Cała prawda o słodzikach
Czy to prawda, że nie-mające kalorii substytuty cukru są niezdrowe? Z odpowiedzią nadbiega Katarzyna Biłous, dietetyk i nasz ekspert.
Dzień dobry, jaka jest prawda z tymi substancjami zamiast cukru. Stewia, aspartam? One naprawdę nie mają kalorii? Są w ogóle zdrowe? Damian
Odpowiedź Katarzyny Biłous, dietetyka:
Substancje słodzące wprowadzone zostały na rynek z myślą o przeciwdziałaniu rozwojowi otyłości, cukrzycy i chorób układu krążenia. Obecnie, w dobie intensywnego rozwoju świadomości żywieniowej i dbania o szczupłą sylwetkę, stają się kuszącą alternatywą dla kilkunastu łyżeczek cukru w półlitrowym napoju. Co raz częściej jednak słyszy się, że nie pozostają bez wpływu na zdrowie człowieka. Jak jest naprawdę?
Niezwykle trudno jest odnaleźć się laikowi w morzu teorii i jedynie słusznych opinii dotyczących aspektów żywieniowych. Własne zdanie najczęściej kształtowane jest poprzez przejście na stronę głośniejszą i bliższą sercu. Moim zdaniem na wszystko warto patrzeć sceptycznie i polegać na zasadzie mówiącej o tym, że każdy kij ma dwa końce. W przypadku słodzików są to dwie skrajności – dbałość o zdrowie człowieka oraz wręcz śmiertelne niebezpieczeństwo.
Aspartam, sorbitol czy też stewia to produkty nawet kilkaset razy słodsze od białego cukru. Jako dodatek do herbaty czy ciastka wnoszą ze sobą niewiele kalorii, a niektóre są ich całkowicie pozbawione. Dzięki takim właściwościom substancje słodzące zapobiegają nagłemu wzrostowi poziomu glukozy we krwi i wyrzutowi ogromnej ilości insuliny, nie przyczyniają się do podwyższenia stężenia trójglicerydów we krwi oraz wzrostowi ilości wolnych rodników, będących odpowiedzialnych za powstawanie stresu oksydacyjnego w organizmie. Można zatem powiedzieć, że słodziki w przeciwieństwie do tradycyjnego cukru, nie przyczyniają się bezpośrednio do rozwoju cukrzycy, czy chorób układu krążenia. Niebezpieczne jednak wydają się doniesienia, które sugerują ich pośredni wpływ na epidemiologię podobnych chorób cywilizacyjnych. Jakie zatem niebezpieczeństwa niosą za sobą substancje słodzące?
1. Zmiana odczuwania smaku
Przyzwyczajenie kubków smakowych do dużo bardziej intensywnego słodkiego smaku słodzików może zmienić sposób odbierania słodyczy innych produktów. Naturalnie słodkie owoce czy czekolada mogą wydawać się mdłe, przez co zaspokojenie ochoty na ten smak może stymulować do sięgnięcia po jeszcze bardziej słodkie = kaloryczne produkty.
2. Utrata kontroli
Częste spożywanie produktów zawierających substancje słodzące spowodować może zatarcie wyraźnej granicy pomiędzy zależnością „produkt słodki – dużo kalorii”. Jest to zjawisko szczególnie niebezpieczne wśród dzieci i młodzieży, które rozwijać może brak zahamowania w stosunku do słodyczy, zwiększając ryzyko powstania nadwagi lub otyłości.
3. Usprawiedliwianie swoich wyborów
Zaoszczędzone kalorie na produktach typu „light” często wracają jak bumerang w innych przekąskach z dużą zawartością cukru czy syropu glukozowo – fruktozowego (koronnym przykładem jest zamówienie podwójnego burgera z colą light).
4. Uzależniająca, czysta słodycz
Wbrew niektórym doniesieniom, substancje słodzące nie wnoszą ze sobą żadnych dobroczynnych składników pokarmowych. Co więcej, coraz większa liczba osób uzależnia się od ich smaku.
5. Czynnik ryzyka choroby nowotworowej?
Ilości substancji słodzących w poszczególnych produktach spożywczych, nie mających negatywnego wpływu na zdrowie człowieka, są ściśle określone w prawie żywnościowym każdego rozwiniętego kraju. Taką pewność o braku negatywnego wpływu słodzików na zdrowie można mieć jedynie wtedy, gdy spożyło się jedną porcję danego produktu dziennie. Wątpliwości powinny nasuwać się, jeśli w codziennym jadłospisie pojawia się więcej produktów z dodatkiem substancji słodzących (napój, guma do żucia, serki itp.). Dopuszczone przez ustawę ilości, w rzeczywistości są dużo mniejsze od rzeczywistego ich spożycia. Nikt tak naprawdę nie wie, jakie efekty przyniesie ze sobą spożywanie sporych ilości różnego rodzaju słodzików.
6. Alternatywa dla białej śmierci?
Słodziki spożywane są przez ludzi dbających o swoje zdrowie. Tymczasem według badań American Diabetes Association to właśnie substancje słodzące powodują zwiększenie ryzyka rozwoju zespołu metabolicznego o 36%, a cukrzycy typu II aż o 67%.
Wnioski? Każdy powinien rozważyć plusy i minusy stosowania tradycyjnego cukru oraz substancji słodzących. Polecam zachować umiar w stosunku ilości każdego z nich oraz rezerwę w podejściu do każdego palącego tematu żywieniowego.