30 listopada 2017 Redakcja Bieganie.pl Zdrowie

Wczesna specjalizacja w sporcie może byc przyczyną późniejszych problemów


Okres dojrzewania to kluczowy okres w rozwoju młodych sportowców gdzie duże zmiany w stanie hormonów powodują szybki fizyczne wzrost, rozwój cech płciowych, osiągnięcie zdolności reprodukcji. Młodzi sportowcy są zachęcani do uczestnictwa w różnorodnych sportach i aktywnościach fizycznych w dzieciństwie i do utrzymania utrzymania tego stanu podczas wczesnej młodości, co jest uznawane za pomocne w ich rozwoju fizycznym, społecznym, poznawczym i emocjonalnym. Pojawiają się jednak obawy dotyczące tego, że zwłaszcza młode kobiety zbyt wcześnie koncentrują się na jednym sporcie.

Przegląd badań w tym temacie zrobiła trójka brytyjskich badaczy, w tym Richard Blagrove, znany między innymi z książki: Trening Siłowy i sprawnościowy dla biegaczy długodystansowych.

Wydaje się, że intensywny trening i niewłaściwe odżywanie w okresie dojrzewania może zaprzepaścić korzyści wynikające z uprawiania sportu i spowodować potencjalnie kilka problemów zdrowotnych takich jak triada sportsmenek (brak energii, zaburzenia menstruacji i osteoporoza), kontuzje lub wypalenie.

Jest dowiedzione, że wczesna specjalizacja sportowa jest niezależnym czynnikiem podnoszącym ryzyko triady sportsmenek. Intensywny trening w połączeniu z niewystarczającym odżywianiem i regeneracją sprawiają, że młode zawodniczki wystawione są na ryzyko wystąpienia jednego, dwóch lub trzech komponentów triady sportsmenek. 

To dotyczy szczególnie tych sportów, które wymagają niskiej masy ciała i dużej wytrzymałości, jak: gimnastyka, taniec, łyżwiarstwo figurowej i oczywiście biegi długodystansowe.

Niewystarczająca ilość dostarczanej energii jest pierwszym bodźcem do powstania triady, ponieważ ujemny bilans energetyczny wpływa na metabolizm, hormonalną regulację cyklu menstruacyjnego i rozwój kości. Ostatnie publikacje wskazują, że triada powinna być traktowana jako konsekwencja deficytu energetycznego, który prowadzi do wielu komplikacji w młodym wieku. Badania pokazują, że tylko 1% zawodniczek cierpi na wszystkie trzy objawy naraz, ale występowanie przynajmniej jednego z nich podaje się od 16 do 54%.

Autorzy sugerują, że nie ma jasnych przesłanek, że intensywny trening w młodym wieku może negatywnie wpłynąć na opisane wyżej aspekty zdrowotne. Na przykład nadal nie wiadomo, czy wysiłek w młodym wieku może mieć negatywny wpływ na wzrost, który jest determinowany jednak przede wszystkim genetycznie. Wprawdzie stwierdzono, że młode gimnastyczki i łyżwiarki figurowe są mniejsze niż ich koleżanki w tym samym wieku, czego nie obserwuje się już na przykład choćby u biegaczek długodystansowych, ale badacze przyznają, że może być to efekt selekcji naturalnej. Negatywny wpływ intensywnego treningu i niedożywiania na zdrowie zawodniczek występuje także w przypadku osób dorosłych, jednak nie ma wątpliwości, że młody organizm musi być traktowany szczególnie.

Badacze uważają, że trening wszystkich młodych zawodniczek powinien zawierać wiele różnorodnych elementów, także siłowych. Czynności takie jak sprint, skakanie i gry zręcznościowe są bardzo korzystne dla przyrostu kośćca mineralnego. Młoda kobieta nie powinna jednak trenować więcej godzin w tygodniu niż wynosi jej wiek. Badacze odradzają specjalizowanie się w jednym sporcie dla młodzieży w wieku niższym niż 15 lat.

Główne wskazania dla rodziców i trenerów zawarli w poniżej.

Zalecenia minimalizacji ryzyka związanego z intensywnym i specjalistycznym treningiem sportowym u kobiet w wieku młodzieńczym

Zalecenia ogólne
– Zapewnienie edukacji i wskazówek sportowcom i ich rodzicom
– Przyjęcie interdyscyplinarnego podejścia do zdrowia, wytrzymałości i dobre samopoczucie młodego sportowca
– Młodzi sportowcy powinni mieć możliwość podejmowania własnych decyzji dotyczącego ich uczestnictwa w sporcie
– Należy promować zrównoważony styl życia, który obejmuje różnorodne formy, zajęcia naukowe, sportowe i rekreacyjne

Zalecenia dotyczące specjalizacji sportowych
– Sportowcy powinni być traktowani indywidualnie, aby uwzględnić różnice w dojrzewanie biologicznym
– Dzieci powinny unikać specjalizacji w jednym sporcie przed 13 rokiem życia
– Wysoko specjalistyczny trening nie powinien odbywać się przed późnym okresem dojrzewania (15 lat)
– Środowisko sportowe powinno dążyć do rozwoju fizycznych i psychospołecznych atrybutów u sportowca.

Unikanie triady sportowców
– Regularne badania przesiewowe składników triady powinny być wykonywane przez wykwalifikowanych profesjonalistów
– Optymalne spożycie energii jest podstawową metodą zapobiegania
– Trenerzy / rodzice powinni być czujni na zaburzenia wzorców jedzenia posiłków
– Należy unikać doustnych pastylek antykoncepcyjnych jako pierwszej linii leczenia zaburzeń miesiączkowania

Zalecenia dotyczące treningu fizycznego
– Zapewniaj regularne możliwości swobodnej, zabawowej i nieustrukturyzowanej gry
– Całkowita objętość tygodniowego liczona godzinami treningu nie powinna przekraczać wieku w latach (lub 16 godzin / tydzień)
– Siły i sprawność 2-3 razy w tygodniu, pomoże w rozwoju podstawowych umiejętności motorycznych i cech fizycznych
– Należy uwzględnić regularny udział w ćwiczeniach z obciążeniem
– Obciążenie treningiem powinno być odpowiednio monitorowane na różnych etapach rozwoju sportowca
– Wchodząc w trening specjalistyczny, należy przeznaczyć 1-2 dni wolnego od treningu specjalistycznego na tydzień

Możliwość komentowania została wyłączona.