotu do trenowania po kontuzji itd.

Racjonalne zaplanowanie naszych działań z pewnością przyniesie większe korzyści, niż szukanie odpowiedzi w cechach charakteru. Poważniejszym pytaniem, które Luedke i inni starają się zgłębić jest: Dlaczego wciąż popełniamy TE SAME błędy?

Źródła:
Lace Luedke, Brian Wallace, Maya Puleo, Mitchell Rauh Perfectionist Concerns Predict Injury Risk In Collegiate Distance Runners – Preliminary Findings From A Prospective Study: 2354 Board #190. Medicine & Science in Sports & Exercise. 50(5S):580, MAY 2018 DOI: 10.1249/01.mss.0000537001.49263.cf Issn Print: 0195-9131 Publication Date: 2018/05/01
Dunn, J. G. H., Causgrove Dunn, J. L., & Syrotuik, D. G. (2002). Relationship between multidimensional perfectionism and goal orientations in sport. Journal of Sport & Exercise Psychology, 24, 376-395.
Gotwals, J. K., Dunn, J. G. H., & Causgrove Dunn, J., & Gamache, V. (2010). Establishing construct validity evidence for the Sport Multidimensional Perfectionism Scale-2. Psychology of Sport and Exercise, 11, 423-432. doi: 10.1016/j.psychsport.2010.04.013.
Gotwals, J. K., & Dunn, J. G. H. (2009). A multi-method multi-analytic approach to establishing internal construct validity evidence: The Sport Multidimensional Perfectionism Scale 2. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 13, 71-92. doi: 10.1080/10913670902812663.
Dunn, J. G. H., Causgrove Dunn, J., Gotwals, J. K., Vallance, J. K. H., Craft, J. M., & Syrotuik, D. G. (2006). Establishing construct validity evidence for the Sport Multidimensional Perfectionism Scale. Psychology of Sport and Exercise, 7, 57-79. doi: 10.1016/j.psychsport.2005.04.003.
Barbara L. Fredrickson and Christine Branigan Positive emotions broaden the scope of attention and thought-action repertoires Cogn Emot. 2005 May 1; 19(3): 313–332. doi: 10.1080/02699930441000238 PMCID: PMC3156609 NIHMSID: NIHMS305178 PMID: 21852891
Messier SP, Martin DF, Mihalko SL, Ip E, DeVita P, Cannon DW, Love M, Beringer D, Saldana S, Fellin RE, Seay JF. A 2-Year Prospective Cohort Study of Overuse Running Injuries: The Runners and Injury Longitudinal Study (TRAILS). Am J Sports Med. 2018 Jul;46(9):2211-2221. doi: 10.1177/0363546518773755. Epub 2018 May 23.