Zapalenie rozcięgna podeszwowego stanowi najczęstszą przyczynę bólu pięty. Problem ten może dotyczyć każdego, jednakże osobami szczególnie narażonymi są biegacze (zwłaszcza długodystansowi). Według doniesień naukowych zapalenie rozcięgna podeszwowego dotyka około 10% biegaczy, niezależnie od płci. Warto poznać objawy tej kontuzji, aby nie lekceważyć pierwszych symptomów i szybko zareagować.

Rozcięgno podeszwowe to grube i mocne pasmo tkanki łącznej, znajdujące się na podeszwowej stronie stopy, biegnące od kości piętowej do palców. Jego funkcją jest utrzymanie wysklepienia stopy (łuk podłużny) oraz amortyzacja stopy podczas chodu i biegu. Zapalenie rozcięgna podeszwowego polega na uszkodzeniu zwyrodnieniowo-zapalnym jego włókien przy przyczepie do kości piętowej. Najczęstszą przyczyną tej dolegliwości są sumujące się przeciążenia spowodowane zwiększonym napięciem rozcięgna oraz mięśni łydki. Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tej kontuzji należą: płaskostopie podłużne, nieprawidłowe ustawienie tyłostopia, stopa wydrążona, nieprawidłowe obuwie, zanik poduszki tłuszczowej, praca stojąca oraz otyłość. Warto podkreślić, że istnieje wiele innych przyczyn bólu pięty (m.in.: złamanie zmęczeniowe kości piętowej, guzy lub neuralgie) dlatego jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z lekarzem ortopedą specjalizującym się w leczeniu stopy – nie czekaj aż wszystko „minie samo”.

Nie lekceważ wroga.

Zapalenie rozcięgna nie jest groźną kontuzją, jednak bagatelizowanie jej może doprowadzić do przewlekłych silnych dolegliwości bólowych, zaburzeń biomechaniki chodu oraz przeciążeń  bocznej krawędzi stopy z towarzyszącym bólem. Charakterystyczną cechą zapalenia rozcięgna podeszwowego jest silny ból pięty podczas pierwszych kroków po odpoczynku, następnie ból nieco zmniejsza się, jednak po dłuższym chodzeniu znowu nasila. Ból nie występuje w nocy ani w spoczynku.

A co z ostrogą?

Ostroga piętowa to wyrośl kostna (osteofit) widoczna na zdjęciu rentgenowskim. Wygląda groźnie jednak w rzeczywistości nie jest istotą choroby tylko objawem, w dodatku nie zawsze występującym przy zapaleniu rozcięgna podeszwowego. Ostroga piętowa może również występować bezobjawowo, co oznacza że wyrośl kostna jest widoczna na zdjęciu RTG, lecz pacjent nigdy nie odczuwał dolegliwości bólowych pięty.  Według badań u 13% populacji występują ostrogi piętowe, a zaledwie u  5% z tej grupy występuje ból pięty. W tym miejscu, warto podkreślić, że ultradźwięki i fala uderzeniowa nie rozbijają ostróg.

Rozpocznij walkę.

Jeśli szybko zareagujesz na pierwsze objawy,  możesz uniknąć długotrwałego procesu leczenia i rehabilitacji. Uszkodzona tkanka potrzebuje odpowiednich warunków do gojenia, dlatego należy zrobić przerwę w treningach do całkowitego ustąpienia bólu.  Unikaj butów z twardą podeszwą, będą nasilać dolegliwości i utrudniać gojenie. Jeśli obowiązki zawodowe uniemożliwiają ci noszenie wygodnych butów (z amortyzacją), stosuj silikonową wkładkę pod piętę. Bardzo istotnym elementem leczenia jest rozciąganie rozcięgna podeszwowego, mięśni łydki oraz mięśni grupy kulszowo – goleniowej. Ćwiczenia te zmniejszą napięcie tkanek i usprawnią gojenie. Rozciąganie powinno trwać około 30 sekund (statyczne).  Wykonaj od 3 do 5 powtórzeń, trzy razy dziennie. Rozciągaj się w pozycji bezbolesnej, zbyt mocne naciągnięcie zwiększy napięcie tkanek.

Rano, zaraz po przebudzeniu, rozmasuj rozcięgno zanim obciążysz stopy (przed wstaniem z łóżka). W tym celu możesz użyć „jeżyka” lub piłkę tenisową. Powtarzaj masaż zawsze po dłuższym spoczynku, dzięki temu pierwsze kroki nie będą tak bolesne.

Ważnym elementem terapii jest chłodzenie pięty. Możesz wykonać masaż kostką lodu lub okład żelem chłodzącym. Pamiętaj aby nie dopuścić do odmrożenia skóry, jeśli podczas chłodzenia poczujesz ból lub pieczenie przerwij zabieg.

Niestety zdarza się, że dolegliwości nie mijają mimo stosowania się do powyższych rad.  Jeśli ból utrzymuje się przez kilka dni i jest na tym samym poziomie lub się nasila, nie czekaj, zgłoś się do chirurga stopy, ortopedy specjalizującego się w leczeniu schorzeń stóp. Doświadczony fizjoterapeuta, specjalizujący się w terapii chorób stopy, stosując głęboki masaż oraz techniki manualne, usprawni proces gojenia rozcięgna oraz rozluźni mięśnie łydki. Dodatkowo zabiegi fizykalne takie jak: jonoforeza czy ultradźwięki, będą działać przeciwbólowo i przeciwzapalnie.