Analiza biomechaniki stóp i nóg biegaczy

W na dzień przed 29 Flora Maratonem Warszawskim, klinika rehabilitacji sportowej ORTOREH.pl już po raz drugi przeprowadziła badania stóp biegaczy. Tym razem była to wspólna akcja wraz z portalem BIEGANIE.PL, który wzbogacił naszą ofertę o wyczekiwany przez wszystkich biegaczy program dopasowujący prawidłowe obuwie biegowe.

Kupując buty zastanawiamy się, jakie powinny być dla nas. Czy jesteśmy pronatorami czy supinatorami? Próbujemy domowymi sposobami to określić wykonując test wodny. Niestety jest on zupełnie niemiarodajny, a pomiędzy śladem, jaki zostawiamy po odciśnięciu stopy, a tym jak naprawdę ustawiamy piętę, jest ogromna różnica.

Dobór odpowiedniego obuwia powinien określać:

Nieumiejętnie dobrane buty, mogą narobić nam więcej krzywdy niż
pożytku, mogą np. pogłębić wadę. Laik szuka butów z dobrą amortyzacją,
bo wydaje mu się, że to jest najważniejsze. Szczególnie u osób
szczupłych lub z płaskostopiem, nadmierna amortyzacja może jednak
powodować skręcanie się stawu skokowego, ponieważ stopa będzie się
czuła cały czas jak na nierównym podłożu.

22 września przebadaliśmy 92 biegaczy:

77 mężczyzn i 15 kobiet w wieku od 13 do 65 lat (średnia wieku 35lat)

Wykonywaliśmy następujące badania:

1. Na podoskopie

– Wysklepienie łuku podłużnego
– Wysklepienie łuku poprzecznego
– Obciążenie stopy
– Ustawienie tyłostopia

2. Ustawienie kolan

Wyniki:

– Wysklepienie łuku podłużnego

U 8 osób inne jest wysklepienie prawej i lewej stopy.

Prawa stopa: 7 osób zupełnie płaska, 11 wydrążona (wysokie sklepienie), 26 płaska, 48 prawidłowa.

Lewa stopa: 8 osób zupełnie płaska, 11 wydrążona, 26 osób płaska, 47 prawidłowa.

– Wysklepienie poprzeczne

Tylko u 23 osób było prawidłowo obciążone na I i V głowie kości śródstopia.
58 biegaczy ma płaskostopie poprzeczne, czyli nie występuję łuk poprzeczny, a obciążenie jest najczęściej na III lub III i V głowie kości śródstopia.
23 osoby nie obciążają palucha, co podczas biegu jest bardzo dużym problemem. Propulsja (czyli przetoczenie stopy) powinna kończyć się na wybiciu z palucha. U 25% badanych ten ruch jest pomijany.
27 osób (30%) miało inaczej ustawioną prawą i lewą piętę. Częściej lewa noga miała prawidłową linię tyłostopia.

– Ustawienie tyłostopia,

Prawa stopa:
– 4 osoby supinacja
– 40 osób pronacja
– 48 osób neutralna
Lewa stopa:
– 1 osoba supinacja
– 28 osób pronacja
– 63 osób neutralna

– Ustawienie kolan:

– koślawe (X czyli kolana łączą się ze sobą, stopy oddalone) 13 osób,
– szpotawe (<> czyli stopy są złączone, kolana oddalone) 20 osób,
– neutralne 59 osób.

Tylko 30 osób miało prawidłową ustawioną miednicę. 72 osoby miała skręconą miednicę, najczęściej prawy talerz biodrowy skręcony w dół. Powoduje to zwiększenie obciążenia jednej nogi. W związku z tak ustawionym talerzem biodrowym bardziej jest obciążana prawa noga. Podczas chodu lub biegu najczęściej koślawili kolana (44 osoby) tzn. kolana uciekają do środka, zaś stopy ustawione są na zewnątrz. 64 osoby potrafiły wykonać pełny przysiad. U 20 osób było to niemożliwe ze względu na małą elastyczność i rozciągnięcie łydek.

Priopriocepcja (poczucie równowagi i balansu mięśniowego)

Niestety macie bardzo słabą propriocepcję (czucie głębokie). U wiekszości
badanych lepsza propriocepcja była na prawej nodze tzn. dłużej stali na
tej nodze na przyrządzie równoważnym.
Aż 60 osób stało bez przewrócenia się tylko od 1-5s, 27 biegaczy od 6-10 a tylko 3 osób dłużej niż 10 s.
Tylko 44 osoby potrafią wykonać mini przysiad na jednej nodze utrzymując ją prostą. 48 osób badanych ma zaburzoną kontrolę mięśniową i balans mięśniowy.

Wnioski:

Nasze stopy nie wyglądają najlepiej. Potrzebują
profesjonalnego doboru butów, dostosowanych do problemów
ortopedycznych, wagi, terenu po którym biegamy. Wiele osób potrzebuje
specjalistycznych wkładek ortopedycznych, które „wymuszają” prawidłowe
ustawienie stopy, kolan, miednicy.

Bardzo ważne jest tu podparcie pięty wkładką tak aby ustawić ją w pozycji neutralnej i obciążenie palucha, aby podczas biegu dochodziło do prawidłowego wybicia.
Wiele osób powinno rozpocząć trening równowagi – zaburzenia mogą powodować skręcenie stawu skokowego lub kolana, częstsze urazy i zmniejszenie efektywności biegania. Dlaczego? Jeżeli stopy i kolana cały czas są wytrącane z równowagi a my nie potrafimy nad tym zapanować, bezsensownie tracimy energię.
Miednica powinna być ustawiona w jednej linii. Skręcenie miednicy może wywoływać skrzywienie kręgosłupa lub zmieniać obciążenie i powodować dysfunkcję nóg. Bieg jest wtedy mniej efektywny, mięśnie nierównomiernie pracują…
Ustawienie pronacyjne pięty może powodować uszkodzenie rozcięgna podeszwowego, mięśnia piszczelowego tylnego i Achillesa, ból kolana. Pronator ma zaburzony stereotyp biegu. Koślawość kolan i zaburzenie balansu mięśniowego będzie wywoływało ból kolan i boku uda.

Co robić?

Adam Klein profesjonalnie pomógł maratończykom w doborze butów, za co serdecznie mu dziękujemy.

Adam Klein: w osobnym artykule opiszę w jaki sposób dokonujemy doboru butów. Już na najbliższych targach przez Maratonem Poznańskim – kolejna możliwość spotkania z ortoreh.pl i bieganie.pl i uzyskania listy rekomendowanych dla każdego biegacza butów biegowych.