Mistrzostwa Europy w biegach przełajowych – zapowiedź

Biegi przełajowe to konkurencja posiadająca bardzo bogatą historię, sięgającą początków wieku dziewiętnastego. Pierwszymi organizatorami oraz zawodnikami biorącymi udział w zawodach przełajowych byli Brytyjczycy. To właśnie oni w 1831 roku zorganizowali prymarny bieg w Shewbury School, w Walii, a także kolejne, takie jak: Barby Hill Run i Click Run.

Z biegiem lat przełaje stawały się coraz bardziej popularne. Szkoleniem zawodników startujących w tej konkurencji zainteresowały się kluby sportowe, czego konsekwencją były zorganizowane w 1876 roku w Burckhurt Hill (niedaleko Londynu) pierwsze mistrzostwa kraju. Wydarzenie to z kolei sprawiło, że przełajami zaczęły interesować się także inne kraje europejskie, w tym m.in. Francja.

Od momentu, kiedy konkurencja biegów przełajowych stała się znana nie tylko na wyspach, ale także w innych częściach Europy, założono pierwszy Międzynarodowy Związek Biegów Przełajowych (International Cross Country Union – ICCU). Jego głównym zadaniem była organizacja zawodów, mających na celu wyłonienie najlepszego zawodnika reprezentującego jeden z krajów członkowskich. Pierwszym biegaczem, który okazał się zwycięzcą w zawodach tej rangi okazał się Alfred Shrubb, natomiast pierwszymi zwycięzcami w klasyfikacji drużynowej zostali Anglicy.

Z czasem grono członków Związku powiększało się o kolejne kraje, a co za tym idzie frekwencja i poziom rozgrywanych mistrzostw rosły. Niestety sytuacja ta spowodowała, że dominacja Europejczyków zaczęła stopniowo maleć. Początkiem takiego stanu rzeczy były mistrzostwa w Madrycie (1981), kiedy po raz pierwszy w zawodach wystartowali Etiopczycy i Kenijczycy. Reprezentanci Starego Kontynentu zdobywali co raz mniej medali i ich pozycja w światowych przełajach stawała się coraz mniej istotna.

Fakt ten spowodował, że zaczęto myśleć o zorganizowaniu pierwszych Mistrzostw Europy w biegach przełajowych. Wstępne projekty i pomysły związane z tym przedsięwzięciem zostały wprowadzane w życie w 1991 roku, a finałem tej całej sprawy były inauguracyjne mistrzostwa rozegrane w brytyjskiej miejscowości Alnwcik, 10 grudnia 1994 roku. W zawodach wzięło wówczas udział 180 zawodników z 23 krajów, a pierwszymi zwycięzcami okazali się Portugalczyk Paulo Guerra oraz Irlandka Catherine McKiernan.

Najlepsze seniorki z ubiegłego roku; San Giorgio su Legnano (fot. www.fidal.it)

W całej historii Przełajowych Mistrzostw Europy organizatorami tych zawodów było 12 miast (dwukrotnie gospodarzem było brytyjskie Alnwcik). Poszczególne edycje odbywały się w następujących miejscowościach: 1994 Alnwick (Wielka Brytania); 1995 Alnwick; 1996 Charleroi (Belgia); 1997 Oeiras (Portugalia); 1998 Ferrara (Włochy); 1999 Velenje (Słowenia); 2000 Malmoe (Szwecja); 2001 Thun (Szwajcaria); 2002 Medulín (Chorwacja); 2003 Edimburgo (Wielka Brytania); 2004 Heringsdorf (Niemcy); 2005 Tilburg (Holandia) i 2006 San Giorgio su Legnano (Włochy). W tym roku gospodarzami mistrzostw zostali Hiszpanie, którzy zawody zorganizują w miejscowości Toro, leżącej w północno-zachodniej części kraju.

Co roku w zawodach bierze udział wielu zawodników specjalizujących się w biegach długodystansowych. Do największych gwiazd w historii mistrzostw należą Ukrainiec Sergey Lebid i Portugalczyk Paulo Guerra wśród mężczyzn oraz Paula Radcliffe wśród kobiet. Cała trójka ma na swoim koncie najwięcej zwycięstw w biegach seniorów. Lebid zwyciężał w ME już 6-krotnie (1998, 2001, 2002, 2003, 2004 i 2005), Guerrera 4-krotnie (1994, 1995, 1999 i 2000), a Paula ma na swoim koncie dwie wygrane (1998 i 2003), dzięki czemu jest jedyną kobietą, której udała się sztuka obronienia tytułu Mistrzyni Europy. Do pozostałych zawodników, którzy zasługują na wyróżnienie należą Hiszpan Juan Carlos de la Ossa, który na swoim koncie ma 3 medale mistrzostw, Olivera Jevtic, 5- krotna brązowa medalistka Mistrzostw Europy oraz Annemarie Sandell, Finka, która jako jedyna kobieta zdobyła komplet medali (złoto, srebro i brąz).

W przypadku juniorów, którzy w Mistrzostwach Europy biorą udział od 1996 roku (wówczas był to tylko bieg pokazowy), zawodnikami, którzy mają na swoim koncie najwięcej sukcesów są rosyjscy bliźniacy Yevgeniy i Anatoliy Rybakov. Obaj zdobyli indywidualnie po 3 medale. Podobną ilość krążków wywalczyła Rumunka Ancuta Bobowe (1 złoty, srebrny i brązowy), która przewodzi w indywidualnej klasyfikacji medalowej juniorek.

Z racji tej, że młodzieżowcy, a więc zawodnicy do lat 23, swój udział w Mistrzostwach Europy rozpoczęli dopiero od mistrzostw we włoskim San Giorgio su Legnano (2006), zawodników, którzy mogą pochwalić się kilkoma sukcesami w tej kategorii wiekowej nie ma.

Obok różnych klasyfikacji medalowych ciekawym zestawieniem jest także ranking zawodników, którzy w Przełajowych Mistrzostwach Europy startowali najczęściej. Ewenementem pod tym względem jest lider wśród mężczyzn Sergey Lebid, który wziął udział we wszystkich, dotychczas rozegranych, 13 edycjach mistrzostw! Poniżej zestawienie zawodników z największą liczbą udziałów w Przełajowych Mistrzostwach Europy:

Mężczyźni

Kobiety

Tegoroczna edycja przełajowych mistrzostw Starego Kontynentu, która rozpocznie się już 9 grudnia, na trasie powinna zgromadzić ponad 450 zawodników z 30 krajów. Wśród startujących znajdziemy kilku utytułowanych zawodników, którzy mają już za sobą udział w kilku edycjach przełajowych ME. Pojawią się jednak też tacy, którzy będą debiutować w imprezie tej rangi. Szczegółowy rozkład sił w poszczególnych kategoriach wiekowych można prześledzić poniżej.

Juniorki (start godzina 10:00, dystans 4200m)

Brytyjka Stephanie Tell jest obrończynią tytułu mistrzyni Europy juniorek w przełajach z ubiegłego roku. Dzięki temu jest zarazem główną faworytką do zwycięstwa w tegorocznej edycji, a co za tym idzie ma możliwość stać się pierwszą juniorką w historii mistrzostw, która zdobyła dwa złote medale w klasyfikacji indywidualnej. Najgroźniejszą rywalką Tell będzie jej rodaczka Emily Pidgeon, srebrna medalistka z 2005 roku i czwarta w ubiegłej edycji, a także Norweżka Kristine Eikrem Engerset, Wicemistrzyni Europy z Hengelo, specjalizująca się głównie w biegu przeszkodowym.

Juniorzy (start godzina 10:40, dystans 6700m)

W biegu juniorów postacią, której daje się największe szanse na zwycięstwo w indywidualnej klasyfikacji jest 5 zawodnik w ubiegłorocznej edycji – Dymytro Lashyn. Ukrainiec na swoim koncie ma już dwa medale Mistrzostw Europy Juniorów, zdobyte w tym roku w holenderskim Hengelo (złoto na 10000m i brąz na 5000m) i obecnie ma nadzieję na powiększenie tego dorobku o złoty medal w biegach przełajowych. Najgroźniejszym jego rywalem, który z pewnością także liczy na zwycięstwo jest Mourad Amdouni. Francuz jest złotym medalistą Mistrzostw Europy Juniorów na otwartym stadionie w biegu na 5000m.

Stawkę trzech faworytów uzupełnia reprezentant gospodarzy Mohamed Elbendir. Hiszpan także jest zawodnikiem, który na swoim koncie ma medal MEJ w biegu na 5000m (srebro), a dodatkowo może pochwalić się także wysokimi pozycjami w ostatnich mistrzostwach kontynentu w przełajach: 4 miejsce w 2005 i 9 w 2006.

Młodzieżówki (start godzina 11:30, dystans 6700m)

Białorusinka Volha Minina i Polka Katarzyna Kowalska to Mistrzynie Europy U-23 z tegorocznej edycji mistrzostw Starego Kontynentu z Debreczyna. Dzięki temu dzisiaj stają się faworytkami do zwycięstwa także w Mistrzostwach Europy w przełajach. Minina to złota medalista z Węgier na dystansie 10000m, natomiast Kowalska to zwyciężczyni w biegu na 3000m z przeszkodami. Obie mają na swoim koncie już dobre występy na Mistrzostwach Europy w przełajach w ubiegłych latach, jednak obie nie zdobyły jeszcze medalu indywidualnie. Tym razem szansa na wywalczenie tego krążka jest duża i z pewnością każda z zawodniczek będzie chciała to wykorzystać.

Młodzieżowcy (start godzina 12:20, dystans 8200m)

Pod nieobecność kontuzjowanego Mistrza Europy z ubiegłego roku, Węgra Barnabasa Bene walka o zwycięstwo w biegu młodzieżowców może być bardzo wyrównana i ciekawa. Głównymi faworytami będą: srebrny medalista z ubiegłego roku Dusko Markesevic i Rosjanie Yevgeniy i Anatoliy Rybakom, mający na swoim koncie sukcesy wywalczone w kategorii juniora. Dodatkowo na sukces liczą Włoch Andrea Lalli, który okazał się w ubiegłym roku najlepszym juniorem mistrzostw, Holender Michel Butter, Francuz Yahan Durand, Węgier Balazs Ott i Turek Kemal Koyuncu.

Seniorki (start godzina 13:10, dystans 8200m)

Ukrainka Tetyana Holovchenko po zwycięstwie odniesionym w 2006 roku stała się jedną z głównych faworytek do wygrania biegu seniorek. Sama zawodniczka także potwierdziła, że jest zainteresowana walką o zwycięstwo, a zarazem możliwością zdobycia drugiego złotego medalu, który zrównałby jej osiągnięcia z osiągnięciem Pauli Radcliffie na arenie Przełajowych Mistrzostw Europy. Zawodniczkami, które mogą przeszkodzić Holovchenko w obronie tytułu będą Rosjanka Mariya Konovalova, srebrna medalistka z ubiegłego roku, Olivera Jevtic z Serbii, która posiada na swoim koncie już 5 brązowych medali ME, Węgierka Aniko Kalovics, Francuzka Julie Coulaud, Brytyjka Hayley Yelling, Portugalka Jessica Augusto i Hiszpanka Marta Dominguez.

Seniorzy (start godzina 14:00, dystans 10700m)

Finałowy bieg o miano najlepszego przełajowca w Europie, w przeciwieństwie do biegu seniorek na starcie nie zgromadzi dwóch czołowych medalistów z ubiegłorocznej edycji. Zarówno zwycięzca Mo Farah, jak i drugi na mecie Juan Carlos de la Ossa ze względu na kontuzje nie pojawią się w Toro w roli zawodników. Wobec takiej sytuacji duże szanse na zwycięstwo mają Sergey Lebid i Szwed Mustafa Mohamed. Lebid z pewnością będzie chciał powiększyć swój okazały dorobek medali zdobytych na Przełajowych Mistrzostwach Europy i jednocześnie poprawić swoje ubiegłoroczne niepowodzenie z Włoch, gdzie ze względu na problemy z żołądkiem zajął dopiero 12 miejsce. Dla Mohammeda, brązowego medalisty z zeszłego roku (po dyskwalifikacji Portugalczyka Fernando Silvy) priorytetem będzie zdobycie drugiego dla Szwecji złotego medalu na Mistrzostwach Europy, po zwycięstwie w 1996 roku Sary Wendlund w biegu seniorek.

Mo Farah nie obroni tytułu Przełajowego Mistrza Europy (fot. www.fidal.it)

Innymi ważnymi zawodnikami, którzy mogą powalczyć o zwycięstwo wśród seniorów będą gospodarze, wśród których wystąpią m.in. Alberto Garcia, srebrny medalista przełajowych ME z 2005 roku, Jesus Espana, były Mistrz Europy w biegu na 1500m i Chema Martinez, Mistrz Europy w biegu na 10000m z 2002 i srebrny z 2006 roku.

Wstępne listy startowe można znaleźć na stronie Europejskiego Związku Lekkoatletyki: mężczyźni i kobiety.