Redakcja Bieganie.pl
Maraton po polsku – raport
Ile osób rocznie w Polsce kończy maraton? Ilu biegaczy pokonuje 42,195 km poniżej trzech godzin, a ilu potrzebuje na to ponad dwa razy więcej czasu? Na te i wiele innych pytań odpowie przygotowane specjalnie dla czytelników Bieganie.pl statystyczne podsumowanie biegów maratońskich z 2012 r.
Aby wyniki przedstawiały jak najszerzej i najdokładniej realia polskich biegów do wyliczeń używałem 16 biegów maratońskich, które odbyły się w 2012 roku i posiadały atest PZLA1. W każdym zestawieniu starałem się użyć pełnego zestawu rezultatów, niestety nie zawsze było to możliwe. Tam gdzie statystyki operują wynikami czasowymi nie uwzględniałem Visegrad Maratonu (jego trasa ma atest, ale nie spełnia kryteriów różnicy wysokości i odległości startu od mety). W tych, które odnosiły się od wieku nie zostały wzięte pod uwagę Maraton Ekologiczny i Świnoujście-Wolgast (w wynikach były tylko kategorie, ale bez roczników zawodników).
Ilu maratończyków?
Metę atestowanych maratonów przebiegnięto w 2012 roku 24539 razy. Cieszyć może, że liczba ta rośnie z roku na rok, ale wciąż brakuje mam sporo do zachodniej Europy, gdzie jest kilka imprez (Berlin, Londyn, Paryż), które jednorazowo potrafią zgromadzić większe rzesze biegaczy. Spora liczba biegaczy wybierała więcej niż jeden bieg na dystansie 42,195 m w ciągu roku, więc liczba maratończyków jest mniejsza i wynosi ok. 18,4 tys. osób, w stosunku do 2009 roku jest to dwukrotny wzrost 3.
Zdecydowaną większość spośród nich stanowili mężczyźni, blisko 90% (16400), udział kobiet (2040) nieznacznie przekraczał 10%.
Kobiety średnio ukończyły po 1,24 biegu maratońskiego. Mężczyźni na tym polu ustępują płci pięknej ze średnią 1,21 maratonu na rok.
Wykres 1. Kobiety vs. Mężczyźni – liczba pokonanych maratonów 2012.
Wyniki kobiet
Mniejsze zainteresowanie, jakim cieszy się bieganie wśród kobiet, jest zauważalne na starcie niemal każdego biegu. Na krótszych dystansach dysproporcje są mniejsze, ale i tam niełatwo znaleźć bieg, na którym panie stanowiłyby chociaż ¼ stawki. Tendencja wzrostu udziału pań z ostatnich lat zdaje się wyhamowywać – w kwietniu 2013 roku Dębno, Kraków i Łódź zanotowały spadek liczby startujących kobiet przy wzroście lub utrzymaniu liczby mężczyzn.
Najszybszą zawodniczką 2012 roku była startująca w Dębnie Białorusinka Volha Mazuronak 2:33:56 (netto – 2:33:54), druga Agnieszka Mierzejewska (wtedy jeszcze Ciołek) 2:34:15 (netto – 2:34:14, Maraton Warszawski), trzeci wynik osiągnęła Białorusinka Kouhan Sviatlana 2:35:08 (netto – 02:35:05).
|
liczba rezultatów |
średni wynik2 |
mediana |
liczba wyników poniżej 3h |
liczba wyników poniżej 3h30m |
liczba wyników powyżej 6h |
|
2509 |
4:26:58 |
4:25:39 |
47 |
153 |
27 |
Tabela 1. Kobiety – średnia, mediana, najszybsze, najwolniejsze.
38 różnym zawodniczkom udało się pokonać maraton szybciej niż w trzy godziny.
Wykres 2. Kobiety – liczba zawodniczek na mecie w przedziałach czasowych.
Spoglądając na liczba zawodniczek przybiegających w kolejnych przedziałach czasowych widać wyraźnie, że szybsza część ścigających się pań zwraca sporą uwagę na łamanie barier czasowych o czym świadczą wyższe słupki przy wynikach poniżej 3:30, 4:00 i 4:30 (szczególnie tą na złamanie 4h).
|
wynik |
<2:40 |
<2:50 |
<3:00 |
<3:10 |
<3:20 |
<3:30 |
<3:40 |
|
liczba wyników |
6 |
18 |
23 |
21 |
26 |
59 |
79 |
|
procent całości |
0,24% |
0,72% |
0,92% |
0,84% |
1,04% |
2,35% |
3,15% |
|
wynik |
<3:50 |
<4:00 |
<4:10 |
<4:20 |
<4:30 |
<4:40 |
<4:50 |
|
liczba wyników |
151 |
237 |
189 |
276 |
312 |
221 |
244 |
|
procent całości |
6,02% |
9,45% |
7,53% |
11% |
12,44% |
8,81% |
9,72% |
|
wynik |
<5:00 |
<5:10 |
<5:20 |
<5:30 |
<5:40 |
<5:50 |
<6:00 |
|
liczba wyników |
188 |
133 |
111 |
71 |
56 |
41 |
20 |
|
procent całości |
7,49% |
5,3% |
4,42% |
2,83% |
2,23% |
1,63% |
0,8% |
|
wynik |
<6:10 |
<6:20 |
<6:30 |
<6:40 |
<6:50 |
||
|
liczba wyników |
13 |
4 |
4 |
3 |
3 |
||
|
procent całości |
0,52% |
0,16% |
0,16% |
0,12% |
0,12% |
Tabela 2. Kobiety – liczba zawodniczek na mecie w przedziałach czasowych.
Wykres 5. Kobiety – procent zawodniczek na mecie w zależności od wyniku.
|
max |
10% |
25% |
50% |
75% |
90% |
min |
|
2:33:54 |
3:41:16 |
4:00:21 |
4:25:39 |
4:51:37 |
5:17:09 |
6:54:42 |
Tabela 3. Kobiety – Wyniki odpowiadające różnym miejscom w stawce.
Wyniki mężczyzn
Wśród panów najszybsi
okazali się przedstawiciele Afryki. Najlepsze rezultaty zostały osiągnięte podczas maratonu w Łodzi – dwaj Etiopczycy Bane
Tola (2:11:29) i Melkamu Abate (2:11:53)
byli jedynymi, którym udało się złamać 2:12 w 2012 roku. Trzeci najlepszy
rezultat uzyskał podczas Cracovia Maraton Kenijczyk Peter Kariuki Wanjiru (02:12:11). Najlepszym Polakiem startującym w Polsce był Yared Shegumo – wynik 2:15:11 zapewnił mu wygraną na MP w Dębnie.
|
liczba rezultatów
|
średni wynik
|
mediana
|
liczba wyników poniżej 2h30m |
liczba wyników poniżej 3h
|
liczba wyników powyżej 6h
|
|
21830 |
04:06:03 |
4:02:12 |
71 |
670 |
61 |
Tabela 4. Mężczyźni – średnia, mediana, najszybsi, najwolniejsi.
543 różnym zawodnikom udało się pokonąć maraton w czasie szybszym niż trzy godziny.
Wykres 4. Mężczyźni – liczba zawodników na mecie w przedziałach czasowych.
Masowe bieganie u panów zaczyna się tuż poniżej granicy 3h. Największa grupa celuje w złamanie 4h. Większość zawodników, podobnie jak u kobiet, przybiega z wynikiem poniżej średniej. Spowodowane jest to, tym że najwolniejsze wyniki są dużo bardziej oddalone od mediany niż wyniki najszybsze.
|
wynik |
<2:20 |
<2:30 |
<2:40 |
<2:50 |
<3:00 |
<3:10 |
<3:20 |
|
liczba wyników |
29 |
42 |
71 |
111 |
417 |
518 |
934 |
|
procent |
0,13% |
0,19% |
0,33% |
0,51% |
1,91% |
2,37% |
4,28% |
|
wynik |
<3:30 |
<3:40 |
<3:50 |
<4:00 |
<4:10 |
<4:20 |
<4:30 |
|
liczba wyników |
1576 |
1690 |
2259 |
2871 |
1995 |
2067 |
1860 |
|
procent |
7,22% |
7,74% |
10,35% |
13,15% |
9,14% |
9,47% |
8,52% |
|
wynik |
<4:40 |
<4:50 |
<5:00 |
<5:10 |
<5:20 |
<5:30 |
<5:40 |
|
liczba wyników |
1325 |
1239 |
1011 |
562 |
442 |
329 |
218 |
|
procent |
6,07% |
5,68% |
4,63% |
2,57% |
2,02% |
1,51% |
1,00% |
|
wynik |
<5:50 |
<6:00 |
<6:10 |
<6:20 |
<6:30 |
<6:40 |
<6:50 |
|
liczba wyników |
125 |
78 |
31 |
26 |
2 |
1 |
1 |
|
procent |
0,57% |
0,36% |
0,14% |
0,12% |
0,01% |
0,00% |
0,00% |
Tabela 5. Mężczyźni – liczba zawodników na mecie w przedziałach czasowych.
Wykres 5. Mężczyźni – procent zawodników na mecie w zależności od wyniku.
|
max |
10% |
25% |
50% |
75% |
90% |
min |
|
2:11:29 |
3:20:34 |
3:40:27 |
4:02:12 |
4:29:36 |
4:56:05 |
6:44:32 |
Tabela 6. Mężczyźni – Wyniki odpowiadające różnym miejscom w stawce.
Wiek maratończyka
Średni wiek kobiety, która ukończyła w 2012 roku choć jeden bieg to 35,18 lat, a średni wiek kobiet na mecie to 35,98 lat (oznacza to, ze więcej niż jeden maraton pokonują najczęściej osoby starsze od średniej). U mężczyzny wiek maratończyków ten jest wyższy i wynosi 36,58 lat, a średni wiek na miecie 38,76 (tu również starsze osoby zaliczają więcej biegów w ciągu roku). Największą liczbę startujących stanowią osoby o wieku zbliżonym do średniej. 35,98
Niewielki udział stanowią biegaczki i biegacze z przedziału 18-24 lata. Przyczyny tego mogą być dwojakie: mniejsze zainteresowanie biegami długodystansowymi wśród wchodzących w dorosłość, a także rady starszych biegaczy odradzającym zbyt wczesny debiut.
Wśród obu płci maratony cieszą się największą popularnością wśród osób z przedziału 35-39 lat. Dla osób starszych widać spadek liczby zawodników, który jednak wśród kobiet przebiega zdecydowanie gwałtowniej niż w przypadku mężczyzn.
Wykres 6. Kobiety – liczba zawodniczek w poszczególnych grupach wiekowych.
Wykres 7. Mężczyźni – liczba zawodników w poszczególnych grupach wiekowych
.
|
Kobiety |
Mężczyźni |
|||
|
grupa |
liczba zawodników |
udział |
liczba zawodników |
udział |
|
18-19 |
11 |
0,44% |
183 |
0,84% |
|
20-24 |
179 |
7,13% |
1320 |
6,05% |
|
25-29 |
474 |
18,89% |
2606 |
11,94% |
|
30-34 |
525 |
20,92% |
3726 |
17,07% |
|
35-39 |
536 |
21,36% |
4504 |
20,63% |
|
40-44 |
330 |
13,15% |
3463 |
15,86% |
|
45-49 |
192 |
7,65% |
2148 |
9,84% |
|
50-54 |
88 |
3,51% |
1695 |
7,76% |
|
55-59 |
54 |
2,15% |
1018 |
4,66% |
|
60-64 |
48 |
1,91% |
502 |
2,3% |
|
65-69 |
9 |
0,36% |
179 |
0,82% |
|
70-74 |
5 |
0,2% |
73 |
0,33% |
|
75-79 |
1 |
0,04% |
13 |
0,06% |
|
80-84 |
3 |
0,01% |
||
Tabela 7. Liczba zawodników w przedziałach wiekowych.
Wiek a wyniki
Korelacje pomiędzy wiekiem, a wynikami są różne w zależności od płci. Kobiety najlepszy średni wynik (4:23:47) uzyskują w przedziale 30-34 lat, ale utrzymuje się on na zbliżonym poziomie dla biegaczek od 25 do 49 lat, a dopiero wyniki pań powyżej 65 roku życia odbiegają znacząco od uzyskanych przez ich młodsze konkurentki. Przedział 70-74 osiągał lepsze wyniki od 65-69 łamiąc trend, ale przy tak niewielkiej liczbie zawodniczek statystyka zaczyna zawodzić.
Wśród mężczyzn, dzięki większej ich liczbie, zależność wyniku od wieku przebiega w mniej skokowy sposób. Najlepsze wyniki osiągane są w przedziale 35-49 lat. Średnie z tego okresu są do siebie zbliżone, z tym że najniższa jest dla najstarszych zawodników z tego przedziału (45-49). Począwszy od 50 lat wyniki pogarszają się w sposób niemal liniowy.
Wykres 8. Kobiety – czas na mecie w kategoriach wiekowych.
Wykres 9. Mężczyźni – czas na mecie w kategoriach wiekowych.
|
przedział wiekowy |
kobiety |
mężczyźni |
|
18-19 |
04:37:12 |
4:12:21 |
|
20-24 |
04:30:22 |
4:08:52 |
|
25-29 |
04:26:26 |
4:06:18 |
|
30-34 |
04:23:47 |
4:05:48 |
|
35-39 |
04:25:17 |
4:03:29 |
|
40-44 |
04:29:24 |
4:04:44 |
|
45-49 |
04:26:05 |
4:03:24 |
|
50-54 |
04:32:10 |
4:05:46 |
|
55-59 |
04:33:20 |
4:13:56 |
|
60-64 |
04:28:05 |
4:17:56 |
|
65-69 |
05:42:38 |
4:27:39 |
|
70-74 |
05:22:58 |
4:46:39 |
|
75-79 |
06:08:26 |
5:02:42 |
|
80-84 |
5:07:27 |
Tabela 8. Wyniki w przedziałach wiekowych.
1 Kwiecień: Łódź Maraton – Dbam o Zdrowie, Dębno Maraton, Cracovia Maraton; maj: Maraton Jelcz-Laskowice, Silesia Maraton, Maraton Opolski, Maraton Toruński; czerwiec: Maraton Kukuczki; Maraton Ekologiczny, Visegrad Maraton; sierpień: Energa Maraton Solidarności; wrzesień: Maraton Świnoujście – Wolgast, Koral Maraton, HASCO-LEK Wrocław Maraton, Maraton Warszawski; październik: Poznań Maraton.
2 Przy wszystkich obliczeniach wykonywanych na wynikach tam gdzie tylko mogłem posługiwałem się wynikami netto, nie udało się to w przypadku imprez: Świnoujścia, Legnicy, Jelcz-Laskowic, Maratonu Kukuczki i Silesii (w ostatnim przypadku wyniki netto były dostępne, użyłem brutto z powodu pomyłki, którą zauważyłem dopiero tuż przed publikacją podczas jednego z licznych poszukiwań pomyłek, które mogłyby się wkraść do wyliczeń, kiedy już całość była gotowa – różnice netto/brutto nie były duże – dla zawodnika w równo połowy stawki na mecie było to 20 s). Poza Silesią w oficjalnych wynikach nie było czasów netto.
3 Kilka lat temu robiliśmy zestawienie ile osób w Polsce przebiegło, choć jeden
raz maraton. Wtedy, w 2009 roku po raz pierwszy liczba
maratończyków zbliżyła się do 10000. W
maratonach było to około 9400 zawodników, (liczyliśmy tylko
imprezy, w których wystartowało ponad 500 uczestników, co stanowiło zdecydowaną większość).
