Badania biomechaniki przed maratonem w Poznaniu

13 października już po raz drugi klinika rehabilitacji sportowej Ortoreh.pl z portalem Bieganie.pl wykonywała badania biomechaniki stóp biegaczy. Tym razem akcja odbyła się na terenie targów Expo w przeddzień Maratonu w Poznaniu.
Badania cieszyły się równie dużym zainteresowaniem, co w Warszawie. Tym razem najwięcej przebadaliśmy Poznaniaków. Z rozmów wynika, że są oni bardziej zainteresowani swoimi problemami zdrowotnymi. Wielu z nich chodzi w przypadku problemów ortopedycznych do osteopatów i fizjoterapeutów. Traktują te zabiegi nie tylko jako rehabilitację, ale także jako przygotowanie treningowe, żeby szybciej, lepiej i bezkontuzyjnie biegać.

Przebadaliśmy 72 biegaczy w wieku od 19 do 61 lat, średnia 38 lat. 11 kobiet i 61 mężczyzn.
Oto jak przedstawiały się wyniki:

Wysklepienie podłużne:

Ustawienie tyłostopia (na rysunku widać prawą stopę, po lewej ustawienie tyłostopia koślawe – pronacyjne, po prawej ustawienie szpotawe – supinacyjne).

Biomechanicznie, jeśli ustawienie pięty jest koślawe(czyli w pronacji), stopa powinna być płaska, z obniżeniem łuku podłużnego. W ustawieniu supinacyjnym tyłostopia, stopa powinna być wydrążona. Jednak musimy pamiętać, że nie zawsze jesteśmy typowi. Nie zawsze mieścimy się w szablonach i określeniach biomechanicznych. Tak też było wśród badanych maratończyków. 17 osób miało tyłostopie, które „nie pasowało” do wysklepienia łuku podłużnego. Dla takich osób nie można w sposób tradycyjny dobierać butów, ponieważ w zależności, na co patrzymy musielibyśmy zastosować inne obuwie. Wtedy potrzebna jest dokładna diagnostyka, określająca ustawienie przodostopia, które może nam wszystko zmienić. Takie osoby wymagają porady specjalisty i najczęściej do wyrównania wady potrzebują wkładek ortopedycznych.

Płaskostopie poprzeczne występowało aż u 57 badanych. To troszkę przerażające tym bardziej, że wielu biegaczy odczuwa to jako ból w przodostopiu i zauważa tworzące się halluxy. Prawidłowe wysklepienie łuku poprzecznego było tylko 6 maratończyków. U 9 osób jedna stopa była prawidłowo wysklepiona a druga płaska (u 6 osób lewa stopa była płaska).

Obciążanie palucha:

Bardzo ważne zarówno dla „zwykłego” człowieka, jak i biegacza. Propulsja, czyli przetoczenie stopy powinno kończyć się na wybiciu z palucha. To bardzo ważne dla prawidłowej pracy stopy i całego łańcucha biomechanicznego, jak i dla lepszej techniki biegowej. Wybicie z palucha daje nam większą siłę i dynamikę podczas biegu. Nie tylko mięśnie brzuchate uczestniczą w tym ruchu, ale wtedy także włącza się zginacz długi palucha.
Niestety tylko u 6 osób obciążenie palucha było prawidłowe, nieprawidłowe u 39 osób.
Inne w prawej i lewej stopie u 27 osób(u 22 osób lepiej obciążony był paluch w L stopie)

Ustawienie kolan

Chód:

Prawidłowy u 54 osób
Z rotacją zewnętrzną 14
Z rotacją wewnętrzną 1
Inaczej ustawiana podczas chodu prawa i lewa stopa 3

rotacja zewnętrzna oraz prawidłowy chód

Ustawienie miednicy:

Kolce biodrowe przednie górne powinny być ustawione na tej samej wysokości po prawej i lewej stronie

Prawy kolec biodrowy przedni dolny obniżony u 35 osób- czyli albo miednica jest skręcona, albo występuje różnica w długości kończyn dolnych. Prawidłowo ustawiona miednica była tylko u 37 osób. „Krzywe” ustawienie miednicy powoduje często zmianę obciążenia kończyny.
Bardziej obciążona kończyna prawa była u 31 osób, bardziej lewa u 3 osób.

Elastyczność– czyli możliwość wykonania przysiadu bez odrywania pięt.
59 osób wykonało to zadanie prawidłowo. 13 osób nie mogło wykonać przysiadu

Przysiad jednonóż:

Prawidłowy wykonany przysiad to taki, kiedy kolano idzie nad stopę.
Przy zaburzonym balansie mięśniowym lub zaburzonej osi kończyny, kolano zazwyczaj „ucieka” do środka. Może to świadczyć o osłabionym mięśniu pośladkowym, czyli o ratatorach zewnętrznych. U takich osób może dochodzić do bólu kolan- bocznego przyparcia rzepki. W takim ustawieniu rzepka ustawia się bocznie i powoduje „przyszczypywanie” się tkanek miękkich. Często może występować również ból z boku uda , mogący świadczyć o nadmiernym napięciu pasma biodrowo-piszczelowego.
Prawidłowy przysiad wykonało 29 osób. U 31 osób zaburzona była oś kończyny podczas przysiadu, u 12 lawa noga miała prawidłowe ustawienie a prawa nie.

Niektóre osoby mogą mieć nad mobilność stawów, nadmierną elastyczność więzadeł.

Propriocepcja czyli czucie głębokie. Stanie jednonóż na przyrządzie równoważnym.

Badanie to wypadło dosyć słabo.
0-5 s – 29 osób
6-9s- 30 osób
>=10 s – 13 osób

U 27 osób lewa noga miała lepszą propriocepcję
U 15 osób prawa miała lepszą propriocepcję

Maratończycy muszą zacząć stosować ćwiczenia równoważne, które funkcjonalnie wzmocnią mięśnie i przygotowują do „trudnych” warunków biegania.

Nieprawidłowe ustawienie tyłostopia i złe obciążenie palucha można skorygować wkładkami termoplastycznymi.

Ewa Witek (Ruda) ortoreh.pl