Co jakiś czas dodam tu opis zioła które "z cherlaka robi kozaka"
i które osobiście testowałem. Dziś ogólnie opiszę co to są adaptogeny i dlaczego sa wykorzystywane w sporcie i medycynie naturalnej.
Definicja adaptogenu i mechanizmy jego działania
"Adapto (z greckiego) przystosować się, gen powodujący. Zgodnie z nazwą adaptogen to substancja ułatwiająca przystosowanie się organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych. Po raz pierwszy tego terminu użył rosyjski uczony Lazarev w 1947 r., opisując zdolność niektórych surowców do uodparniania organizmu na szkodliwe wpływy czynników zewnętrznych. W latach 50. ubiegłego wieku, rosyjski farmakolog i doktor medycyny holistycznej Breckhman założył własną szkołę badającą adaptogeny, wyjaśniając tajemnice wschodnich leków (żeń-szeń, cytryniec, rodiola). Wraz ze swoim współpracownikiem Dardymovem rozwinęli definicję adaptogenu. Według nich adapotogen to substancja głównie pochodzenia naturalnego, która musi być nieszkodliwa i może powodować minimalne zmiany w psychicznych funkcjach organizmu, musi działać niespecyficznie i wykazywać właściwości normalizujące. Obecnie uważa się, że rośliny adaptogenne – to takie, które mają normalizujący wpływ na ludzki ustrój, ale nie nadstymulujący, ani nie blokujący normalnych jego funkcji, lecz działający raczej jako tonicum (4, 8-10).
Mechanizm działania tych substancji jest jeszcze niezbyt dokładnie poznany. Wiadomo jednak, że u podstaw aktywności na organizm człowieka leżą zmiany morfologiczne, biochemiczne i fizjologiczne. Zachodzą one na poziomie komórkowym poprzez oddziałujące układy enzymatyczne, jak i na poziomie narządów poprzez hormony (3, 11). Zasadniczą rolę w odpowiedzi na stres odgrywa rdzeń nadnerczy, w którym produkowane są i magazynowane: epinefryna, norepinefryna i dopamina. Neurohormony te przygotowują organizm do konfrontacji z szeroko pojętym zagrożeniem. Rośliny adaptogenne stymulują rdzeń nadnerczy, wzmagając nieswoistą zdolność przystosowawczą organizmu i odporność na przeciążenia (2, 3).
Jak podaje piśmiennictwo (2, 6) właściwości adaptogenne wyrażają się poprzez:
– działanie zmiatające wolne rodniki (antyoksydacyjne),
– ochronę wątroby i właściwości antytoksyczne,
– działanie hypoglikemiczne,
– stymulację układu odpornościowego,
– polepszenie procesów zapamiętywania i koncentracji,
– wzrost witalności, poprawę funkcji seksualnych przy ich zaburzeniu,
– zmniejszenie pociągu do alkoholu i łaknienia cukrów,
– redukowanie niepokoju i nerwowości,
– szybsze zdrowienie,
– poprawę napięcia mięśni i wzrost siły ich skurczu,
– poprawę snu, motywacji i produktywności w pracy,
– polepszenie nastroju i samopoczucia,
– działanie anaboliczne.
Według innego podziału (1) aktywność adaptogenów opiera się na następujących zasadach:
– wykazywanie działania nieswoistego, zwiększającego odporność na szkodliwe dla organizmu bodźce fizyczne (wysoka i niska temperatura, brak tlenu, hałas, wibracje), chemiczne (alkohol, trucizny, zanieczyszczone środowisko) i biologiczne (bakterie, wirusy, grzyby);
– wywieranie wpływu normalizującego procesy fizjologiczne organizmu, głównie poprzez oddziaływanie na system neuro-endokrynny;
– wywieranie tylko takiego wpływu na procesy fizjologiczne organizmu, jaki jest pożądany, bez wpływu na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Oprócz nieswoistości wobec stresora adaptogeny cechują się brakiem związku pomiędzy ich strukturą chemiczną a mechanizmami działania. Różnorodność substancji adaptogennych jest duża, można tu wymienić na przykład saponozydy, fitoekdyzony, rodiolozydy, czy flawonoidy. Nastręcza to wiele problemów przy określaniu siły działania biologicznego surowców adaptogennych, z trudem poddają się one standaryzacji. Jako przykład można tu podać Rhaponticum carthamoides – korzenie tej rośliny zawierają fitoekdyzony i poliacetyleny, które są adapotogenami, natomiast w liściach występują związki o innej strukturze chemicznej, którym także przypisuje się działanie adaptogenne i immunostymulujące (9, 13)."
źródło:
http://sportacademy.pl/smf/index.php?topic=58.0
